Wikipedia

Umaru Yar’Adua: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Luckas-bot (dyskusja | edycje)
520 554 edycje
m r2.7.1) (Robot dodał qu:Umaru Musa Yar'Adua
Sebk. (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
14 985 edycji
rozbudowa artykułu
Linia 20:
}}
 
'''Alhaji Umaru Musa Yar'Adua''' (ur. [[16 sierpnia]] [[1951]] w [[Katsina (miasto)|Katsinie]], zm. [[5 maja]] [[2010]] w [[Abudża|Abudży]]) – polityk [[Nigeria|nigeryjski]] polityk, gubernator [[Katsina (stan)|stanu Katsina]] w latach 1999-20071999–2007. Członek rządzącej [[Ludowa Partia Demokratyczna|Ludowej Partii Demokratycznej]] (PDP). [[Prezydenci Nigerii|Prezydent Nigerii]] od 29 maja 2007 do 5 maja 2010.
 
Umaru Yar'Adua, z wykształcenia chemik, po zakończeniu studiów rozpoczął pracę naukową i akademicką. W latach 80. i 90. XX w. pracował w sektorze prywatnym. W działalność polityczną zaangażował się szerzej w latach 90. W 1999 został gubernatorem północnego stanu Katsina, uzyskując cztery lata później reelekcję na stanowisku. Pod koniec 2006 został wybrany przez rządzącą Ludową Partię Demokratyczną kandydatem na urząd prezydenta. W kwietniu 2007 odniósł zwycięstwo w wyborach prezydenckich, których wiarygodność została jednakże zakwestionowana przez międzynarodowych obserwatorów. 29 maja 2007 został zaprzysiężony na stanowisku prezydenta Nigerii.
 
Jako prezydent podejmował działania na rzecz ograniczenia korupcji. Zapoczątkował zmiany w prawie wyborczym, opracował plan zwiększenia produkcji energii elektrycznej oraz zmian w przemyśle [[ropa naftowa|naftowym]] i [[gaz ziemny|gazowym]]. W celu wzmocnienia bezpieczeństwa wewnętrznego zaangażował się w proces rozwiązania konfliktu w [[Delta Nigru|Delcie Nigru]]. W 2009 przedstawił walczącym tam ugrupowaniom ofertę [[amnestia|amnestii]] i [[demilitaryzacja|rozbrojenia]], z której skorzystało w sumie ok. 20 tys. bojownikom. W polityce zagranicznej skupiał się główne na sprawach afrykańskich i regionalnych. W 2009, jako przewodniczący [[Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej|ECOWAS]], angażował się w procesy normalizacji sytuacji w [[Gwinea|Gwinei]] i [[Niger|Nigrze]].
 
Z powodów zdrowotnych w listopadzie 2009 został hospitalizowany w [[Arabia Saudyjska|Arabii Saudyjskiej]]. Przeciągająca się nieobecność oraz brak dokładnych informacji o stanie zdrowia przyczyniły się do kryzysu konstytucyjnego i powstania niejasności w procesie transferu władzy. Ostatecznie, 9 lutego 2010 parlament pełniącym obowiązki szefa państwa mianował wiceprezydenta [[Goodluck Jonathan|Goodlucka Jonathana]]. Do kraju powrócił pod koniec lutego 2010, nie przejął jednakże obowiązków prezydenta; zmarł 5 maja 2010.
 
== Edukacja ==
Umaru Musa Yar'Adua urodził się w 1951 w arystokratycznej rodzinie ludu [[Fulanie|Fulanów]], w mieście Katsina na północy Nigerii. Jego ojciec, Alhaji Musa Yar'Adua, był ministrem w okresie I republikiRepubliki, a także dzierżył tytuł ''Mutawalli'' (kustosza skarbu) Emiratu Katsina, który w 2002 odziedziczył Yar'Adua<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.thisdayonline.com/archive/2002/07/04/20020704dia03.html|tytuł=Celebration Galore as Yaradua is Installed Mutawallen Katsina|data=4 lipca 2002|opublikowany=THISDAY Online|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref><ref name=book/><ref name=speech>{{cytuj książkę|autor=Solomon Obotetukudo|tytuł=The Inaugural Addresses and Ascension Speeches of Nigerian Elected and Non-Elected Presidents and Prime Minister, 1960-2010|wydawca=University Press of America|data=2010|strony=Rozdział 14.|isbn=0761852743|url=http://books.google.pl/books?id=t08AOMQn4KUC&pg=PT299&dq=umaru+yar%27adua&hl=pl&sa=X&ei=GF4sT7qkE8-UOurh1foN&ved=0CFEQ6AEwBg#v=onepage&q=umaru%20yar%27adua&f=false}}</ref>.
 
