Bitwa o Narwik: Różnice pomiędzy wersjami

|opis = [[HMS Warspite (1915)|HMS "Warspite"]] podczas drugiego starcia pod Narwikiem

|data = [[9 kwietnia]] -– [[8 czerwca]] [[1940]]

|wynik = taktyczne zwycięstwo Aliantówaliantów, strategiczne zwycięstwo Niemiec<ref>Bitwę pod Narwikiem -– jeśli chodzi o zdobycie miasta -– można uznać za sukces aliantów. Natomiast ewakuacja Aliantówaliantów z Narwiku 3-8 czerwca 1940 nastąpiła nie na skutek działań wojsk niemieckich pod Narwikiem, lecz pogarszajacej się sytuacji aliantów [[Kampania francuska 1940|we Francji]]. ''[[28 maja]] 1940 wojska sprzymierzone odniosły pierwsze zwycięstwo w II wojnie światowej'' cyt. za: Felicjan Majorkiewicz: ''Narwik''. Warszawa: MON, 1957, s.128</ref>

'''Bitwa o Narwik''' – starcie pomiędzy siłami niemieckimi a alianckim Korpusem Ekspedycyjnym trwające pomiędzy [[9 kwietnia]] a [[8 czerwca]] [[1940]] roku w okolicach portu i miasta [[Narwik]].

[[13 maja]] z położonego na północy [[Harstad]] przez [[Bjerkvik]] oraz od strony południowej przez [[Ankenes]] ruszyło alianckie natarcie mające na celu zdobycie Narwiku i okrążenie oddziałów Dietla. [[28 maja]] po ciężkich bojach aliantom udało się zdobyć [[Narwik]]. Dietl ze swoimi oddziałami został zmuszony do odejścia w kierunku bliskiej granicy ze [[Szwecja|Szwecją]], na stanowiska położone wysoko w górach. Beznadziejne niemalże położenie wojsk Dietla spowodowało pewne zamieszanie w niemieckim Naczelnym Dowództwie, albowiem [[Adolf Hitler|Hitler]], wątpiąc w możliwość przetrwania zgrupowania północnego, postanowił zezwolić generałowi na podjęcie przebicia na południe, bądź w ostateczności przekroczenie granicy szwedzkiej i poddanie się internowaniu. Sytuację jednakże zdołał uratować nietracący zimnej krwi szef sztabu [[Oberkommando der Wehrmacht|OKW]], gen. [[Alfred Jodl]], który na tyle zmienił treść rozkazu, że depesza, jaką otrzymał Dietl, sugerowała konieczność wytrwania na pozycjach do końca. Z południa zmierzało z odsieczą zgrupowanie wojsk niemieckich dowodzone przez gen. [[Valentin Feuerstein|Valentina Feuersteina]], marsz był jednak znacznie spowolniony fatalnym stanem górskich dróg, jak również walkami z alianckim desantem operującym w okolicach [[Bodø]]. Niemiecka pomoc dla spychanego coraz bardziej na wschód Dietla ograniczała się zatem do zrzutów dokonywanych przez [[Luftwaffe]].

O północy, po 20-minutowym przygotowaniu artyleryjskim, 2. bat. ppłk. [[Władysław Dec (żołnierz)|Władysława Deca]] i 4. bat. mjr. Arnolda Jaskowskiego uderzyły na Ankenes i [[Nyborg]], a 1. bat. mjr. Wacława Kobylińskiego na brzegi Beisfiordu. Czołowe natarcie nie powiodło się, bowiem awaria radiostacji nie pozwoliła na celne wsparcie artyleryjskie okrętów [[Royal Navy]]. Polacy zdobyli wzgórze 275, ale nie byli w stanie się na nim utrzymać. 1. bat. odniósł największy sukces zajmując około godz. 9.00 wzgórza 650 i 773. Wkrótce potem 2. bat. zdobył ponownie wzgórze 275 i wyszedł na przedpole Nyborga, w związku z czym Niemcy rozpoczęli ewakuację łodziami do Narwiku. Ostatnia z tych łodzi, ostrzelana przez polskie karabiny maszynowe, zatonęła i większość z 60 żołnierzy zginęła. Tylko nieliczni dostali się do niewoli<ref>Wojciech Markert: ''Narwik 1940'', [w:] Biuletyn Informacyjny, Rok XIX, nr.5 (229), s.20</ref>. Zdecydowana obrona oddziałów niemieckich opóźniła natarcie i dopiero 29 maja około godz. 5.00 1. bat. doszedł do Beisfiordu i nawiązał łączność z 13. półbrygadą Legii Cudzoziemskiej. Większości Niemców udało się przedrzeć do Narwiku omijając polskie i francuskie pozycje.

[[28 maja]] 1940 wojska sprzymierzone odniosły pierwsze zwycięstwo w II wojnie światowej. Znaczny udział w tym zwycięstwie mieli polscy żołnierze co uznali Aliancialianci -– generał Bethouart telefonicznie pogratulował dowódcy Samodzelnej Brygady Strzekców Pohalańskich sukcesów bojowych i wyraził uznanie dla bitności polskiego żołnierza<ref>Felicjan Majorkiewicz: ''Narwik''. Warszawa: MON, 1957, s.128</ref>.

W trakcie walk o Narwik SBSPodh straciła 97 zabitych, 28 zaginionych i 189 rannych<ref>Wojciech Markert: ''Narwik 1940'', [w:] Biuletyn Informacyjny, Rok XIX, nr.5 (229), s.21</ref>.

W walkach pod Narwikiem brały udział polskie [[niszczyciel]]e [[ORP Grom (1937)|ORP "Grom"]], [[ORP Burza|"Burza"]] i [[ORP Błyskawica|"Błyskawica"]]. "Grom" został [[4 maja]] zatopiony przez niemiecki [[Samolot bombowy|bombowiec]] [[Heinkel He 111|He- 111]]<ref>Jerzy Pertek: ''Wielkie dni małej floty'', Wydawnictwo Poznańskie 1976, s.248</ref> w fiordzie Rombakken (zginęło 59 członków załogi). Polskie [[statek pasażerski|statki pasażerskie]] [[MS Chrobry|MS "Chrobry"]], [[MS Batory|MS "Batory"]] i [[MS Sobieski|MS "Sobieski"]] -– jako transportowce wojska -– również brały udział w tej operacji.

Pomimo krytycznego położenia wojsk niemieckich na północy Norwegii alianci nie zdołali wykorzystać sukcesu, jakim było zdobycie Narwiku. Postępy niemieckie na froncie francuskim zmusiły bowiem sprzymierzonych do odstąpienia od pościgu za Dietlem, a tym samym do zrezygnowania z możliwości kontroli transportu szwedzkiej rudy żelaza. [[3 czerwca]] rozpoczęto ewakuację wojsk alianckich. Sprzymierzeni postanowili wycofać swoje wojska z Narwiku, ograniczając się jedynie do wcześniejszego zniszczenia infrastruktury kolejowej i portowej. SBSPodh, pozorując kontynuację walki, osłaniała załadunek wojsk alianckich na jednostki ewakuacyjne. Ostatnie oddziały korpusu ekspedycyjnego odpłynęły do Francji i Wielkiej Brytanii [[8 czerwca]].

* Jerzy Pertek: ''Wielkie dni małej floty'', Wydawnictwo Poznańskie, 1976

* Apoloniusz Zawilski: ''Polskie fronty 1918-1945'', t. 1, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1997, ISBN 83-86857-23-4