Fregata (klasa okrętów): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Belissarius (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Belissarius (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 6:
'''Fregata''' – klasa [[okręt]]ów średniej lub dużej wielkości. Nazwa klasy istnieje co najmniej od XVI wieku do chwili obecnej, lecz przeznaczenie i charakterystyki fregat zmieniały się znacznie na przestrzeni epok. Nie należy jej mylić z [[fregata (żaglowiec)|fregatą]] w znaczeniu typu ożaglowania.
 
==Rodzaje fregat==
Opisane szerzej osobno rodzaje fregat (chronologicznie):
* [[fregata (okręt żaglowy)|fregaty]] (okręty żaglowe lub z napędem mieszanym)
Linia 12 ⟶ 13:
* [[fregata rakietowa|fregaty rakietowe]]
 
==Historia==
Początkowo, do [[XVI wiek]]uwieku, fregatami nazywano różne małe jednostki wiosłowe, z pomocniczym ożaglowaniem. Wyodrębniona klasa [[fregata żaglowa|fregat]], jako żaglowych okrętów pełnomorskich, zaczęła się ustalać w XVI wieku i uformowała w wieku kolejnym. Do początku [[XIX wiek]]uwieku były to średnie lub duże okręty żaglowe, przeznaczone głównie do zadań rozpoznawczych i eskortowych oraz samodzielnych działań na odległych akwenach ([[fregata (okręt żaglowy)|fregaty żaglowe]]). Klasa ta ukształtowała się jako okręty trzymasztowe, z ożaglowaniem [[fregata (żaglowiec)|typu fregata]]. Ich [[wyporność]] wynosiła ok. 1000-2000 ton. W I połowie XIX w.wieku obok żagli na fregatach pojawiły się [[maszyna parowa|maszyny parowe]] i napęd [[bocznokołowiec|bocznokołowy]], następnie [[śruba napędowa|śrubowy]]. Wszystkie fregaty parowe zachowywały jednocześnie nadal pomocnicze [[ożaglowanie]], ich wyporność sięgała maksymalnie ok. 6000 ton.
 
W [[latalatach 60.sześćdziesiątych XIX wieku|latach 60. XIX w.]] pojawiły się parowe [[fregata pancerna|fregaty pancerne]], wkrótce też ożaglowanie na nich zanikło. Ich wyporność wynosiła ok. 4000-1000010 000 ton. Dalsza ewolucja fregat nastąpiła dwutorowo: z fregat pancernych wykształciły się [[pancernik]]i, stając się główną klasą okrętów ([[okręt liniowy|okrętami liniowymi]]), natomiast nieopancerzone fregaty wyewoluowały w klasę lekko opancerzonych lub nieopancerzonych [[krążownik]]ów, przejmujących dotychczasowe zadania fregat. Klasa fregat jako takich zanikła.
 
[[fregata (okręt eskortowy)|Nowa klasa okrętów]] nazwanych fregatami pojawiła się podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]], jako rodzaj [[okręt eskortowy|okrętów eskortowych]], służąca do ochrony konwojów i zespołów okrętów przed atakami [[okręt podwodny|okrętów podwodnych]], ai w mniejszym stopniu przed samolotami. Ich wyporność wynosiła ok. 1000-2500 ton. Od [[latalat 60.sześćdziesiątych XX wieku|lat 60.]] XX w. [[fregata (okręt eskortowy)|fregaty]] o uzbrojeniu artyleryjskim były wypierane przez [[fregata rakietowa|fregaty rakietowe]], uzbrojone w wyrzutnie kierowanych pocisków przeciwlotniczych i przeciwokrętowych. Wyporność ich sięgała ok. 1000-4500 ton. Klasa ta następnie nabierała cech uniwersalności i w takiej postaci fregaty istnieją obecnie, będąc jedną z podstawowych i najliczniejszych klas okrętów.
 
Należy wspomnieć, że w latach 60.sześćdziesiątych i 70.siedemdziesiątych [[XX wiek|XX]] w.wieku istniała duża niejednolitość w rozróżnianiu klas okrętów i w niektórych krajach fregatami oraz wielkimi fregatami nazywano także [[niszczyciel rakietowy|niszczyciele]] (do tej pory we Francji), a nawet [[krążownik rakietowy|krążowniki rakietowe]].
 
Polska posiada jedynie dwie fregaty: [[ORP Gen. K. Pułaski|ORP "Gen. K. Pułaski"]] i [[ORP Gen. T. Kościuszko|ORP "Gen. T. Kościuszko"]] (w roku 2011 pozostają w służbie).