Wikipedia

Jan Chrzciciel Albertrandi: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Happa (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
37 601 edycji
dod. lit. uzup.
WP:SK, drobne redakcyjne, +szablon końcowy, +LZ
Linia 14:
|data śmierci = [[10 sierpnia]] [[1808]]
|miejsce śmierci =
|1. funkcja = biskup pomocniczy poznański
|1. funkcja - okres = 1796–1798
|2. funkcja = biskup pomocniczy warszawski
|2. funkcja - okres = 1798–1808
|wyznanie = [[Kościół katolicki|katolickie]]
|kościół = [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]]
Linia 25:
|data ordynacji =
|data święceń =
|data nominacji = [[18 grudnia]] [[1795]]
|data sakry = [[26 stycznia]] [[1796]]
|data patriarchatu =
|data kreacji =
Linia 39:
|www =
}}
'''Jan Chrzciciel Albertrandi''', także Albetrandy (ur. [[7 grudnia]] [[1731]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[10 sierpnia]] [[1808]]) – [[Polska|polski]] [[biskup]] [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]], [[jezuici|jezuita]], [[biskupi poznańscy|biskup pomocniczy poznański]] w latach 1796–1798, [[biskupi warszawscy|biskup pomocniczy warszawski]] w latach 1798–1808.
 
=== Życiorys ===▼
'''Jan Chrzciciel Albertrandi''' (Albertrandy) (ur. [[7 grudnia]] [[1731]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[10 sierpnia]] [[1808]]) – [[Biskup sufragan|sufragan]] warszawski, [[jezuici|jezuita]].
Był synem pochodzącego z Włoch Franciszka i Marii Antoniny Czechowicz. W dzieciństwie pobierał nauki u jezuitów, którzy -, zauważywszy jego zdolności naukowe -, namówili go do zostania zakonnikiem. W wieku 19 lat został nauczycielem w kolegium jezuickim w [[Płońsk]]uPłońsku, a później w [[Płock]]uPłocku, w [[Kolegium Jezuitów w Nieświeżu|Nieświeżu]] i w [[Wilno|Wilnie]]. ▼
 
W 1764 [[prymas Polski|prymas]] [[Władysław Aleksander Łubieński]] powierzył mu wychowanie swojego wnuka stryjecznego [[Feliks Łubieński|Feliksa Łubieńskiego]]. Był poliglotą, oddany pracy również poza zakonem. W [[1765]] był jednym z założycieli ''„[[Monitor (czasopismo)|Monitora]]''”, w latach [[1769]]-[[1777]]1769–1777 był redaktorem ''„[[Zabawy Przyjemne i Pożyteczne|Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych]]''”. Pracował w [[Biblioteka Załuskich|Bibliotece Załuskich]]. Wielokrotnie wyjeżdżał do [[Włochy|Włoch]]. Twórca tzw. ''Tek Albertrandiego'', będących wypisami źródeł do historii Polski z archiwów [[Watykan]]uWatykanu, [[Neapol]]uNeapolu i [[Szwecja|Szwecji]]. We Włoszech w [[1767]] wystąpił z zakonu i został księdzem świeckim. W [[1773]] powrócił do kraju. Został lektorem [[Władcywładcy Polski|króla Polski]] [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]]. Uczestniczył w pracach [[Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych|Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych]], był bibliotekarzem królewskim, współzałożycielem i pierwszym prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie. W [[1776]] w uznaniu swoich zasług został [[nobilitacja|nobilitowany]] i uzyskał polski [[indygenat]]<ref>EdwardE. Rawicz, ''Indygenat w Polsce za Stanisława Augusta'', [w:] ''Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu za rok 1924'', [[Przemyśl]] [[1924]], s. 50.</ref>. Otrzymał [[herb własny]] [[Albertrandi (herb szlachecki)|Albertrandi]].▼
▲=== Życiorys ===
▲Był synem pochodzącego z Włoch Franciszka i Marii Antoniny Czechowicz. W dzieciństwie pobierał nauki u jezuitów, którzy - zauważywszy jego zdolności naukowe - namówili go do zostania zakonnikiem. W wieku 19 lat został nauczycielem w kolegium jezuickim w [[Płońsk]]u, a później w [[Płock]]u, w [[Kolegium Jezuitów w Nieświeżu|Nieświeżu]] i w [[Wilno|Wilnie]].
 
