Skały organogeniczne: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
dodałem szereg nie uwzględnionych typów skał oraz podałem szkielety jakich organizmów te skały tworzą.Opisałem rolę organizmów w krążeniu pierwiastków |
drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
{{źródła|data=2012-01}}
'''Skały organogeniczne''' - inaczej też skały biogeniczne, to [[skały osadowe]] powstałe ze szczątków roślinnych lub zwierzęcych, w szczególności z ich części twardych: [[Kość|kości]], [[Muszla|muszli]], [[Karapaks|skorupek]] itd. Organizmy, których części twarde budują te skały, noszą nazwę organizmów skałotwórczych.
Pierwotny [[skład chemiczny]] skały zależy w znacznym stopniu od składu chemicznego budujących ją szkieletów organicznych.
Ze szkieletów organizmów obdarzonych częściami twardymi z węglanu wapnia utworzone są biogeniczne skały węglanowe (organodetrytyczne, zbudowane z [[bioklast]]ów). Należą tu
* wapienie krynoidowe - utworzone z fragmentów szkieletu [[Liliowce (zwierzęta)|liliowców]]
* muszlowce - najczęściej zawierające muszle [[Ramienionogi|ramienionogów]] lub [[małże|małży]]
* wapienie biohermalne - złożone ze szkieletów [[koralowce|koralowców]], [[gąbki|gąbek]] i innych organizmów
* kopalne muły węglanowe - złożone ze szkielecików [[otwornice|otwornic]] i kokkolitowców lub muszelek planktonicznych ślimaków z grupy [[Pteropoda]].
Ze szkielecików Radiolarii i okrzemek, jak też z krzemionkowych igieł gąbek powstawały krzemionkowe skały organogeniczne jak radiolaryty, diatomity czy spongiolity.
Skałami organogenicznymi są też węgiel, powstały z przekształconych tkanek roślinnych, i [[bitumy]] (ropa i gaz) zawierające przekształconą materię organiczną pierwotniaków lub detrytusu roślin wyższych. Organizmy tworząc swe szkielety, które następnie składają się na skały, odgrywają rolę w [[Cykl biogeochemiczny|cyklach biogeochemicznych]]. I tak np dwutlenek węgla, który z atmosfery wraz z deszczem trafia do rzek i z ich wodami do morza, zostaje tam włączony przez organizmy w skład ich szkieletów, a następnie w obręb skał i w ten sposób wychwycony z atmosfery.
[[Kategoria:Skały osadowe]]
|