Polonia w Rumunii: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
== Przypisy == <references/> |
uzup. |
||
Linia 21:
== Historia ==
Pierwsi Polacy osiedlili się w [[Bukowina (kraina historyczna)|Bukowinie]] w okresie rządów w Polsce [[Kazimierz III Wielki|Kazimierza III Wielkiego]]. Większość Polaków przybywających na te tereny po [[1774]] migrowała w poszukiwaniu pracy.
Kolejna fala imigrantów pojawiła się w pierwszej połowie [[XIX wiek]]u, gdy region był częścią [[Austro-Węgry|Austro-Węgier]]. W [[1803]] polscy górale z rejonu [[Czadca|Czadcy]] ([[górale czadeccy]]) osiedlili się m.in. w [[Trebleszty|Tereblesztach]] (''Tereblecea'') nad [[Seret (dopływ Dunaju)|Seretem]], [[Stara Huta Krasna|Starej Hucie Krasnej]] i w [[Kaliczanka|Kaliczance]] na przedmieściach [[Czerniowce|Czerniowiec]]. W latach 1814-1819 w okolice Czerniowiec przybyło kilkadziesiąt polskich rodzin z majątków [[Potoccy|Potockich]] w rejonie [[Brzeżany|Brzeżan]]. Byli to również górale pochodzący z czadeckiego, którzy kilkanaście lat wcześniej przybyli na [[Podole]] znęceni niespełnioną ostatecznie przez Potockich obietnicą uwłaszczenia. W eksodusie na Bukowinę pociągnęli oni za sobą wiele rodzin polskich pochodzących z różnych stron Galicji i Śląska, zatrudnionych do tego czasu w dobrach brzeżańskich. Ludność ta nie tylko wzmocniła liczebnie wymienione wyżej osady, ale również utworzyła nowe. Należała do nich m. in. Hliboka, gdzie w latach 1814-1820 osiadło 30 rodzin i Tereszeny, gdzie w 1836 r. mieszkało już 19 rodzin polskich.
Znaczny przyrost naturalny, a także dalszy napływ nowych osadników spowodowały, że już w 1821 r. górale z Tereblesztów i Starej Huty Krasnej zwrócili się do władz cesarskich o przydzielenie im nowych gruntów, na których mogłoby 80-130 rodzin założyć gospodarstwa. W 1834 r. mieszkańcy z Hlibokiej skierowali podanie do starostwa w Czerniowcach, domagając się przyznania im nowych gruntów osadniczych, grożąc (w razie niespełnienia ich prośby) przeniesieniem się do [[Mołdawia|Mołdawii]]. Ostatecznie otrzymali oni do skolonizowania dolinę Sołońca zwaną urzędowo Lichtenthal (jako że była ona zarezerwowana dla niemieckich przybyszów z [[Sudety|Sudetów]]). Jeszcze w [[1834]] r. 30 rodzin z Hlibokiej założyło [[Nowy Soloniec]]. W [[1835]] r. założono [[Plesza|Pleszę]], w [[1842]] [[Pojana Mikuli|Pojanę Mikuli]].
W 1929 r. Rumunię zamieszkiwało ok. 50 tys. Polaków, którzy grupowali się głównie na [[Bukowina|Bukowinie]] (40 tys.) i w [[Besarabia|Besarabii]]. Na Bukowinie działała najstarsza i najważniejsza organizacja polska w Rumunii - Stowarzyszenie Czytelni Polskiej i Bratniej Pomocy, posiadająca bibliotekę, boisko sportowe oraz Dom Polski w [[Czerniowce|Czerniowcach]]. Działało tam również stowarzyszenie rękodzielników polskich Gwiazda. Organizacją polityczną była Polska Rada Narodowa. Jej organ prasowy stanowiła "Gazeta Polska" - jedyne wówczas wydawane w Rumunii pismo polskie. W 1924 r. władze rumuńskie znacznie ograniczyły szkolnictwo polskie, w wyniku czego pozostały tam jedynie trzy prywatne polskie szkoły<ref>Marek Żukow-Karczewski, ''Polonia zagraniczna w czasach II Rzeczypospolitej'', "Życie Literackie", 33 (1952) 1989.</ref>.
| |||