Wikipedysta:Waćpan/brudnopis: Różnice pomiędzy wersjami
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
|||
Linia 73:
Możnowładztwo to grupa społeczna, składająca się początkowo z najbliższego otoczenia władcy. Wchodziło się do niej z urodzenia, ale nierzadkie były także przypadki wprowadzania do niej ludzi spoza tego kręgu. Było to jedno z narzędzi stosowanych przez władcę w celu większego podporządkowania sobie aparatu władzy poprzez osoby, które swój sukces zawdzięczały jedynie władcy i były mu dzięki temu bardziej oddane.
Dochody najwyższych grup społecznych, a więc możnowładztwa świeckiego i duchownego, były początkowo udziałem w dochodach państwa oraz z własnych, małych gospodarstw.<ref>[[Juliusz Bardach]], [[Bogusław Leśnodorski]], [[Michał Pietrzak]], ''Historia państwa i prawa polskiego'', Lexis Nexis, Warszawa 2005, str. 36</ref><ref>[[Jerzy Wyrozumski]], ''Historia Polski do 1505'', PWN, Warszawa 1986, rozdz. IV, 2 (str. 82)''</ref>. Z czasem jednak, począwszy od II poł. XI wieku, coraz liczniejsze stawały się nadania ziemi, najpierw Kościołowi, a potem także możnym świeckim, przy czym te drugie były mniej liczne i mniejsze. Miały one charakter [[beneficjum|beneficjów]], co oznacza, że były to nadania czasowe w zamian za służbę wojskową<ref>[[Juliusz Bardach]], [[Bogusław Leśnodorski]], [[Michał Pietrzak]], ''Historia państwa i prawa polskiego'', Lexis Nexis, Warszawa 2005, str. 30</ref>. Z czasem przekształcały się we własność [[alodium|alodialną]], co oznacza m. in., że przestały być ograniczone czasowo. Nadal jednak utrzymało się powiązanie własności ze służbą wojskową, co dało prawdopodobnie początek [[prawo rycerskie|prawu rycerskiemu]]<ref>[[Juliusz Bardach]], [[Bogusław Leśnodorski]], [[Michał Pietrzak]], ''Historia państwa i prawa polskiego'', Lexis Nexis, Warszawa 2005, str. 30-31</ref>.
Majątek, posiadany przez możnych, w porównaniu z wiekami późniejszymi, był stosunkowo niewielki. Rzadko przekraczał kilkanaście wsi. Przypadki takie, jak [[wojewoda]] [[Piotr Włast]], który posiadał ich kilkadziesiąt, uznaje się za wyjątkowe.<ref>[[Juliusz Bardach]], [[Bogusław Leśnodorski]], [[Michał Pietrzak]], ''Historia państwa i prawa polskiego'', Lexis Nexis, Warszawa 2005, str. 31</ref>.
Linia 80:
Rozrost własności ziemskiej, a przez to wzrost zróżnicowania majątkowego, spowodował w tym okresie stopniowe uzależnianie ludności chłopskiej.
Niewolnicy byli stosunkowo nieliczni i rekrutowali się głównie z jeńców wojennych i skazańców. Pracowali oni w gospodarstwach możnych oraz na rzecz władcy. Część z nich była przedmiotem handlu zagranicznego. Stopniowo, ze względu na większą użyteczność gospodarczą takiego rozwiązania, osadzano ich na ziemi jako ''servi casati'' (tj. niewolnicy posiadający własne domostwo). Z czasem różnica między nimi a ludnością zależną zatarła się.<ref>[[Juliusz Bardach]], [[Bogusław Leśnodorski]], [[Michał Pietrzak]], ''Historia państwa i prawa polskiego'', Lexis Nexis, Warszawa 2005, str. 23, 40-41</ref>
===Grupy etniczne===
| |||