Przez jakiś czas był proboszczem w [[parafia św. Katarzyny w Warszawie|parafii św. Katarzyny na Służewie]]. W 1779 został [[1779kanonik]] został kanonikiemiem gnieźnieńskim i warszawskim, a w 1795 [[1795wikariusz sądowy|oficjałem]] oficjałem i archidiakonem warszawskim. Po upadku [[insurekcja kościuszkowska|powstania kościuszkowskiego]] wygłaszał na mszach żałobnych za biskupów [[Józef Kazimierz Kossakowski|Józefa Kazimierza Kossakowskiego]] i [[Ignacy Jakub Massalski|Ignacego Jakuba Massalskiego]] kazania pełne obelg w stosunku do patriotów, zaś [[nuncjusz apostolski]] [[Laurentius Litta]] obiecywał uczestnikom tych nabożeństw [[Odpustodpust|odpust zupełny]]<ref>''Papiestwo wobec sprawy polskiej w latach 1772-18641772–1864'', wybór źródeł opracował Otton Beiersdorf, [[Wrocław]] [[1960]], s. XXIII.</ref>.[[18 grudnia]] [[1795]] papież [[Pius VI]] mianował go biskupem tytularnym Zenopolis i sufraganem warszawskim (do [[1798]] w diecezji poznańskiej). Sakrę biskupią przyjął [[26 stycznia]] [[1796]]. Dwukrotnie został prezesem [[Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk|Towarzystwa Przyjaciół Nauk]]. ▼
W [[1764]] [[prymas]] [[Władysław Aleksander Łubieński]] powierzył mu wychowanie swojego wnuka stryjecznego [[Feliks Łubieński|Feliksa Łubieńskiego]].
▲Był poliglotą, oddany pracy również poza zakonem. W [[1765]] był jednym z założycieli ''[[Monitor (czasopismo)|Monitora]]'', w latach [[1769]]-[[1777]] był redaktorem ''[[Zabawy Przyjemne i Pożyteczne|Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych]]''. Pracował w [[Biblioteka Załuskich|Bibliotece Załuskich]]. Wielokrotnie wyjeżdżał do [[Włochy|Włoch]]. Twórca tzw. ''Tek Albertrandiego'', będących wypisami źródeł do historii Polski z archiwów [[Watykan]]u, [[Neapol]]u i [[Szwecja|Szwecji]]. We Włoszech w [[1767]] wystąpił z zakonu i został księdzem świeckim. W [[1773]] powrócił do kraju. Został lektorem [[Władcy Polski|króla Polski]] [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]]. Uczestniczył w pracach [[Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych|Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych]], był bibliotekarzem królewskim, współzałożycielem i pierwszym prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie. W [[1776]] w uznaniu swoich zasług został [[nobilitacja|nobilitowany]] i uzyskał polski [[indygenat]]<ref>Edward Rawicz, Indygenat w Polsce za Stanisława Augusta, w: Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu za rok 1924, [[Przemyśl]] [[1924]], s. 50.</ref>. Otrzymał [[herb własny]] [[Albertrandi (herb szlachecki)|Albertrandi]].
 
18 grudnia 1795 [[poczet papieży|papież]] [[Pius VI]] mianował go [[biskup pomocniczy|biskupem pomocniczym]] [[archidiecezja warszawska|diecezji warszawskiej]] (do 1798 w [[archidiecezja poznańska|diecezji poznańskiej]]) i [[biskup tytularny|biskupem tytularnym]] Zenopolis. [[sakra|Sakrę biskupią]] przyjął 26 stycznia 1796.
▲Przez jakiś czas był proboszczem w [[parafia św. Katarzyny w Warszawie|parafii św. Katarzyny na Służewie]]. W [[1779]] został kanonikiem gnieźnieńskim i warszawskim, a w [[1795]] oficjałem i archidiakonem warszawskim. Po upadku [[insurekcja kościuszkowska|powstania kościuszkowskiego]] wygłaszał na mszach żałobnych za biskupów [[Józef Kazimierz Kossakowski|Józefa Kazimierza Kossakowskiego]] i [[Ignacy Jakub Massalski|Ignacego Jakuba Massalskiego]] kazania pełne obelg w stosunku do patriotów, zaś [[nuncjusz apostolski]] [[Laurentius Litta]] obiecywał uczestnikom tych nabożeństw [[Odpust|odpust zupełny]]<ref>''Papiestwo wobec sprawy polskiej w latach 1772-1864'', wybór źródeł opracował Otton Beiersdorf, [[Wrocław]] [[1960]], s. XXIII</ref>.[[18 grudnia]] [[1795]] papież [[Pius VI]] mianował go biskupem tytularnym Zenopolis i sufraganem warszawskim (do [[1798]] w diecezji poznańskiej). Sakrę biskupią przyjął [[26 stycznia]] [[1796]]. Dwukrotnie został prezesem [[Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk|Towarzystwa Przyjaciół Nauk]].
 
