William Randal Cremer: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 1:
[[Plik:Cremer.jpg|right|thumb|William Randal Cremer]]
Sir '''William Randal Cremer''' (używał głównie imienia Randal, ur. [[18 marca]] [[1838]] w [[Fareham]], zm. [[22 lipca]] [[1908]] w [[Londyn]]ie) - [[Wielka Brytania|brytyjski]] lider związkowy, rzecznik [[arbitraż]]uArbitraż międzynarodowy|arbitrażu międzynarodowego]], [[laureat]] [[pokojowa Nagroda Nobla|Pokojowej Nagrody Nobla]] [[1903]].
 
Sytuacja rodzinna zmusiła go do podjęcia pracy w młodym wieku; pracował jako [[cieśla]]. Zaangażował się w [[ruch związkowy]] w [[Londyn]]ie, przewodniczył organizacji walczącej o 9-godzinny dzień pracy, następnie związkowi zawodowemu brytyjskich cieśli. W latach [[1865]]-[[1866]] był [[sekretarz]]em brytyjskiej sekcji [[PierwszaMiędzynarodowe MiędzynarodówkaStowarzyszenie Robotników|I Międzynarodówki]]. Wspierał ważne wydarzenia europejskie i światowe – polskie [[powstanie styczniowe]], siły Północy w amerykańskiej [[wojna secesyjna|wojnie secesyjnej]], działalność [[Giuseppe Garibaldi|Garibaldiego]] we [[Włochy|Włoszech]]. W [[1868]] bez powodzenia ubiegał się o miejsce w [[Izba Gmin|Izbie Gmin]].
 
Pod wpływem wojny [[Królestwo Prus|prusko]]-[[Francja|francuskiej]] zaangażował się zdecydowanie w pokojowy ruch europejski. W [[1870]] współzakładał i był sekretarzem Robotniczego Stowarzyszenia Pokoju. Ponownie przegrał wybory parlamentarne w [[1874]], zyskał mandat dopiero w [[1885]] z ramienia partii liberałów. W [[1888]] przekształcił Robotnicze Stowarzyszenie Pokoju w Ligę Arbitrażu Amerykańskiego i zabiegał o poparcie dla samej organizacji (jak i dla reprezentowanych przez nią idei) m.in. u prezydenta [[Stany Zjednoczone|USA]]. Podjął współpracę m.in. z parlamentarzystą francuskim [[FredericFrédéric Passy|FredericemFrédéricem Passy]], co zaowocowało powołaniem w [[1889]] Unii Międzyparlamentarnej. Cremer pełnił w Unii funkcję sekretarza.
 
W [[1903]] Cremer został wyróżniony [[Pokojowa Nagroda Nobla|Pokojową Nagrodą Nobla]] za wieloletni wkład w pokój na świecie, w szczególności za promowanie idei współpracy międzynarodowej parlamentarzystów i arbitrażu w konfliktach międzynarodowych. Dopiero w styczniu [[1905]] wygłosił odczyt noblowski, zatytułowany ''Rozwój i znaczenie arbitrażu''.