Incydent jabłonkowski: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Bibliografia: + 1 pozycja |
drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
'''Incydent jabłonkowski''' − umowna nazwa wydarzeń z nocy 25 na 26 sierpnia [[1939]]
== Historia ==
Pierwotny plan [[Adolf Hitler|Hitlera]] przewidywał jako termin napaści na Polskę godzinę 4:30 rano w dniu 26 sierpnia 1939 roku. W noc poprzedzającą rozpoczęcie działań wojennych w wielu miejscach granicy niemiecko-polskiej, a także czesko-polskiej i słowacko-polskiej, jako pierwsze miały podjąć działanie liczne oddziały [[Dywersja|dywersyjne]]. Jedna z takich grup dywersyjnych w liczbie około 30 osób pod dowództwem oficera [[Abwehra|Abwehry]], porucznika [[Hans Albrecht Herzner|Hansa Albrechta Herznera]], miała dokonać w nocy z 25 na 26 sierpnia napadu na stację kolejową Mosty koło Jabłonkowa i zająć tunel jabłonkowski do czasu nadejścia od strony [[Czadca|Czadcy]] regularnych wojsk niemieckich. Bojówkarze rekrutowali się spośród niemieckiej mniejszości narodowej na [[Śląsk Cieszyński|Śląsku Cieszyńskim]], głównie spośród członków tzw. ''Kampf-Organisation'' w Jabłonkowie.▼
[[Plik:Jablunkov Pass from the old fortifications.JPG|thumb|250px|[[Przełęcz Jabłonkowska]] widziana ze starych fortów]]
▲W [[1938]] miejscowość Mosty koło Jabłonkowa, wraz z [[Zaolzie]]m, została przyłączona do Polski. Pierwotny plan [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]] przewidywał jako termin napaści na Polskę godzinę 4:30 rano w dniu 26 sierpnia 1939
Dowództwo polskie było świadome strategicznego znaczenia tunelu. Już w czerwcu przystąpiono do prewencyjnego [[Mina (wojskowość)|zaminowania]] tunelu. Wykonali to zadanie żołnierze 21 batalionu [[saper]]ów z [[Bielsko|Bielska]], pod dowództwem specjalnie do tego celu zmobilizowanego porucznika rezerwy, inżyniera górnika Witolda Pirszela. Tunelu pilnowali żołnierze placówki [[Straż Graniczna II RP|Straży Granicznej]] w [[Svrčinovec|Świerczynowcu]] i drużyna piechoty z 4. pułku [[Strzelcy podhalańscy|strzelców podhalańskich]] na południowym przedpolu przełęczy. Najbliższy oddział [[Obrona Narodowa|Obrony Narodowej]] stacjonował w [[Trzyniec|Trzyńcu]]. Pluton saperów codziennie, po przejechaniu ostatniego pociągu, uzbrajał na całą noc ładunki w obu ciągach 300-metrowego tunelu.
Rozkaz Hitlera o przesunięciu terminu agresji na Polskę na 1 września nie dotarł na czas do dywersantów, którzy wieczorem wyruszyli już na akcję. Przechodząc górami dotarli do Mostów między godz. 3 a 4 nad ranem. Z pobliskiego wzgórza ostrzelali stację kolejową oraz stojącą obok willę kierownika polskiej szkoły, w której kwaterowali polscy saperzy, po czym opanowali dworzec. Po wzięciu do niewoli polskich robotników, udających się do huty w Trzyńcu, dywersanci nadaremnie czekali na nadejście wojsk niemieckich. Nie udało się im zawładnąć tunelem, który obsadzili zaalarmowani wystrzałami Polacy. Nie zdobyli tak naprawdę nawet samej stacji kolejowej: telefonistka z nieodkrytej przez dywersantów łącznicy, mieszczącej się w podziemiach stacji, zdołała zawiadomić o wszystkim polskie dowództwo. Gdy nad ranem dywersanci nawiązali łączność ze sztabem niemieckiej 7. dywizji górskiej w [[Żylina|Żylinie]] i zostali poinformowani o zaistniałej sytuacji, zdecydowali się opuścić stację. Pieszo wycofali się w góry, w kierunku Skałki i [[Velký Polom|Wielkiego Połomu]].
Dowódca niemieckiej [[7 Dywizja Piechoty (III Rzesza)|7. Dywizji Piechoty]] stacjonującej w Żylinie, gen. mjr [[Eugen Ott (generał)|Eugen Ott]], oficjalnie przeprosił stronę polską za pożałowania godny „''incydent, spowodowany przez niepoczytalnego osobnika''”. Chociaż oficjalne niemieckie raporty wojskowe milczały o incydencie w Mostach, warto wspomnieć, że komendant bojówki, leutnant Herzner, jako jeden z pierwszych oficerów [[Wehrmacht]]u otrzymał w tej wojnie [[Krzyż Żelazny]] II klasy. Herzner był później dowódcą osławionego batalionu Abwehry "[[Batalion "Nachtigall"|Nachtigall]]", oskarżanym o zbrodniczy [[mord profesorów lwowskich]] i odpowiedzialnym za [[Pogromy lwowskie (1941)|pogromy ludności żydowskiej]] we [[Lwów|Lwowie]] w lipcu [[1941]]
== Bibliografia ==
|