Dwukrotnie został prezesem [[Towarzystwo Warszawskie Przyjaciół Nauk|Towarzystwa Przyjaciół Nauk]].
Wikariusz generalny i wizytator szkół warszawskich. Bronił seminariów duchownych przed ingerencjami władz pruskich.▼
 
▲[[wikariusz|Wikariusz generalny]] i wizytator szkół warszawskich. Bronił seminariów duchownych przed ingerencjami władz pruskich.
Zgodnie z życzeniem został pochowany w Katakumbach na warszawskich [[Cmentarz Powązkowski w Warszawie|Powązkach]], bez żadnego napisu.▼
 
▲Zgodnie z życzeniem został pochowany w Katakumbachkatakumbach na warszawskich [[Cmentarz Powązkowski w Warszawie|Powązkachwarszawskim cmentarzu Powązkowskim]], bez żadnego napisu.
Bratem stryjecznym Jana Chrzciciela Albertrandiego był nadworny malarz króla [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] - [[Antoni Albertrandi|Antoni]].▼
 
▲Bratem stryjecznym Jana Chrzciciela Albertrandiego był nadworny malarz króla [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] -– [[Antoni Albertrandi|Antoni]].
=== Publikacje książkowe ===▼
* ''Zabytki starożytności rzymskich w pieniądzach...'' (t. 1-3, 1807).▼
* przekład ''Przypadków Robinsona Kruzoe'' [[Daniel Defoe|Defoe]] (1769)▼
 
▲=== Publikacje książkowe ===
=== Bibliografia ===▼
▲* ''Zabytki starożytności rzymskich w pieniądzach...'', (t. 1-3,1–3 (1807).
* A. Schletz, ''Ks. Jan Albertrandi w latach 1731-1795'', Nasza Przeszłość 10(1959), 177-208.▼
▲* przekład ''Przypadków Robinsona Kruzoe'' [[Daniel Defoe|Defoe]] (1769)
* [[Józef Maj]], ''Kościół św. Katarzyny. Warszawa'', Warszawa [[1994]].▼
* Piotr Nitecki, ''Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965 - 1999'', ISBN 83-211-1311-7, Warszawa 2000.▼
* [[Stanisław Szenic]], ''[[Cmentarz Powązkowski w Warszawie|Cmentarz Powązkowski]] [[1790]]-[[1850]]'', [[Warszawa]] [[1979]].▼
 
{{Przypisy|stopień= ===}}
 
▲=== Bibliografia ===
=== Literatura uzupełniająca ===▼
▲* Schletz A. Schletz, ''Ks. Jan Albertrandi w latach 1731-17951731–1795'', Nasza Przeszłość 10 (1959), 177-208s. 177–208.
{{Bibliografia start}}
▲* [[Józef Maj|Maj J.]], ''Kościół św. Katarzyny. Warszawa'', Warszawa [[1994]].
* {{cytuj książkę | tytuł = [[Polski Słownik Biograficzny]] | tom = 1 | wydawca = [[Polska Akademia Umiejętności]] – Skład Główny w Księgarniach [[Gebethner i Wolff|Gebethnera i Wolffa]] | miejsce = [[Kraków]] | rok = 1935 | autor r = kazimierz Chodynicki, w| strony = 45–46}} Reprint: [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]], Kraków 1989, ISBN 8304034840▼
▲* [[Piotr Nitecki|Nitecki P.]], ''Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965 - 1999965–1999'', Warszawa 2000, ISBN 83-211-1311-7, Warszawa 2000.
{{Bibliografia stop}}
▲* [[Stanisław Szenic|Szenic S.]], ''[[Cmentarz Powązkowski w Warszawie|Cmentarz Powązkowski]] [[1790]]-[[1850]]1790–1850'', [[Warszawa]] [[1979]].
 
▲=== Literatura uzupełniająca ===
▲* {{cytujChodynicki książkęK., | tytuł =[w:] ''[[Polski Słownik Biograficzny]]'', | tom =t. 1, | wydawca = [[Polska Akademia Umiejętności]] – Skład Główny w Księgarniach [[Gebethner i Wolff|Gebethnera i Wolffa]], | miejsce = [[Kraków]] | rok = 1935 | autor r = kazimierz Chodynicki, w| strony = 45–46}} Reprintreprint: [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]], Kraków 1989, s. 45–46. ISBN 8304034840.
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{catholic-hierarchy|biskup|balbj}} [dostęp 2011-12-26]
 
{{Biskupi warszawscy}}
 
{{DEFAULTSORT:Albertrandi, Jan Chrzciciel}}
[[Kategoria:Biskupi warszawscy]]
[[Kategoria:Polscy biskupi jezuiccy]]▼
[[Kategoria:Duchowni katoliccy I Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Kanonicy gnieźnieńscy]]
[[Kategoria:Polscy historycy]]
[[Kategoria:Polscy indygenitłumacze]]▼
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych]]
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie]]
[[Kategoria:Polscy tłumaczeindygeni]]
[[Kategoria:Nobilitowani w I Rzeczypospolitej]]▼
[[Kategoria:Urodzeni w 1731]]
[[Kategoria:Zmarli w 1808]]
[[Kategoria:Pochowani na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Płońskiem]]
▲[[Kategoria:Polscy biskupi jezuiccy]]
▲[[Kategoria:Polscy indygeni]]
▲[[Kategoria:Nobilitowani w I Rzeczypospolitej]]
 
[[en:John Baptist Albertrandi]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Chrzciciel_Albertrandi”