Gospodarka Iranu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
+szablon |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 4:
|szerokosc =
|podpis =
|bank = [[Central Bank of Iran]]
|waluta = [[rial irański]]
|rok =
|organizacje =
|pkb =
|pkb-ppp =
|per capita = 10,900 USD<ref>[http://www.teheran.polemb.net/index.php?document=137 Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej]</ref>
|wzrost =
|inflacja = 13,5% (2009)
|sektory =
|eksport =
Linia 24:
|wynagrodzenie =
|minimalna =
|bezrobocie = 15%
|ubóstwo =
|Gini =
Linia 34:
|cianame =
}}
'''Irańska gospodarka''' jest jedną z najdynamiczniej rozwijających się na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]]. Iran jest również jednym z niewielu krajów [[muzułmanin|muzułmańskich]], który rozwija także inne sektory gospodarki, niezwiązane z ropą naftową. Jednak [[wyż demograficzny]] – ogromna liczba młodych ludzi sprawia, że wykorzystanie relatywnie dobrego stanu gospodarki jest utrudnione. W ten sposób mimo 7% wzrostu [[produkt krajowy brutto|PKB]] [[bezrobocie]] przekracza 15%, wysoka jest również inflacja – ok. 12-18%, co i tak jest ogromnym postępem w porównaniu z sytuacją sprzed 10 lat. Raport [[UNICEF]] (zob. link) wskazuje, że w Iranie wciąż są ogromne rozwarstwienia w dochodach ludności – chociaż średni dochód na mieszkańca wynosi ok. 8000 $ rocznie, wielu Irańczyków żyje na granicy [[minimum socjalne|minimum socjalnego]], a wielu w [[nędza|nędzy]]. Jednak ten sam raport zauważa, że sytuacja się poprawia, a rząd stara się realizować wytyczne organizacji międzynarodowych. Zdecydowanie poprawia się dostęp do opieki medycznej oraz [[edukacja|edukacji]].
[[File:TCarpet2.jpg|thumb|250px|Dywany perskie są ważnym elementem eksportu]]
Iran jest eksporterem przede wszystkim ropy naftowej i gazu ziemnego. Ważną gałęzią gospodarki jest też [[rolnictwo]] i eksport [[Pistacja właściwa|orzeszków pistacjowych]] (1 miejsce na świecie w 2005) oraz [[Daktylowiec właściwy|daktyli]] (3. miejsce na świecie w 2005)<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.fao.org/es/ess/top/commodity.html?lang=en&item=223&year=2005|tytuł=Major food and agricultural commodities and producers: Pistachios|autor=[[Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa|FAO]]}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.fao.org/es/ess/top/commodity.html?lang=en&item=577&year=2005|tytuł=Major food and agricultural commodities and producers: Dates|autor=[[Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa|FAO]]}}</ref>. Uznanym w świecie towarem pochodzącym z Iranu są ręcznie tkane [[dywan podłogowy|dywany]] perskie. Przedmiotem eksportu są również produkty przemysłu chemicznego i [[tworzywa sztuczne]].
Import obejmuje maszyny, elektronikę, [[sprzęt AGD]]. W ostatnim czasie rozwija się budząca kontrowersje na Zachodzie energetyka jądrowa. Hamującym gospodarkę czynnikiem jest [[embargo]], szczególnie na produkty przemysłu lotniczego, które bardzo negatywnie wpływa na wielkość i bezpieczeństwo transportu powietrznego<ref>{{Cytuj stronę|url=http://seattletimes.nwsource.com/html/localnews/2008631525_apmliranusboeing1stldwritethru.html|tytuł=Iran interested in Boeing jets|autor=Ali Akbar Dareini|opublikowano=The Seattle Times}}</ref>.
Linia 43:
W wielkim przemyśle dominuje sektor państwowy, natomiast w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw własność prywatna i spółdzielcza. Bardzo ważną rolę gospodarczą odgrywa [[bazar]], czyli mali i średni kupcy, stanowiący wpływowe [[lobby]] polityczne<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.payvand.com/news/08/oct/1129.html|tytuł=Tehran bazaar ends VAT strike|}} Payvand News</ref>.
Najważniejszymi gałęziami irańskiego przemysłu oprócz wydobycia ropy i gazu, rafinerii naftowych jest [[przemysł tekstylny]], chemiczny oraz produkcja samochodów. Rocznie produkuje się ponad milion pojazdów. Większość pochodzi z firmy [[Iran Khodro]], która oprócz małych, ale wytrzymałych [[Peugeot 205|Peugeotów 205]] i [[Peugeot 405|405]] produkuje również licencyjne Mercedesy<ref>[http://wyborcza.biz/biznes/1,101562,6878504,Iran_ratuje_swoj_najwiekszy_koncern_motoryzacyjny.html Iran ratuje swój największy koncern motoryzacyjny]</ref>. Istnieje również tradycyjne rzemiosło jak tkactwo dywanów czy [[garncarstwo]].
{{Przypisy}}
| |||