Tak, panie ministrze: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Tak jest, panie ministrze przeniesiono do Tak, panie ministrze: zmiana tytułu zgodnie z filmweb.pl (wcześniejsze tłumaczenie to był OR)
rozbudowa
Linia 1:
{{Serial infobox
|tytuł = Tak jest, panie ministrze /Tak, panie premierze
|oryginalny tytuł = Yes Minister / Yes, Prime Minister
|grafika =
|podpis grafiki =
Linia 7:
|gatunek = [[sitcom]]
|kraj produkcji = {{państwo|GBR}}
|oryginalny język = [[język angielski|angielski]]
|twórcy = [[Antony Jay]]<br/>[[Jonathan Lynn]]
|główne role = [[Paul Eddington]]<br/>[[Nigel Hawthorne]]<br/>[[Derek Fowlds]]
|muzyka tytułowa =
|liczba odcinków = 38
|liczba serii = 5 serii
|nagrody =
|lista odcinków =
|produkcja =
|reżyseria =
|scenariusz = [[Antony Jay]]<br/>[[Jonathan Lynn]]
|narracja =
|muzyka = [[Ronnie Hazlehurst]]
|zdjęcia =
|scenografia =
Linia 28:
|format dźwięku =
|kraj oryginalnej emisji =
|lata emisji = [[1980]]-[[19841988]]
|pierwsza emisja =
|data premiery = {{flaga|świat}} [[25 lutego]] [[1980]]
|status = powtórkowy
|od lat =
|poprzednik =
Linia 40:
|www =
}}
'''Tak jest, panie ministrze''' / '''Tak, panie premierze''' (''Yes Minister'' / ''Yes, Prime Minister'') – [[Wielka Brytania|brytyjski]] serial komediowy nadawany w latach [[1980]] - [[1984]]1988 na antenie [[BBC Two]]. JestWyprodukowano dość38 powszechnieodcinków, uważanyprzy zaczym najlepsząpierwsze wtrzy historiiserie brytyjskiejoraz telewizjiświąteczny karykaturęodcinek funkcjonowaniaspecjalny najwyższychz szczebliroku administracji1984 państwowejnadawano pod tytułem ''Tak, panie ministrze'', zaś dwie pozostałe serie pod tytułem ''Tak, panie premierze''. Autorami serialu byli [[Jonathan Lynn]] i [[Antony Jay]].
 
== Opis fabuły ==
Fabułę rozpoczynają wybory parlamentarne. W ich wyniku Jim Hacker (w tej roli [[Paul Eddington]]), dotąd poseł opozycji, trafia do brytyjskiego rządu na stanowisko ministra spraw administracyjnych. Już pierwszego dnia w resorcie poznaje swoich dwóch najbliższych współpracowników: szefa [[służba cywilna|służby cywilnej]] w ministerstwie, Sir Humphreya Appleby ([[Nigel Hawthorne]]) i swojego sekretarza osobistego, Bernarda ([[Derek Fowlds]]). Odtąd w każdym odcinku śledzić będziemy ich pełne humoru perypetie i wzajemne fortele.
*=== {{imdb|tytuł|0086831|'''Tak jest, panie ministrze}}''' ===
Pierwsza odsłona serialu rozgrywa się w fikcyjnym Ministerstwie Spraw Administracyjnych Wielkiej Brytanii. W wyniku rozpoczynających serial wyborów dochodzi do zmiany partii rządzącej i powołania nowego gabinetu. Nowym szefem ministerstwa zostaje Jim Hacker, którzy przychodzi do resortu z zamiarem wprowadzenia odważnych zmian. Szybko zderza się jednak z realiami politycznymi, a przede wszystkim z oporem potężnej w brytyjskim systemie władzy [[służba cywilna|służby cywilnej]], którą w jego resorcie kieruje niezwykle inteligentny i przebiegły Sir Humphrey Appleby. Odtąd minister i Sir Humphrey toczą swego rodzaju wojnę o to, kto będzie sprawował rzeczywistą władzę nad resortem.
 
