Securitate: Różnice pomiędzy wersjami

'''Securitate''' z rum. "bezpieczeństwo" (właśc. ''Departament Bezpieczeństwa Państwowego'', [[język rumuński|rum.]] '''Departamentul Securităţii Statului''') – [[policjasłużby politycznaspecjalne|Służba specjalna]] komunistycznej [[Rumunia|Rumunii]] (Ludowa Republika Rumuńska, Socjalistyczna Rep. Rum.), wcześniej '''Siguranţa statului'''. [[Służby specjalne|Służba specjalna]] została założona z pomocą [[NKWD]] 30 sierpnia 1948 i rozwiązana w grudniu 1989, zaraz po odsunięciu od władzy [[Nicolae Ceauşescu]]. DSS wchodził w skład Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (Ministerul de Interne). Instyutucja bezpieczeństwa Rumunii często zmieniała nazwę, wcześniej zwana m. in. Direcţia Generală a Securităţii Poporului (Główny Zarząd Bezpieczeństwa Ludowego) (część Ministerul Afacerilor Interne), Consiliul Securităţii Statului (Komitet Bezpieczeństwa Państwowego) (część Ministerul de Interne). [[Przełożony]]m funkcjonariuszy DSS i kierującym pracą Departamentu był ''[[sekretarz stanu|Ministru Secretar de Stat]] la Ministerul de Interne şi '''Şef al Departamentului Securităţii Statului''' '' (Sekretarz stanu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Szef Departamentu Bezpieczeństwa Państwowego).

Powstały w 1978 na bazie poprzednich rumuńskich struktur bezpieczeństwa publicznego ''Departament Bezpieczeństwa Państwowego'' Ministerstwa Spraw Wewnętrznych był największą służbą bezpieczeństwa w krajach [[Układ Warszawski|Układu Warszawskiego]] pod względem stosunku liczby [[OZI|tajnych współpracowników]] podległych ww. instytucji do liczby mieszkańców kraju<ref name="times">{{cytuj pismo|nazwisko=CRAIG S. SMITH|tytuł=Eastern Europe Struggles to Purge Security Services|czasopismo=The New York Times|język=en|data=2006-12-12|url=http://www.nytimes.com/2006/12/12/world/europe/12spooks.html?_r=1}}</ref>. Pierwszy zaplanowany budżet Securitatetzw. securitate z 1948 zakładał zatrudnienie 4641 osób. Już w lutym 1949 3549 stanowisk było zajętych. Do 1951 liczba pracowników zwiększyła się pięciokrotnie, a już w styczniu 1956 Securitate zatrudniało 25&nbsp;468 osób. W trakcie panowania Ceauşescu Securitate zatrudniało 11&nbsp;000 funkcjonariuszy oraz miało pół miliona informatorów (TW)<ref name="times" />, w kraju, w którym populacja wynosiła zaledwie 22 miliony osób do 1985<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Turnock|imię=David|tytuł=The East European economy in context: communism and transition|wydawca=Routledge|data=1997|strony=15|isbn=0415086264}}</ref>. Dla porównania warto podać przykład [[FBI]], wg stanu na 2 marca 2011 zatrudniałazatrudniało 35 403 pracowników, w kraju, w którym mieszka 308 745 538 ludzi.

Instytucja rumuńskiej komunistycznej bezpieki formalnie powstała na mocy dekretu 221/30 z [[1948]]<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Deletant|imię=Dennis |tytuł=Ceauşescu and the Securitate: coercion and dissent in Romania, 1965-1989|data=1996|strony=18|isbn=978-1-56324-633-3}}</ref>. Podwalinami przyszłej instytucji były osoby związane służbowo m. in. z [[INO|INU]], [[WGU|KRU]] [[NKGB]] już od [[1944]], czyli od momentu wkroczenia [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] na terytorium Królestwa Rumunii. Zadaniem służb była "''obrona demokratycznych zdobyczy ludu Rumunii i gwarancja bezpieczeństwa '''Republiki''' (państwo było królestewem!) wobec wewnętrznych i zewnętrznych wrogów''".

W latach 70 XX w. bezpieka nasiliła atmosferę antyszpiegowskiej psychozy w kraju: mieszkańców [[Rumunia|Rumunii]] zobowiązano do donoszenia na znajomych, współpracowników w celu "wypełniania patriotycznego obowiązku". W ciągu 24 godzin należało poinformować służby o każdym zetknięciu się z cudzoziemcem. Na posiadanie radia trzeba było uzyskać zezwolenie. Inną metodą na uzyskiwanie informacji było bezprawne wkraczanie do domów oraz biur i zakładanie mikrofonów. Rozmowy telefoniczne były notorycznie kontrolowane, natomiast wszystkie informacje przesyłane faksem oraz telefaksem były przechwytywane. Gdy spadła liczba narodzin funkcjonariusze DSS byli zobowiązani do kontroli ginekologicznych. Każda kobieta w ciąży miała regularnie przeprowadzany test ciążowy. [[Aborcja]] była zakazana. Usunięcie ciąży było surowo karane<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Crampton|imię=R. J.|tytuł= Eastern Europe in the twentieth century and after|wydawca=Routledge|data=1997|strony=355|isbn=0415164222}}</ref>. Działania tzw. Securitatesecuritate można porównać do działań tzw. [[Stasi]] oraz [[KGB]], gdyż używano podobnej technologii i stosowano podobne metody.

W latach 80 XX w. pod kontrolą tego ministerialnego departamentu znalazły się tzw. oddziały bezpieczeństwa (trupele di Securitate), których zadaniem było utrzymywanie porządku publicznego i tłumienie[[pacyfikacja]] wystąpień antyrządowych. W tym czasie służbyDSS liczyłyliczył 23 370 oficerów[[funkcjonariusz publiczny|funkcjonariuszy]] i żołnierzy[[żołnierz]]y wojsk wewnętrznych. Większość żołnierzy stanowili poborowipowołani do wojsk wewn. żołnierze [[zasadnicza służba wojskowa|zasadniczej służby czynnejwojskowej]], oficerów szkolono w [[Băneasa]]. Podczas [[Rewolucja w Rumunii|rewolucji w grudniu 1989]] dowódcą tej formacji był gengenerał mjrmajor [[Dumitru Ghiţă]].

Pod koniec rządów [[Nicolae Ceauşescu]] SecuritateDSS nie zachowywałozachowywał już pełnej lojalności w stosunku do Partii, choć nadal używano broni palnej wobec demonstrujących, bezbronnych ludzi. Najważniejsi funkcjonariusze tej służby specjalnej przygotowywali się do [[uwłaszczenie nomenklatury|uwłaszczenia na majątku państwa]].

* '''GeneralnyGłówny Zarząd Operacji Technicznych'''

Miał za zadanie wykrywanie przeciwników ustroju w łonie [[KPRRumuńska Partia Komunistyczna|Rumuńskiej Partii Komunistycznej]] i poza nią. Inwigilował intelektualistów, księży oraz wszelkich wrogów ludu.