Harry Blackmun: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Sąd Najwyższy: uszczegółowienie biografii
→‎Roe v. Wade: uszczegółowienie sprawy i rozstrzygnięcia
Linia 56:
 
=== ''Roe v. Wade'' ===
Powództwo zostało wytoczone w imieniu Normy L. McCorvey, występującej pod pseudonimem Jane Roe, w celu wstrzymania wykonalności ustawy uchwalonej przez legislaturę stanu Texas, na mocy której kryminalizowano dokonywanie aborcji w większości przypadków, za wyjątkiem zabiegów mających na celu ratowanie życia matki. 22 stycznia 1973 r. Sąd Najwyższy, większością głosów 7 do 2 (Burger, Douglas, Brennan, Stewart, Marshall, Blackmun, Powell – Rehnquist, White), opowiedział się po stronie Roe (McCorvey), uznając niekonstytucyjność zaskarżonej ustawy. Z uwagi na to, że Blackmun przez wiele lat obracał się w środowisku medycznym, jako radca prawny Kliniki Mayo, Warren Burger wyznaczył go do napisania uzasadnienia wyroku. Sąd stanął na stanowisku, że prawo kobiety do przerwania ciąży jest chronione przez jej prawo do prywatności, wynikające z czternastej poprawki do konstytucji, i może być ograniczone przez władzę tylko w ściśle określonych okolicznościach. W celu skonkretyzowania tych okoliczności, Blackmun posłużył się trymestrami ciąży. W okresie mniej więcej do końca pierwszego trymestru, decyzję o przeprowadzeniu zabiegu przerwania ciąży podejmuje wyłącznie lekarz i nie może dochodzić do żadnych ograniczeń ze strony władzy. W okresie następującym po zakończeniu pierwszego trymestru, władza publiczna może wprowadzać takie regulacje dotyczące zabiegu przerwania ciąży, które mają racjonalny związek z troską o zdrowie matki. W okresie, w którym płód osiąga zdolność utrzymania się przy życiu, władza publiczna, kierując się interesem związanym z ochroną ludzkiego życia, może wprowadzać regulacje dotyczące zabiegu przerwania ciąży, a nawet zakazać tego zabiegu, chyba że – w ocenie lekarza – aborcja jest konieczna w celu ratowania życia lub zdrowia matki.
W precedensowej sprawie [[Roe v. Wade]] autorem uzasadnienia i wnioskodawcą większości był właśnie sędzia Blackmun. Napisał wówczas (z czym zgodziło się siedmiu sędziów, czyli [[William O. Douglas]], Burger, Powell, [[William J. Brennan]], [[Thurgood Marshall]] oraz [[Potter Stewart]]) iż prawo stanu [[Teksas]], zakazujące kobietom możliwości dokonania [[aborcja|przerwania ciąży]] jest pogwałceniem 14. poprawki do konstytucji i prawa do prywatności. Przeciwko wnioskowi zagłosowali [[Byron White]] i Rehnquist.
 
Sprawa Roe jest jedną z najbardziej znanych i budzących największe kontrowersje w całej historii amerykańskiego Sądu Najwyższego. Miała fundamentalny wpływ na życie Blackmuna zarówno na płaszczyźnie zawodowej, jak i prywatnej. Od momentu ogłoszenia uzasadnienia wyroku rozpoczęła się jego wędrówka ku liberalnej stronie Sądu Najwyższego. Pomimo tego, że za takim a nie innym rozstrzygnięciem głosowało również sześciu innych sędziów, to właśnie Blackmun był od tej pory kojarzony jako ten, który zalegalizował aborcję. Spotykał się za to z wyrazami wdzięczności i uwielbienia, ale również nienawiści, w tym groźbami śmierci. Im bardziej atakowane było napisane przez niego uzasadnienie, tym bardziej czuł się w obowiązku bronić jego słuszności. Chociaż w 1992 r. w sprawie Planned Parenthood v. Casey Sąd Najwyższy opowiedział się przeciwko stosowaniu zasady trymestrów, podtrzymał jednocześnie podstawową zasadę wynikającą z Roe, że konstytucja, poprzez prawo do prywatności wypływające z czternastej poprawki, gwarantuje również kobiecie prawo do podejmowania decyzji o poczęciu potomstwa. Prawo to musi pozostać wolne od nieuzasadnionej ingerencji ze strony władzy publicznej.
W konsekwencji decyzja Blackmuna doprowadziła do legalizacji możliwości aborcji w całych Stanach Zjednoczonych, dzięki czemu zapewnił sobie poczesne miejsce w historii amerykańskiego prawa.
 
=== Kara śmierci ===