Dynastia Liu Song: Różnice pomiędzy wersjami

Nowa dynastia otrzymała nazwę Song, jednak w dzisiejszej historiografii zazwyczaj używa się w stosunku do niej nazwy Liu Song, powstałej z dołączenia do jej oryginalnej nazwy nazwiska rodu panującego, dla odróżnienia od późniejszej [[Dynastia Song|dynastii Song]] (panującej w latach 960–1279). Liu Yu, który przeszedł do historii jako cesarz Wu, zmarł w roku 422 i jego małoletni syn Liu Yifu (cesarz [[Liu Song Shaodi|Shao]], 422–424) znalazł się pod opieką regentów, którzy w roku 424 zamordowali go i wprowadzili na tron jego brata, Liu Yilonga (cesarz [[Liu Song Wendi|Wen]], 424–453). W ciągu dwóch lat nowy cesarz usamodzielnił się eliminując regentów, a jego niemal trzydziestoletnie panowanie było okresem wewnętrznego spokoju rzadko spotykanego wśród [[Dynastie Południowe i Północne|dynastii południowych]]. Ta stabilizacja pozwoliła dynastii Liu Song na podjęcie agresywnych kroków na dwóch frontach. Pierwszym z nich były walki z ludem [[Man (lud)|Man]], wśród którego znajdowało się wielu [[Chińczycy Han|Chińczyków]] chcących uniknąć ciężarów nakładanych przez państwo, tak że konflikt ten miał wymiar raczej polityczny, niż etniczny, będąc walką pomiędzy tymi którzy podporządkowali się cesarstwu oraz tymi którzy mu się przeciwstawiali. Wojna z Manami trwała wiele lat i miała na celu przede wszystkim zdobycie nowego terytorium do zasiedlenia oraz pojmanie niewolników mogących służyć w cesarskim wojsku – podczas jednej tylko karnej kampanii roku 449–450 Chińczycy zagarnęli 28 tysięcy jeńców. Drugim kierunkiem agresji dynastii Liu Song w tym okresie była północ, na którą skierowano dwie wyprawy, w roku 430 i 450. W trakcie pierwszej z nich, stutysięczna armia Songów zmusiła siły [[Północna dynastia Wei|Północnej dynastii Wei]] do wycofania się na północny brzeg [[Huang He]], jednak w roku 431 wojska [[Tuoba]] podjęły kontratak i odbiły Luoyang wraz z innymi strategicznymi punktami, po pokonaniu odsieczy Songów ostatecznie zdobywając twierdzę Huatai położoną na południowym brzegu rzeki, w dzisiejszej prowincji [[Szantung]]. Druga próba opanowania północnego [[Henan]]u przez Wendi przypadła na moment kiedy cesarz Wei, [[Taiwudi|Taiwu]], 423–452), sam przygotowywał się do inwazji na południe. Pozwolił on na oblężenie Huatai przez siły Liu Song, by następnie rozbić armię oblegających podczas odwrotu. 1 lutego 451 roku armia Taiwudi osiągnęła północny brzeg Jangcy, niedaleko od stołecznego Jiankangu. W przeciwieństwie do Wendi, Taiwudi nie posiadał jednak floty rzecznej i nie mogąc przeprawić się przez rzekę musiał zawrócić na północ. Niemniej ofensywa Wei doprowadziła do znacznych przemieszczeń ludności i miała rujnujący wpływ na gospodarkę południa i "jest„jest czasami identyfikowana jako kluczowy punkt zwrotny w którym równowaga sił przechyliła się zdecydowanie na korzyść północy"północy”<ref>Graff, s. 125.</ref>.

Wendi, czując się zagrożony przez swojego brata [[Liu Yikang]]a, doprowadził do jego śmierci w roku 451, tylko po to by dwa lata później zostać zabitym przez swojego syna [[Liu Shao]] (453). Ten ostatni rozpoczął proces eliminacji członków rodu cesarskiego nielojalnych w stosunku do siebie, by wkrótce zostać obalonym przez siły opozycji skupione wokół jego brata Liu Juna (cesarz [[Liu Song Xiaowudi|Xiaowu]] (453–464), który wcześniej prowadził kampanie przeciwko Manom. Próba odsunięcia wuja Xiaowudi od namiestnictwa ważnej prowincji Jing w środkowym biegu Jangcy doprowadziła do jego buntu w roku 454, który jednak został stłumiony. Następne lata panowania Xiaowudi przyniosły śmierć wielu innym członkom jego rodziny, których podejrzewał o zdradę. By kontrolować pozostałych przy życiu namiestników wywodzących się z rodu cesarskiego cesarz zaczął im przydzielać specjalnych urzędników, ''dianqian'', którzy mieli służyć jako jego szpiedzy. Po śmierci Xiaowudi w roku 464 szybko okazało się, że jego syn Liu Ziye (cesarz [[Liu Song Qianfeidi|Qianfei]], 464–465) nie jest mniej okrutny niż ojciec. Jego postępowanie doprowadziło do wybuchu rebelii i zimą 465 roku Qianfeidi został obalony przez pucz, który postawił na czele cesarstwa jego wuja Liu Yu (cesarz [[Liu Song Mingdi|Ming]], 465–472), jednego z wielu młodszych braci Xiaowudi. Władza Mingdi natychmiast spotkała się z zorganizowanym oporem sił skupionych wokół dziesięcioletniego brata Qianfeidi, [[Liu Zixun]]a, którego popierało wielu jego braci dzierżących namiestnictwa prowincji. Ponieważ Mingdi miał po swej stronie większość swoich braci, konflikt ten stał się znany jako "„[[wojna wujów i bratanków]]"”. Jedną z motywacji buntu Liu Zixuna mogło być rzeczywiście odsunięcie od władzy linii Xiaowudi. Mimo że w pewnym momencie Mingdi w pełni kontrolował tylko jedną [[Komanderia|komanderię]], ostatecznie to on zwyciężył w trwających ponad rok walkach. Mingdi był nie mniej okrutny niż jego poprzednicy i po doprowadzeniu do śmierci całego potomstwa Xiaowudi, podczas swojego panowania wyeliminował jeszcze czterech z pięciu swoich braci. Po śmierci Mingdi w 472 tron objął jego dziewięcioletni syn Liu Yu (cesarz [[Liu Song Houfeidi|Houfei]], 472–477), zaś rzeczywista władza stała się przedmiotem rywalizacji pomiędzy dwoma wpływowymi dowódcami, [[Shen Youzhi]] i [[Qi Gaodi|Xiao Daochengiem]]. Siłom Xiao Daochenga w roku 474 udało się stłumić bunt ostatniego żyjącego brata Mingdi, [[Liu Xiufan]]a, i stał się on w ten sposób dominującą siłą na dworze. Kiedy w roku 477 Xiao Daocheng zdjął z tronu Houfeidi i zastąpił go jego młodszym jeszcze bratem, Liu Zhunem (cesarz [[Liu Song Shundi|Shun]], 477–479), sprawujący namiestnictwo Jianglingu Shen Youzhi podniósł bunt, został jednak pokonany. Po tym wydarzeniu w roku 479 Xiao Daocheng sam przyjął tytuł cesarski, zakładając nową [[Południowa dynastia Qi|dynastię Qi]], która zastąpiła dynastię Liu Song<ref>Cunrui Xiong, ss. 17, 220, 401, 461; Graff, ss. 87–88; Chittick, ss. 34–35, 50, 52–53, 57–59.</ref>.