Rozkaz specjalny 191: Różnice pomiędzy wersjami

Około 10 rano w sobotę 13 września 1862 roku kapral Barton W. Mitchell z 27 Regimentu Piechoty z Indiany znalazł w trawie na poboczu drogi w pobliżu miejscowości Frederick kopertę, w której znajdowały się trzy cygara owinięte kartką papieru. Mitchell otworzył kopertę i zauważył, że to rozkaz generała Lee. Odgadując, że może to być coś ważnego, oddał całą przesyłkę sierżantowi Blossowi. Teraz obaj pomaszerowali do kapitana Petera Koppa, który odesłał kopertę do dowódcy regimentu pułkownika Colgrove’a, ten zaś do kwatery głównej dowództwa korpusu. Tam generał Alpheus Williams potwierdził autentyczność podpisu Chiltona, któryparafującego rozkaz parafował. Rozkaz trafił natychmiast do generała-majora [[George McClellan|George’a B. McClellana]], dowódcy [[Armia Potomaku|Armii Potomaku]]. McClellan przeczytał i krzyknął „Teraz wiem co robić!”, po czym wyjaśnił zaskoczonym oficerom: „Jeśli z tym papierem nie stłukę Bobbiego Lee, to na pewno mogę wracać do domu”<ref>S.W. Sears, ''Landscape Turned Red'', s.123-125.</ref>.

Dzieląc swą armię w obliczu nieprzyjaciela Lee łamał przyjęte zasady gry wojennej, ale czynił tak nie bez powodu. Wcześniej dwukrotnie udało mu się pobić w ten sposób przeciwników. Teraz, –jak wierzył –planował, wyciągnie Unionistów spod Waszyngtonu. Będą maszerować za nim jak zwykle ostrożnie (czyli wolno), minie więc kilka dni nim dogonią go w Pensylwanii, wówczas Jackson już będzie z powrotem, a „armia pokaże na co ją stać”<ref name="Battle">J.M. McPherson, ''Battle Cry of Freedom'', s.537.</ref>.

O świcie 10 września Jackson poderwał trzy swoje dywizje i poprowadził je przez przełęcze w paśmie Gór Południowych, przekroczył rzekę Potomac pod [[Williamsport]], a następnie – spychając przed sobą garnizon Martinsburga – podszedł od zachodu pod Harpers Ferry. W tym samym czasie dwie pozostałe jego dywizje, zgodnietak zjak planemspodziewał generałasię generał Lee, maszerowały innymi szlakami, by całkowicie otoczyć miasteczko. Mimo 24-godzinnego opóźnienia, operacja przeciwko Harpers Ferry przebiegała bez zakłóceń. Tymczasem Lee wysłał dwie dywizje Longstreeta do pilnowania granicy Pensylwanii w [[Hagerstown]]. Samotna dywizja Hilla została w Boonsboro jako ariergarda.

„Jak tylko będę wiedział gdzie uderzyć – obiecał McClellan prezydentowi [[Abraham Lincoln|Lincolnowi]] – to zrobię to bez chwili wahania”. Tymczasem jego kawaleria, dowodzona przez Alfreda Pleasontona, nie była w stanie przedrzeć się przez jeźdźców [[James Ewell Brown Stuart|Jeba Stuarta]] i podejrzeć, co robi [[Armia Północnej Wirginii]]. W tej sytuacji zwiad musiał opierać się na zeznaniach jeńców i dezerterów oraz zawsze mało pewnych opowieściach mieszkańców wsi i miasteczek, przez które przechodzili konfederaci. Rezultaty były łatwe do przewidzenia: każdy z raportów dostarczanych do kwatery McClellana mówił co innego. Armia konfederacka maszerowała we wszystkich możliwych kierunkach, a „Stonewall”położenia Jacksonwojsk był„Stonewalla” tamJacksona gdzienie byłudało isię tam, gdzie go na pewno nie było..ustalić. Doszło do tego, że w pewnym momencie McClellan zatrzymał wojska na cały dzień, bowiem jeden z raportów doniósł, że Lee na czele wszystkich wojsk maszeruje wprost na niego. Największe wątpliwości budziła liczebność armii generała Lee. Pewne doniesienia mówiły nawet o 120 tysiącach, co McClellan skomentował w liście do żony pisząc: „jest ich o dwadzieścia pięć procent więcej niż nas”. Nie była to prawda., bowiem Armia Północnej Wirginii w rzeczywistości nie przekraczała 45 tysięcy ludzi<ref>J.M. McPherson, ''Battle Cry of Freedom'', s.535.</ref>.

