Markos Wafiadis: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
macedońskie zgrupowanie ELAS to nie była oficjalna nazwa własna (zmieniam pierwsze litery na małe), jednak dodaję przypis z linkiem, wyjaśniający, że było takie i które oddziały składały się nań. |
m →Lata II wojny światowej i wojny domowej: drobne redakcyjne, źródła/przypisy |
||
Linia 7:
== Lata II wojny światowej i wojny domowej ==
W maju 1941, po [[Plan Marita|inwazji armii niemieckiej]] na Grecję, uciekł z Gawdos i rozpoczął podziemną działalność przeciw okupacji niemieckiej, początkowo na Krecie, później w Atenach i Salonikach. W 1942 wybrano go do Centralnego Komitetu partii i wyznaczono opiekunem organizacji partyjnej KPG w lewicowej, republikańskiej Greckiej Ludowej Armii Wyzwoleńczej (ELAS), w greckiej prowincji Macedonia. W maju 1944 Wafiadisa wybrano delegatem z Salonik na krajowy zjazd w miejscowości Koryschades, jednak nie mógł w nim uczestniczyć. W listopadzie 1944, wszedł w spór z legendarnym założycielem ELAS i także jednym z głównych dowódców partyzanckich
Układem z Warkizy<ref>wybór fragmentów umowy z Warkizy przedstawiony jest m.in. w pracy C.M. Woodhouse'a "The Apple of Discord: A Survey of Recent Greek Politics in Their International Setting (London 1948) str.308-310, co przytacza m.in. Richard Clogg, rozdział 5.6 str.188 [http://books.google.com/books?id=0veZdS654aQC&pg=PA188&lpg=PA188&dq=varkiza+agreement+state+dept&source=bl&ots=_1fTiXoPC_&sig=Ngegt-tafusdHnYK1sJ9iVkD-RI&hl=el&ei=6niaS86XF9Cy4Qab3K1S&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CBEQ6AEwAg#v=onepage&q=&f=false]</ref>, w lutym 1945 ELAS rozwiązano oraz rozbrojono jego oddziały z okolic Aten. Wbrew zawartemu porozumieniu, a zgodnie z obawami Arisa Weluchiotisa w kraju zapanował wtedy niczym nie krępowany terror rojalistów. Dziesiątki tysięcy byłych partyzantów aresztowano, ponieważ ich wcześniejszą walkę z okupantami, opanowane przez rojalistów sądy kwalifikowały jako pospolite, ciężkie przestępstwo kryminalne<ref>{{cytuj książkę | autor = Brzeziński A.| tytuł = Grecja| wydawca = TRIO| miejsce = Warszawa| rok = 2002| strony = 127| isbn = 83-88542-30-3}}</ref>.. Sam Aris Weluchiotis został zdradzony, otoczony przez nieprzyjaciół i albo zamordowany, albo (wg relacji towarzyszy broni) popełnił samobójstwo. Wg informacji Ministra Sprawiedliwości Królestwa Grecji z dnia 10 grudnia 1945, tylko do tego czasu aresztowano już ponad 80 tysięcy byłych partyzantów ELAS i osób wspierających je, z czego znaczną część torturowano oraz skazano na wyroki więzienia<ref>więcej danych w tej sprawie podają hasła [[Demokratyczna Armia Grecji (DSE)|DSE]] oraz Wojna Domowa w Grecji.</ref>. Aresztowano i internowano większą część z dobrowolnie stających do dyspozycji Sztabu Generalnego oficerów przedwojennej armii greckiej, którzy w czasie II Wojny Światowej walczyli w szeregach ELAS, wśród nich naczelnego dowódcę ELAS [[Stefanos Sarafis|Stefanosa Sarafisa]]. W rezultacie greckie góry i lasy znów zapełniły się uciekinierami przed falą terroru, jak było to w czasach minionej, hitlerowskiej okupacji.
Poczynając od zimy 1945/1946, sytuacja bytowa uciekinierów stała się bardzo trudna. Gotowość udzielenia pomocy zgłosiły Bułgaria, Jugosławia i Albania, wiążąc ją jednak z warunkami politycznymi i ideologicznymi. Wafiadis, jako były dowódca partyzantów północnej Grecji, doszedł wtedy do porozumienia z Nikolaosem Zachariadisem, sekretarzem generalnym w Komunistycznej Partii Grecji, w sprawie utworzenia ideowo-komunistycznej Demokratycznej Armii Grecji (DSE), która jako "formalne" wojsko partyzanckie, mogłaby stać się odbiorcą zagranicznej pomocy.
|