=== '''Tak jest, panie premierze''' ===
Główną oś fabuły stanowią zmagania dwóch przeciwstawnych sił: polityki i biurokracji. Minister robi wszystko wyłącznie z myślą o własnej popularności i wyniku najbliższych wyborów. Z kolei Sir Humphrey troszczy się głównie o zachowanie [[Status quo (termin)|status quo]], tak aby nie stracić choćby jednego urzędniczego etatu i nie oddać politykom rzeczywistej władzy.
W odcinku świątecznym z 1984 roku Sir Humphrey awansuje na najwyższe stanowisko, jakie może w Wielkiej Brytanii zajmować urzędnik służby cywilnej: zostaje sekretarzem gabinetu. Wie, że jego realne wpływy będą większe, jeśli będzie miał za premiera polityka stosunkowo słabego i podatnego na manipulacje. Idealnym kandydatem wydaje się minister Hacker, choć początkowo nie jest wymieniany jako poważny pretendent do kierowania rządem. Dzięki serii umiejętnych zabiegów Sir Humphrey'a otrzymuje jednak to stanowisko i pozostaje na nim przez kolejne dwie serie.
 
== Bohaterowie i obsada ==
Przez wiele lat autorzy scenariusza - [[Anthony Jay]] i [[Jonathan Lynn]] - utrzymywali, że cały serial jest tylko wytworem ich wyobraźni. Dopiero przy okazji 25-lecia pierwszej emisji przyznali, że bardzo wiele przedstawionych sytuacji to szydercze inscenizacje tego, co opowiadali im prawdziwi urzędnicy państwowi wysokiego szczebla.
*'''Jim Hacker''' ([[Paul Eddington]]) - tytułowy bohater serialu, w seriach 1-3 minister spraw administracyjnych, a następnie w seriach 4-5 premier Wielkiej Brytanii. Zanim wszedł do rządu, przez wiele lat był dziennikarzem partyjnej gazety, a następnie nieznanym szerzej posłem opozycji. Jako minister ma plany licznych zmian i reform, jednak zmaga się z obstrukcją ze strony własnej służby cywilnej, kierowanej przez Sir Humphrey'a. Sam również stara się blokować rozmaite pomysły swego oponenta, sprzeczne z jego poglądami. W efekcie trwa między nimi niemal nieustanny pojedynek, w których Hacker jest stroną zdecydowanie mniej inteligentną i mniej sprawną w rozmaitych manewrach politycznych, ale w gruncie rzeczy również bardziej uczciwą, ideową i mniej wyrachowaną.
*'''Sir Humphrey Appleby''' ([[Nigel Hawthorne]]) - w seriach 1-3 jest tzw. stałym sekretarzem Ministerstwa Spraw Administracyjnym, czyli najwyższym rangą zawodowym urzędnikiem resortu, kierującym całą jego biurokracją i praktycznie nieusuwalnym przez ministra. Sir Humphrey jest uosobieniem brytyjskich elit - znakomicie wykształcony, niezwykle inteligentny, uczęszczający do ekskluzywnych klubów, ceniący luksus. Doskonale wie, że uprzywilejowana pozycja klasy urzędniczej jest źródłem jego prestiżu i wpływów, dlatego za wszelką cenę stara się udaremniać wszelkie pomysły ministra zmierzające do ograniczenia pozycji biurokratów, za wszelką cenę broni status quo, a nawet próbuje poszerzać jeszcze sferę kompetencji służby cywilnej. Dzięki tym "zasługom" oraz odpowiedniej protekcji, w późniejszej części serialu zostaje sekretarzem gabinetu - szefem całej służby cywilnej.
*'''Bernard Wooley''' ([[Derek Fowlds]]) - sekretarz osobisty ministra, a potem premiera. Człowiek do głębi uczciwy, który musi ciągle zmagać się z konfliktem dwóch lojalności. Z jednej strony jest często najbliższym powiernikiem ministra, któremu wyjaśnia liczne meandry skomplikowanego świata brytyjskiej administracji. Z drugiej strony, jako członek służby cywilnej podlega również władzy Sir Humphrey'a, dlatego nie może być obojętny na jego polecenia i życzenia.
*'''Frank Weisel''' ([[Neil Fitzwiliam]]) - w pierwszej serii doradca polityczny ministra, starający się dopilnować, aby Hacker zrealizował czym prędzej jak najwięcej elementów programu partii, niezależnie od kosztów i uwarunkowań. Miał też ambicje bycia swego rodzaju [[szara eminencja|szarą eminencją]] resortu, co z miejsca nastawiało do niego negatywnie Sir Humphrey'a, który w tej roli widział siebie. Zmęczony jego nadgorliwością minister wysłał go w misję zagraniczną, skąd nie powrócił już do serialu.
*'''Sir Arnold Robinson''' ([[John Nettleton]]) - w seriach 1-3 sekretarz gabinetu, jedyna osoba mająca rzeczywistą władzę nad Sir Humphreyem. Choć niekiedy pojawiały się między nimi spięcia wynikające z tej zależności (zwłaszcza, gdy Sir Humphrey - w ocenie Sir Arnolda - "pozwalał" swemu ministrowi na zbyt wiele), przede wszystkim jest on dla Sir Humphreya swego rodzaju mentorem. Dzięki jego protekcji Humphrey zostaje po serii 3 jego następcą, zaś sam Arnold w seriach 4 i 5 pozostaje bardzo wpływowym doradcą nowego sekretarza gabinetu.
*'''Annie Hacker''' ([[Diana Hoddinott]]) - żona Hackera, mająca generalnie dość niechętny stosunek do kariery męża i często doświadczająca frustracji z powodu dominacji ich życia rodzinnego przez jego pracę. Szczególnie trudno jest jej zaakceptować utratę prywatności, spowodowaną chociażby ciągłą obecnością ochroniarzy. Hackerowie mają jedno dziecko, córkę Lucy ([[Gerry Cowper]]), która bywa często wspominana w serialu, lecz pojawia się tylko w jednym odcinku.
 
