Harald III Srogi: Różnice pomiędzy wersjami

'''Harald III Surowy, Srogi''' (''Harald Hårdråda/Hardraada''); (ur. przed [[1015]] -, zm. [[25 września]] [[1066]] roku) -– [[władcy Norwegii|król]] [[Norwegia|Norwegii]] w latach [[1045]] - 10661045–1066.

Był najmłodszym z trzech synów [[Sigurd Syr|Sigurda Syra]], króla [[Ringerike]] w południowo-wschodniej części Norwegii, i Asty Gudbrandsdatter, wdowy po [[Harald Grenske|Haraldzie Grenske]], królu [[Vestfold]]u. W [[1044]] roku ożenił się z [[Elżbieta Jarosławówna|Elżbietą]], córką [[władcy Rusi Kijowskiej|księcia kijowskiego]] [[Jarosław I Mądry|Jarosława Mądrego]].

Jeszcze jako nastolatek brał udział w [[bitwa pod Stiklestad|bitwie pod Stiklestad]] ([[1030]]), w której klęskę i śmierć z rąk norweskich zwolenników króla [[Dania|Danii]] i [[Anglia|Anglii]] [[Kanut Wielki|Kanuta I Wielkiego]], poniósł jego przyrodni brat król Norwegii [[Olaf II Haraldsson|Olaf II Święty]]. Obawiając się zemsty Kanuta, umknął z Norwegii i schronił się na dworze Jarosława Mądrego. W [[1031]] roku uczestniczył w ruskiej wyprawie przeciwko królowi [[Polska|Polski]] [[Mieszko II Lambert|Mieszkowi II]].

Trzy lata później udał się z 500 wojami do [[Cesarstwo Bizantyńskie|Bizancjum]], gdzie najął się do cesarskiej armii. Jako dowódca zaciężnego oddziału walczył w [[Afryka|Afryce]], [[Italia|Italii]], na [[Sycylia|Sycylii]], w [[Azja MniejszaAnatolia|Azji Mniejszej]] i na [[Morze Egejskie|Morzu Egejskim]]. W latach [[1040]]-[[1041]]1040–1041 uczestniczył w tłumieniu powstania [[Bułgarzy|Bułgarów]]. Wiosną [[1042]] roku, już jako dowódca elitarnej [[Gwardia wareska|gwardii wareskiej]], brał udział w obaleniu cesarza [[Michał V Kalafates|Michała V]], po czym postanowił opuścić Bizancjum. Jednak nowy cesarz, [[Konstantyn IX Monomach]], nie chciał go puścić (według innej wersji nie chciała wyjazdu wikinga małżonka cesarza [[Zoe (cesarzowa bizantyjskabizantyńska)|Zoe]], z którą Harald miał mieć romans). W [[1043]] roku Harald zbiegł wraz ze zbrojnym oddziałem i zdobytymi podczas wieloletniej służby łupami (lub zrabowanym cesarskim skarbcem, jak chcą niektórzy) i ponownie trafił do księstwa Jarosława Mądrego.

Po powrocie z wyprawy Magnus zachorował i zmarł w [[Półwysep Jutlandzki|Jutlandii]]. Przed śmiercią rozdzielił swoje królestwo -: Harald został królem Norwegii, Swen Estrydsen [[władcy Danii|królem Danii]]. Harald w 1048 założył [[Oslo]]. Ukrócił wpływy lokalnych wielmożów i tępił pozostałości pogaństwa. Od 1048 do 1064 roku prowadził wojnę z królem Danii, Swenem II Estrydsenem. Mimo wielu wygranych bitew (zniszczył m.in. w 1050 roku [[Hedeby]], wówczas jeden z ważniejszych grodów w Danii), nie zdołał podbić jego królestwa.

Gdy na początku [[1066]] roku zmarł król Anglii [[Edward Wyznawca]], Harald zgłosił pretensje do tronu Anglii. PrzedBowiem przed swą przedwczesną śmierćią bowiem,śmiercią król angielski [[Hardekanut]] zawiązał z królem norweskim [[Magnus I Dobry|Magnusem I]] umowę, która mówiła, iż gdyby któryś z nich zmarł bezpotomnie, tron po nim odziedziczy ten drugi. Jeszcze za życia Edwarda Wyznawcy, następcy Hardekanuta, Magnus I próbował powoływać na tamte ustalenia. Harald, jako następca Magnusa, miał więc uzasadnione roszczenia do tronu angielskiego. Dlatego też wyruszył na Brytanię. Wygrał kilka potyczek, zdobył [[York]], ale pod [[bitwa pod Stamford Bridge|Stamford Bridge]] został zaskoczony przez następcę Edwarda, [[Harold II|Harolda II Godwinsona]], i zginął podczas bitwy trafiony strzałą w gardło.

Harald Sigurdsson zwany jest często "ostatnim„ostatnim wikingiem"wikingiem”. Był budzącym postrach, żarliwie religijnym olbrzymem (miał 210 cm wzrostu), który jednak nie wahał dopuszczać się rozlicznych okrucieństw (jego przydomek "Hardraada"„Hardraada” oznacza bezwzględny). [[Adam z Bremy]] nazwał go "piorunem„piorunem północy"północy”.

{{Władca-Norwegia|urząd=król Norwegii|lata=[[1045]]-[[1066]]1045–1066|poprzednik=[[Magnus I Dobry]]|następca=[[Magnus II Haraldsson]] i [[Olaf III Pokojowy]]}}