Charles François Dumouriez: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
merytoryczne, źródła/przypisy |
|||
Linia 27:
Urodził się w [[Cambrai]]. Jego ojciec był komisarzem armii królewskiej i zadbał o wszechstronne wykształcenie syna. W [[1757]] wziął udział w [[bitwa pod Rossbach|bitwie pod Rossbach]], gdzie się odznaczył odwagą i w stopniu kapitana walczył dalej w kampanii niemieckiej. Przebywał we [[Włochy|Włoszech]], w [[Portugalia|Portugalii]] i na [[Korsyka|Korsyce]], skąd przesyłał poufne raporty do francuskiego ministra spraw zagranicznych [[Étienne-François de Choiseul]]a. Jako ekspert od spraw korsykańskich został wysłany na czele korpusu ekspedycyjnego, który wylądował na wyspie. Po udanej misji, wszedł w skład "Sekretu Króla", tajnego gabinetu [[Ludwik XV|Ludwika XV]].
W [[1770]] został wysłany do [[Polska|Polski]], gdzie miał organizować za francuskie pieniądze korpus posiłkowy [[konfederacja barska|konfederacji barskiej]]. Ufortyfikował kilka twierdz na południu [[
Upadek jego protektora [[Étienne-François de Choiseul|Choiseula]] spowodował uwięzienie Dumourieza w [[Bastylia|Bastylii]] w [[1770]]. Wolność odzyskał dopiero po wstąpieniu na tron [[Ludwik XVI
Po wybuchu [[rewolucja francuska|rewolucji francuskiej]] przystąpił do [[Jakobini|jakobinów]] i został komendantem twierdzy w [[Nantes]]. [[Sekretarze wojny (Francja)|Sekretarz wojny]] Louis Lebègue Duportail awansował go na stanowisko generała dywizji w czerwcu 1791. W nastepnym roku przeszedł do klubu [[Żyrondyści|żyrondystów]] i [[15 marca]] został z ich ramienia [[Francuscy ministrowie spraw zagranicznych|ministrem spraw zagranicznych]] Francji. Był twórcą planów wojny z [[Austria|Austrią]], która wybuchła [[20 kwietnia]] [[1792]]. [[13 czerwca]] przejął na dwa dni funkcję ministra wojny. Po wydarzeniach [[10 sierpnia 1792]] i ucieczce [[Marie Joseph de La Fayette|Lafayette`a]] dowodził faktycznie armią centralną, w momencie gdy na jego odcinku wojska austriackie i pruskie przypuściły atak. [[6 listopada]] rozgromił Austriaków w [[bitwa pod Jemappes|bitwie pod Jemappes]]. Po straceniu [[Ludwik XVI|króla]] i po przegranej bitwie pod [[Neerwinden]] w 1793 roku, postanowił zmienić front. Aresztował ministra wojny i 4 komisarzy [[Konwent Narodowy|Konwentu Narodowego]] (oddał ich w ręce armii austriackiej), którzy usiłowali go zdjąć z dowództwa, podejrzewając o nielojalność. Następnie wezwał swoich żołnierzy do marszu na Paryż i obalenia rządu jakobinów. Próba ta spotkała się ze zdecydowanym sprzeciwem wojska i Dumouriez wraz z [[Ludwik Filip
Na krótko przed zdradą spotkał się z [[Tadeusz Kościuszko|Tadeuszem Kościuszką]], który zamierzał uzyskac pomoc rewolucyjnej Francji dla planowanego powstania. Później, już w obozie wroga, przekazał szczegółowe plany [[Insurekcja kościuszkowska|insurekcji]] [[Królestwo Prus|Prusakom]], a ci [[Imperium Rosyjskie|Rosjanom]].<ref name="Cisek" />
Skutkiem jego zdrady był spadek zaufania [[Konwent Narodowy|Konwentu]] do oficerów pochodzenia szlacheckiego i przydzielenie do każdej armii komisarza z pełnomocnictwami przewyższającymi uprawnienia dowódcy. [[Maximilien de Robespierre|Robespierre]] wykorzystał też jego przykład do oskarżenia [[Żyrondyści|żyrondystów]] o spiskowanie w celu restauracji monarchii.<ref name="Cisek" />
Na emigracji jeździł od kraju do kraju i oferował swoje usługi kolejnym wrogom Francji: walczył przeciwko [[Napoleon Bonaparte|Napoleonowi]]
{{Przypisy}}
| |||