Można przypuszczać, że każdy generał na jego miejscu natychmiast kazałby bębnić na wymarsz, by wykorzystać siedem pozostałych do wieczora godzin i dotrzeć do podnóży South Mountain. W ten sposób w godzinach rannych w niedzielę mógłby zacząć forsować przełęcze. Każdy generał, ale nie McClellan, który,ostrożny czytającz raznatury jeszczea rozkazdodatkowo specjalny,bojący widziałsię więcejkolejnej iporażki więcejze przeszkódstrony Lee. Zamiast działać rozważał różne sytuacje. „Jeśli rebelianci nie zmienią swych planów...” – powiedział. Tymczasem wywiad donosił o jakichś dywizjach konfederackich pod Hagerstown oraz o forsowaniu Potomaku pod Williamsport, a tego w rozkazie Lee nie było. McClellan posłał kopię rozkazu swemu dowódcy kawalerii, ale Pleasonton odpowiedział, że jego zdaniem wojska nieprzyjaciela poruszają się zgodnie z instrukcją swego dowódcy. Koniec końców McClellan zdecydował ruszyć swą armię w niedzielę rano. Zmarnował w ten sposób 18 godzin<ref>C.G. Hearn, R. Sapp, S. Smith, ''Civil War Commanders'', s.120.</ref>.

Rana nogi Mitchella była poważna i nigdy jej na dobre nie wyleczył. Spędził osiem miesięcy w szpitalu, po czym został odesłany do domu. Źle zagojona rana dokuczała mu coraz mocniej, aż w końcu przykuła go do łóżka. Zmarł w roku 1869, jeszcze przed pięćdziesiątką. Wdowa nie mogła doprosić się o rentę po nim aż do roku 1890, kiedy to wreszcie odpowiedni wydział administracji weterańskiejwojskowej dowiedział się o znalezisku Mitchella.

W marcu McClellan zeznał przed komisją Kongresu: „w miejscowości Frederick znależliśmyznaleźliśmy oryginał rozkazu dla generała Hilla, a wydanego przez generała Lee, który ujawnił swoje zamiary”. W miesiąc później zeznania te zostały opublikowane przez komisję i zaraz przedrukowane przez gazety. Ciekawe, co o całej sprawie powiedział Lee. Otóż w roku 1868, omawiając swą kampanię w Marylandzie, wspomniał, że w nocy z 13 na 14 września otrzymał depeszą od Jeba Stuarta, który przekazał mu relację cywila, będącego gościem w kwaterze McClellana 13 września rano. Cywil, sympatyk Konfederatów, miał powiedzieć, że podczas spotkania jeden z oficerów wręczył McCellanowi jakiś list, po przeczytaniu którego dowódca Unionistów wyglądał na bardzo podnieconego i powiedział głośno: „Teraz wiem co robić!” Cywil pospieszył natychmiast zawiadomić Stuarta, że coś – nie wiadomo dokładnie co – dodało Unionistom animuszu. Gdy był w drodze widział jakieś jankeskie oddziały maszerujące w kierunku South Mountain (w rzeczywistości musiał to być jakiś lokalny przemarsz, nie mający nic wspólnego z ofensywą). Stuart natychmiast zawiadomił o tym Lee w Hagerstown. Kontynuując tę historię Lee powiedział, że to, co McClellan trzymał w ręku to oczywiście zgubiony rozkaz. Nie ma to nic wspólnego z prawdą, a raczej z „wtórną wiedzą” generała Lee. Po pierwsze: szpieg-amator nie wiedział, że McClellan czyta w jego obecności plan Lee. Po drugie: ani generał, ani żaden z jego oficerów nie ujawniłby niczego w obliczu cywila z Marylandu, gdzie znane były sympatie pro-konfederackie. Stuart nie zamieścił takiej informacji w swym raporcie, a Lee nie powiedział ani słowa na ten temat Longstreetowi, gdy wieczorem omawiali następne posunięcie. Co więcej doradca Lee, Charles Marshall, powiedział po wojnie Hillowi: „Pamiętam dokładnie, że generał Lee wielokrotnie wyrażał zdziwienie i zaniepokojenie zmianą taktyki McClellana po naszym opuszczeniu Frederick. Zrozumiał wszystko dopiero w 1863 roku, gdy dowiedzieliśmy się o zeznaniach McClellana w Kongresie”.

Następnego dnia Lee z Hillem i Longstreetem cofnęli się za Antietam Creek i stanęli pod Sharpsburgiem. McClellan zbliżał się wolno i ostrożnie przekonany, że przed nim stoi 120 tysięcy Konfederatów. W rzeczywistości Lee miał w tym momencie zaledwie 15 tysięcy. Tu wypada przywołać głos kapitana Williama Palmera, oficeroficera wywiadu Północy. Odwiedził on McClellana w jego kwaterze położonej milę od Antietam wieczorem 15 września i usłyszał od generała, że garnizon Harpers Ferry skapitulował tego dnia rano i że Stonewall Jackson jest już z Lee. Zgubiony rozkaz stał się bezwartościowym świstkiem papieru, a Południowcy mają ogromną przewagę<ref>J.M. McPherson, ''Battle Cry of Freedom'', s.539.</ref>.