Wysoczyzna Świecka: Różnice pomiędzy wersjami

|prowincja=[[Nizina Środkowoeuropejska|Niż Środkowoeuropejski]]

'''Wysoczyzna Świecka''' lub ''Równina Świecka'' ([[Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski|314.73]]) – [[Mezoregion|mezoregion fizycznogeograficzny]] w północnej [[Polska|Polsce]], w południowo-wschodniej części [[Pojezierze Południowopomorskie|Pojezierza Południowopomorskiego]].

* od północy z [[Bory Tucholskie (mezoregion)|Borami Tucholskimi]] (314.71),

Dominujący typ [[Krajobraz naturalny|krajobrazu naturalnego]] Wysoczyzny Świeckiej stanowi [[Obszar młodoglacjalny|młodoglacjalny]] krajobraz równin i wzniesień morenowych, a miejscami [[sandr]]owy pojezierny<ref name="NAP"/>.

Mezoregion jest płaską, a miejscami falistą [[morena denna|wysoczyzną morenową]], z rozległymi płytkimi obniżeniami wytopiskowymi z wysokim poziomem wód podziemnych<ref name="BJ">Banaszak Józef red.: Środowisko przyrodnicze Bydgoszczy. Wydawnictwo Tannan. Bydgoszcz 1996</ref>. Położona jest na wysokości 120 m n.p.m. na północy i obniża się do 90-100 m n.p.m. w części południowej<ref name="KJG"/>.

Wysoczyznę rozcina dolny bieg [[Wda (rzeka)|Wdy]], której dolina stanowiła jeden z kilku szlaków odpływu fluwioglacjalnego w fazie pomorskiej [[Zlodowacenie północnopolskie|zlodowacenia bałtyckiego]]. Oddziela ona wschodnią część wysoczyzny w okolicach [[Laskowice (województwo kujawsko-pomorskie)|Laskowic]]<ref name="KJG"/>.

Dolina dolnej [[Wda (rzeka)|Wdy]] ma około 30 km długości i 3 do 4 km szerokości. Rzekę w jej dolnym biegu wykorzystano na potrzeby energetyki budując zapory i [[elektrownia wodna|elektrownie wodne]] w [[Żur (województwo kujawsko-pomorskie)|Żurze]] (powierzchnia [[Jezioro Żurskie|zalewu]] 5 km²², długość cofki 8 km) i mniejszą w [[Gródek (województwo kujawsko-pomorskie)|Gródku]]<ref name="KJG"/>.

Miąższość osadów [[czwartorzęd]]owych na Wysoczyźnie Świeckiej waha się od 30 do 60 m. Są to 2-4 pokłady [[glina morenowazwałowa|glin morenowych]] [[stadiał]]ów ostatniego [[Zlodowacenie północnopolskie|zlodowacenia]] (leszczyński, poznański) oraz osadów interstadialnych ([[piasek|piaski]], [[żwir]]y, mułki. rzadziej [[ił (skała)|iły]]). Miąższość serii gliniastych wynosi przeciętnie 5-7 m i maksymalnie dochodzi do 22-24 m. Serie osadów interstadialnych mają również zmienną miąższość i maksymalnie osiągają 25 m. Zróżnicowanie wewnętrzne mezoregionu związane jest z typami [[deglacjacja|deglacjacji]] i ewolucją krajobrazu w późnym glacjale i na początku [[holocen]]u<ref name="NAP"/>.

Mezoregion urozmaicony jest niewielkimi [[morena|morenowymi]] wzgórzami i [[dolina]]mi. Wzbogacają go mozaikowo występujące pośród pól i łąk lasy, a także obecność kilkudziesięciu [[jezioro|jezior]]. Do największych akwenów należą: [[Stelchno]] (1,5 km²², głęb. 10 m) i Cekcyńskie (1,2 km²², głęb. 28 m), [[Borówno (jezioro na Wysoczyźnie Świeckiej)|Borówno]] (0,5 km2, głęb. 14 m), Kusowo i Dobrcz. [[Borówno (jezioro na Wysoczyźnie Świeckiej)|Jezioro Borówno]] i kilka innych jest wykorzystywanych turystycznie.

Na wysoczyźnie dobrze rozwinięta jest gospodarka rolna, czemu sprzyjają żyzne [[Gleby brunatnoziemne|brunatnoziemy]]. Na piaskach, na północy i w dolinie [[Wda (rzeka)|Wdy]], występują natomiast ubogie [[Gleby bielicoziemne|bielicoziemy]], zajęte głównie przez lasy<ref name="KJG"/>.

W pobliżu [[Borówno (jezioro na Wysoczyźnie Świeckiej)|jeziora Borówno]] znajduje się [[rezerwat przyrody Augustowo]], natomiast większa ich liczba na zboczu Doliny Wisły.