|
[[Plik:Marcel Duchamp.jpg|thumb|Duchamp, ''Fontanna'']]
'''Ready-made ''' ( francfr. ''objet trouvé '', 'gotowy przedmiot') – pojęcie z dziedziny sztuki, opisujące przedmiot stanowiący dzieło sztuki lub będący częścią dzieła sztuki, który został utworzony z przedmiotu codziennego użytku lub z odpadków. Użycie takiego przedmiotu w kontekście innym niż ten, do którego został przeznaczony, nadaje mu inny sens. ▼
[[File:Marcel Duchamp 01.jpg|thumb|Marcel Duchamp]]
Termin wprowadzony przez [[Marcel Duchamp|Marcela Duchampa]]. Pierwszym ready-made było ''Koło rowerowe'' – odwrócone koło przytwierdzone do stołka, które Duchamp przedstawił w 1913 r. Praca ta miała charakter interaktywny, ponieważ odbiorca mógł wejść z nią w relację poprzez poruszanie kołem. Suszarka do butelek (1914 r.) – stojak do suszenia butelek podpisany przez Duchampa jest uznawany za pierwszy "prawdziwy" ready-made.
▲Ready-made (franc. objet trouvé, 'gotowy przedmiot') – pojęcie z dziedziny sztuki, opisujące przedmiot stanowiący dzieło sztuki lub będący częścią dzieła sztuki, który został utworzony z przedmiotu codziennego użytku lub z odpadków. Użycie takiego przedmiotu w kontekście innym niż ten, do którego został przeznaczony, nadaje mu inny sens.
Termin wprowadzony przez Marcela Duchampa. Pierwszym ready-made było ''Koło rowerowe'' – odwrócone koło przytwierdzone do stołka, które Duchamp przedstawił w 1913 r. Praca ta miała charakter interaktywny, ponieważ odbiorca mógł wejść z nią w relację poprzez poruszanie kołem. Suszarka do butelek (1914 r.)- stojak do suszenia butelek podpisany przez Duchampa jest uznawany za pierwszy "prawdziwy" readymade. Natomiast najgłośniejszym ready-made była ''Fontanna'' – typowy, ceramiczny [[pisuar|pisuar]] podpisany przez artystę nazwiskiem rzekomego producenta urządzeń sanitarnych R. Mutta. Pisuar został obrócony o 90 stopni, tak więc powierzchnia, którą zazwyczaj jest przytwierdzony do ściany, stała się podstawą rzeźby. ''Fontanna'' została zaprezentowana na wystawie Salonu Artystów Niezależnych w Nowym Jorku w 1917 r. Pracę uznano za niewartościową i naruszającą granicę dobrego smaku. Z tego powodu ''Fontannę'' zdjęto z ekspozycji. Jednak jak się później okazało, zaprezentowanie pisuaru jako dzieła sztuki stało się jednym z bardziej radykalnych przełomów w sztuce. W 1919 r. Duchamp sparodiował [[Mona_Lisa|Mone Lise]] poprzez dorysowanie na płótnie wąsika i bródki. Pod całością umieścił napis: L.H.O.O.Q. , jako zabawę fonetyczną, która przeczytana szybko po francusku brzmi "Elle a chaud au cul". Można to przetłumaczyć jako "Ona ma gorącą dupę". Duchamp przedstawił zupełnie inny punkt widzenia, wynikający z krytyki dotychczasowej sztuki, bazującej na atrakcyjności wizualnej. Duchamp i jego ready-mades zostały przyjęte przez artystów, którzy tworzyli dadaizm od 1916 do 1920 r. Duchamp stał się głównym rzecznikiem dadaizmu w Stanach Zjednoczonych. Ready-made stanowiły podwaliny ruchu pop-art z lat 50. i 60. XX w., który skupiał się na kulturze masowej i jej produktach. Ready-mades miały również wpływ na sztukę konceptualną.
W 1919 r. Duchamp sparodiował [[Mona Lisa|Mona Lisę]] poprzez dorysowanie na płótnie wąsika i bródki. Pod całością umieścił napis: L.H.O.O.Q., jako zabawę fonetyczną (litery przeczytane szybko po francusku tworzą brzmienie zbliżone do brzmienia zdania ''Elle a chaud au cul'', co można przetłumaczyć jako ''Ona ma gorącą dupę'').
Duchamp przedstawił zupełnie inny punkt widzenia, wynikający z krytyki dotychczasowej sztuki, bazującej na atrakcyjności wizualnej. Duchamp i jego ready-mades zostały przyjęte przez artystów, którzy tworzyli dadaizm od 1916 do 1920 r. Duchamp stał się głównym rzecznikiem dadaizmu w Stanach Zjednoczonych. Ready-made stanowiły podwaliny ruchu [[pop-art]] z lat 50. i 60. XX w., który skupiał się na kulturze masowej i jej produktach. Ready-mades miały również wpływ na [[sztuka konceptualna|sztukę konceptualną]].
== Bibliografia ==
* Piotr Szubert, "''Sztuka świata"'', Wydawnictwo Arkady, 1996, str. 109-113.
* Rosalind E. Krauss, "''Passages in Modern Sculpture"'', The Mit Press, str. 69-103
[[Kategoria:Sztuka nowoczesna]]
|
