Przekładnia ślimakowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Rrudzik (dyskusja | edycje)
+galeria na commons
Rrudzik (dyskusja | edycje)
lit., +linki
Linia 1:
[[ImagePlik:Schnecke10.gif|thumb|Przekładnia ślimakowa]]
[[Plik:Schneckenrad Schneckenwelle.jpg|thumb|Główne elementy przekładni ślimakowej: ślimak z łożyskami i ślimacznica]]
 
'''Przekładnia ślimakowa''' – [[przekładnia zębata]] o osiach prostopadłych leżących w dwóch różnych płaszczyznach. W przekładniach ślimakowych współpracują dwa elementy o odmiennej konstrukcji:
 
<div style="float: right;padding-left:30px">[[Plik:Worm drive-tech drawing.png]]
* '''ślimak''': [[wirnik]] śrubowy z [[gwint]]em trapezowy|gwintem trapezowym]]. Zwykle wykonywany ze [[stal]]i [[Hartowanie|hartowanej]]
</div>
* '''ślimak''': [[wirnik]] śrubowy z [[gwint]]em trapezowym. Zwykle wykonywany ze [[stal]]i [[Hartowanie|hartowanej]]
* '''ślimacznica''' (koło ślimakowe): [[koło zębate]] z zębami śrubowymi, wklęsłe w przekroju wzdłużnym. Zwykle wykonane z [[żeliwo|żeliwa]] lub z [[brązy|brązu]].
 
W przekładni ślimakowej przeniesienie mocy[[moc]]y odbywa się z dużym udziałem [[Tarcie (pojęcie fizyczne)|tarcia]]. Kierunek przepływu mocy ma tu istotne znaczenie. Gdy elementem napędzającym jest ślimak, [[sprawność]] przekładni '''η''' wyrażona jest zależnością:
[[Image:Schnecke10.gif|thumb|Przekładnia ślimakowa]]
W przekładni ślimakowej przeniesienie mocy odbywa się z dużym udziałem tarcia. Kierunek przepływu mocy ma tu istotne znaczenie. Gdy elementem napędzającym jest ślimak, sprawność przekładni '''η''' wyrażona jest zależnością:
: '''η''' = tg '''γ''' / tg ('''γ''' + '''ς''' )
gdzie:
Linia 13 ⟶ 14:
 
[[Plik:Worm-WormWheel-gearbox.jpg|thumb|300px|Model przekładni ślimakowej połączonej z [[przekładnia walcowa|przekładnią walcową]]. (przekładnia dwustopniowa ślimakowo-walcowa)]]
 
Podobnie, gdy elementem napędzającym jest ślimacznica, sprawność przekładni '''η''' wyrażona jest zależnością:
: '''η''' = tg ('''γ''' – '''ς''' ) / tg '''γ'''
Linia 19 ⟶ 21:
Przekładnia ślimakowa w pewnych warunkach jest mechanizmem '''samohamownym'''.
 
Może to być wadą, jak i zaletą. Samohamowność może być przypadkowa, gdy wskutek okoliczności, na przykład zbyt słabego [[smarowanie|smarowania]], [[współczynnik tarcia]] wzrośnie ponad dopuszczalny i przekładnia wchodzi w zakres samohamowności.
 
Cecha ta może też być pożądana i wtedy w jednym kierunku mechanizm ślimakowy działa jako przekładnia, a w drugim jako [[hamulec]]. Taki mechanizm stosuje się np. w [[dźwignik]]ach ślimakowych oraz w mechanizmie naciągu strun [[gitara|gitary]].
 
Nie można jednak faktu samohamowności przekładni ślimakowej traktować jako hamulca w układzie, szczególnie przy dżwignicach[[dźwignica]]ch, wciągarkach[[wciągarka]]ch, gdzie mają znaczenie względy bezpieczeństwa, gdyż jeśli układ napędowy z zawieszonym obiążeniemobciążeniem jest rozpędzony i wyłączymy napęd, to w niesprzyjających warunkach ciężar się nie zatrzyma, ale opadający ciężar będzie napędzał układ, przyśpieszając go.
<center>
<div style="float: right;padding-left:30px">[[Plik:Worm drive-tech drawing.png|left]]
</center>
{{commonscat|Worm gears}}
{{Przekładnie mechaniczne}}