Bitwa nad Berezyną (1812): Różnice pomiędzy wersjami

{{disambigR|bitwy w 1812 roku|[[Bitwa nad Berezyną|Inną bitwę nad Berezyną]]}}

|miejsce = nad rzeką [[Berezyna (rzekadopływ Dniepru)|Berezyną]], niedaleko [[Borysów (miastoBiałoruś)|Borysowa]]

|dowódca1 = cesarz [[Napoleon I Bonaparte|Napoleon Bonaparte]]

'''Bitwa nad Berezyną''' rozegrana została w dniach [[25 listopada|25]] do [[29 listopada]] [[1812]] roku nad rzeką [[Berezyna (rzekadopływ Dniepru)|Berezyną Dnieprową]] koło [[Borysów (miastoBiałoruś)|Borysowa]] (obecnie [[Białoruś]]).

Cofająca się spod [[Moskwa|Moskwy]] [[Wielka Armia]] [[Napoleon Bonaparte|Napoleona]] została otoczona z trzech stron przez Rosjan - armie [[Michaił Kutuzow|Kutuzowa]], [[PeterPiotr Wittgenstein|Wittgensteina]] i [[Paweł Cziczagow|Cziczagowa]]. Napoleon postanowił przeprawić się przez Berezynę pod [[Borysów (miastoBiałoruś)|Borysowem]], gdzie znajdował się most. Jednak [[21 listopada]] Rosjanie zdobyli Borysów i most, broniony przez [[17 Dywizja Jana Henryka Dąbrowskiego|17. Dywizję]] [[generał|gen.]] [[Jan Henryk Dąbrowski|Jana Henryka Dąbrowskiego]] który został zdobyty, a wobec kontrataku zniszczony. Napoleon postanowił przeprawić się w Studziance, o kilkanaście kilometrów na północ od Borysowa, gdzie [[saperzy]] francuscy gen. [[Jean Baptiste Eblé|Eblé]] (zmarł z wyziębienia pod Berezyną) przy współudziale polskich znaleźli dogodny bród i zbudowali [[26 listopada]] dwa mosty. Prace utrudniała nagła odwilż, która spowodowała załamanie się kry lodowej i wylanie rzeki. Napoleon nie przewidział odwilży i w Orszy kazał zniszczyć jadące z armią pontony, a konie dać artylerii. Przez to budowa zamiast trwać pół dnia trwała 48 godzin.

[[28 listopada]] rozegrała się zacięta bitwa o utrzymanie przeprawy na obu brzegach Berezyny. Na lewym brzegu armia Wittgensteina szturmowała Studziankę, bronioną przez korpus [[Claude Victor-Perrin|Victora]], po prawej admirał Cziczagow, który zorientował się, gdzie Francuzi zbudowali mosty, zaatakował pod Stachowem. Tutaj bitwa toczyła się cały dzień w wysokim sosnowym lesie, gdzie 9 tys. polskich żołnierzy pod dowództwem generałów [[Józef Zajączek|Zajączka]], [[Jan Henryk Dąbrowski|Dąbrowskiego]] i [[Karol Otto Kniaziewicz|Kniaziewicza]] utrzymało swoje stanowiska i przy stratach 3 tys. poległych odparło ataki Rosjan. Po zbudowanych mostach udało się przeprawić na drugi brzeg korpusowi [[Nicolas Charles Oudinot|Oudinota]], [[Eugeniusz de Beauharnais|Eugeniusza]], [[Louis Nicolas Davout|Davouta]], resztkom [[V Korpus Wielkiej Armii ks. Józefa Poniatowskiego|5 korpusu polskiego]] i [[Michel Ney|Neya]].

[[29 listopada]] [[1812]] roku około godziny 9 rano na rozkaz [[Napoleon Bonaparte|Cesarza Napoleona]] podpalono mosty, po których nocą zdążył przejść marszałek Victor z resztką swojego korpusu. W ręce Rosjan wpadło około 10 tys. maruderów i rannych oraz olbrzymie łupy zrabowane w [[Moskwa|Moskwie]]. Widmo zagłady Wielkiej Armii zostało zażegnane dzięki talentowi Napoleona, lecz sama sytuacja w jakiej znaleźli się Francuzi była tragiczna. Zdolnych do noszenia broni było zaledwie kilka tysięcy żołnierzy, głównie [[grenadier]]ów Starej Gwardii, oraz około 50 tys. maruderów, którzy podążali na [[Wilno]]. Bitwa pod Berezyną wykazała niezwykłe męstwo i poświęcenie żołnierza francuskiego i polskiego. Mimo przewagi liczebnej Rosjanom nie udało się rozbić wycieńczonej i osłabionej odwrotem armii francuskiej.

{{DEFAULTSORT:Berezyną, Bitwa nadBerezyna}}