== Produkcja ==
''Tak jest, panie ministrze'' było ulubionym serialem urzędującego wówczas szefa rządu Wielkiej Brytanii, czyli [[Margaret Thatcher]]. W [[1984]] pani premier zdecydowała się na szczególną formę hołdu wobec serii - podczas jednego z oficjalnych przyjęć wystąpiła wraz z aktorami serialu w nawiązującym do jego treści skeczu własnego autorstwa. Wcieliła się tam oczywiście w rolę premiera.
=== Inspiracje ===
Scenarzyści serialu prowadzili podczas jego pisania szeroko zakrojone prace dokumentacyjne, mające na celu uzyskanie jak najszerszej wiedzy na temat tego, co dzieje się za kulisami brytyjskiej polityki, w szczególności w relacjach politycy - służba cywilna. Podjęli m.in. współpracę z Królewskim Instytutem Administracji Publicznej, [[think tank|think-tankiem]] wyspecjalizowanym w tej dziedzinie. Ich tajnymi konsultantami - których udział w produkcji ujawniono dopiero 34 lata po premierze serialu - byli także [[Marcia Falkender|baronessa Falkender]], bliska współpracowniczka premiera [[Harold Wilson|Harolda Wilsona]], oraz [[Bernard Donoughue|lord Donoughue]], który pracował zarówno dla Wilsona, jak i jego następcy [[James Callaghan|Jamesa Callaghana]]. Ważnym źródłem inspiracji były także pamiętniki [[Richard Crossman|Richarda Crossmana]], ministra w rządzie Wilsona.
 
=== Powiązania ===
W grudniu [[1984]], ponad dwa lata po zakończeniu emisji trzeciej i ostatniej serii, BBC wyemitowało godzinny odcinek specjalny, w którym minister Hacker zostaje premierem, a Sir Humphrey szefem całej brytyjskiej służby cywilnej. Jednorazowy pomysł chwycił i stał się podstawą kolejnego serialu - [[Tak jest, panie premierze]] - emitowanego aż do [[1988]].
==== Wersje sceniczne ====
''Tak, panie ministrze'' było ulubionym serialem komediowym [[Margaret Thatcher]], która była autentycznym premierem Wielkiej Brytanii przez cały okres jego emisji. W 1984 pani premier oddała serialowi szczególnego rodzaju hołd, występując wraz z jego aktorami w krótkim skeczu podczas ceremonii wręczenia nagród Narodowego Związku Widzów i Słuchaczy, na której wśród laureatów znaleźli się także twórcy serialu<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/books/reviews/comedy-rules-by-jonathan-lynn-2343706.html|tytuł=Comedy Rules, By Jonathan Lynn |nazwisko=Cook|imię=William|data=2011-08-26|opublikowany=independent.co.uk|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. W 2010 swoją premierę miała napisana przez tych samych autorów sztuka teatralna oparta na serialu<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/arts_and_culture/8522359.stm|tytuł=Yes Prime Minister to make stage debut |data=2010-02-18|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>, w której zachowano główne elementy jego fabuły, znalazły się tam również nowe postacie i liczne odniesienia do współczesnych wydarzeń.
 
==== Wersja radiowa ====
Nigel Hawthorne trzykrotnie otrzymywał za rolę Sir Humphreya nagrodę BAFTA w kategorii najlepszy aktor komediowy (''Best Light Entertainer''). W [[1999]], na dwa lata przed śmiercią, został także uhonorowany tytułem szlacheckim w uznaniu zasług dla brytyjskiej kultury.
W latach 1983-1984 [[BBC Radio 4]] emitowało wersję radiową serialu, na którą złożyły się nagrane na nowo przez tę samą obsadę adaptacje pierwszych szesnastu odcinków telewizyjnych. W pierwszej dekadzie XXI wieku odcinki te były powtarzane przez [[BBC Radio 4 Extra|BBC7]].
 
==== Gra komputerowa ====
Obecnie jedynym żyjącym aktorem z głównej obsady serialu jest [[Derek Fowlds.]]
W 1987 ukazała się oparta na serialu gra komputerowa ''Yes, Prime Minister'', wydana na urządzenia [[Commodore 64]], [[Amstrad CPC]] i [[ZX Spectrum]]. Zadaniem gracza było przeprowadzić ministra Hackera przez tydzień pełen rozmaitych zawirowań<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.lemon64.com/index.php?mainurl=http%3A//www.lemon64.com/reviews/view.php%3Fid%3D556|tytuł=Yes Prime Minister|opublikowany=lemon64.com|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>.
 
==== LinkiInne zewnętrzneseriale ====
''Tak, panie ministrze'' było wielokrotnie adaptowane w innych państwach. Do tak powstałych seriali należą:
* {{imdb|tytuł|0086831|Tak jest, panie ministrze}}
*''Not My Department'' (Kanada)
* {{filmweb|tytuł|147213|Tak jest, panie ministrze}}
*''Rosenbaddarna'' (Szwecja)
*''Sim, Sr. Ministro'' (Portugalia)
*''Ji, Mantriji'' (Indie)<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/1287388.stm|tytuł=Hindi makeover for Yes Minister|data=2001-04-20|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>
*''Polishook'' (Izrael)
 
W 2005 swoją premierę miał brytyjski serial ''The Thick of It'', dotykający podobnej tematyki, zawierający wyraźne odniesienia do ''Tak, panie ministrze'' i starający się dostosować podobną koncepcję fabularną do realiów współczesnej brytyjskiej polityki<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1489020/New-TV-satire-puts-Labour-in-the-thick-of-it.html|tytuł=New TV satire puts Labour in the thick of it|nazwisko=Sylvester|imię=Rachel|data=2005-04-30|opublikowany=telegraph.co.uk|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>.
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
*{{cytuj stronę|url=http://www.jonathanlynn.com/tv/yes_minister_series/yes_minister_qa.htm|tytuł=Yes Minister Questions & Answers|nazwisko=Lynn|imię=Jonathan|opublikowany=jonathanlynn.com|język=en|data dostępu=2012-02-04}}
*{{cytuj stronę|url=http://web.archive.org/web/20071013172651/http://www.bbc.co.uk/comedy/yesminister/index.shtml|tytuł=Yes Minister|data=2007-10-13|opublikowany=BBC Comedy (wersja archiwalna z web.archive.org)|język=en|data dostępu=2012-02-04}}
*{{imdb|tytuł|0086831|Tak, panie ministrze}}
*[http://www.sitcom.co.uk/yes_minister/ Tak, panie ministrze] w bazie British Comedy Guide {{lang|en}} [dostęp 2012-02-04]
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{filmweb|tytuł|147213|Tak jest, panie ministrze}}
 
[[Kategoria:Seriale telewizyjne BBC]]