Edukację rozpoczął w 1958 w szkole podstawowej Rafukka Primary School w Katsinie. W 1962 przeniósł się do szkoły Dutsinma Boarding Primary School, którą ukończył dwa lata później. W latach 1965-19691965–1969 uczęszczał do szkoły średniej Government College w [[Keffi]]. wW 1971 zdobył ''Higher School Certificate'' na Barewa College w [[Zaria (miasto)|Zarii]]. W latach 1972-19751972–1975 studiował chemię na na Uniwersytecie Ahmadu Bello w Zarii, uzyskując tytuł licencjata. Studia kontynuował w latach 1978-19801978–1980, zdobywając tytuł magistra chemii<ref name=bio>{{cytuj stronę|url=http://www.yaradua2007.com/index.php?option=com_content&task=view&id=14&Itemid=26|tytuł= BIO-DATA OF HIS EXCELLENCY, ALHAJI UMARU MUSA YAR’ADUA EXECUTIVE GOVERNOR, KATSINA STATE |data=15 grudnia 2006|opublikowany=Yar' adua 2007|język=en|data dostępu=2010-05-06}}</ref><ref name=book>{{cytuj książkę|nazwisko=.|autor=Jubril Olabode Aka|tytuł=Great People, Great Country, Nigeria the Beautiful: East Or West, Home Is the Best|wydawca=Trafford Publishing|data=2010|strony=71-73|isbn=9781426918315}}</ref><ref name=speech/>.
 
== Praca zawodowa ==
Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę naukową i akademicką. Przez rok obligatoryjnie pracował w Holy Child College w [[Lagos]] w ramach National Youth Service Corps (NYSC). Od 1976 do 1979 był wykładowcą w Katsina College of Arts, Science and Technology w Zarii, a następnie od 1979 do 1983 wykładowcą na Politechnice w Katsinie<ref name=bio/><ref name=book/><ref name=speech/>.
 
W 1983 zakończył karierę naukową na rzecz pracy w sektorze prywatnym. W latach 80. i 90. XX wieku był dyrektorem kilku kompanii i organizacji. W latach 1983-19891983–1989 pełnił funkcję ''[[Menedżermenedżer|Generalgeneral managera]]'' w firmie ''Sambo Farms Ltd'' w [[Funtua|Funtui]]. Wchodził w skład zarządu spółki ''Farmers’ Supply Company'' w stanie Katsina (1984-19851984–1985), rady zarządzającej uczelni Katsina College of Arts, Science and Technology w Zarii i Politechniki w Katsinie (1978-19831978–1983) oraz rady dyrektorów spółki ''Investment and Property Development Company'' w stanie Katsina (1994-19961994–1996). Zajmował stanowisko dyrektora banku ''Habib Nigeria Bank'' (1995-19991995–1999) oraz spółek ''Lodigiani Nigeria Ltd.'' (1987-19991987–1999), ''Hamada Holdings'' (1983-1999) i ''Madara Ltd. Vom'' w [[JosDżos (miasto)|Dżos]] (1987-19991987–1999). W latach 1995-19971995–1997 był prezesem firmy ''Nation House Press Ltd'' w [[Kaduna (miasto)|Kadunie]]<ref name=bio/><ref name=speech/>.
 
== Kariera polityczna ==
Po raz pierwszy w działalność polityczną zaangażował się w czasach swojej pracy akademickiej. W okresie II republikiRepubliki (1979-19831979–1983) był członkiem lewicowej Ludowej Partii Zbawienia (''Peoples’ Redemption Party'', PRP). W okresie prezydentury [[Ibrahim Babangida (polityk)|Ibrahima Babangidy]] był jednym z założycieli Frontu Ludowego (''People's Front''), ugrupowania politycznego pod przewodnictwem jego starszego brata Shehu Musy Yar'Adui, które następnie przekształciło się w Partię Socjaldemokratyczną (''Social Democratic Party'', SDP). Z jej ramienia w 1988 wszedł w skład Zgromadzenia Konstytucyjnego. Pełnił funkcję sekretarza PSD w stanie Katsina. W 1991 bez powodzenia ubiegał się o urząd gubernatora tego stanu, przegrał jednakprzegrywając z Saidu Bardą, kandydatem Narodowej Konwencji Republikańskiej (''National Republican Convention'')<ref name=bio/><ref name=book/><ref name=speech/>.
 
W 1998, w czasie wojskowych rządów prezydenta [[Abdulsalami Abubakar|Abdulsalamiego Abubakara]], założył ugrupowanie polityczne K34, które następnie współtworzyło powstałą [[Ludowa Partia Demokratyczna|Ludową Partię Demokratyczną]] (''Peoples Democratic Party'', PDP). Z ramienia PDP ubiegał się o stanowisko gubernatora stanu Katsina w wyborach z 9 stycznia 1999. Uzyskał elekcję i objął urząd 29 maja 1999. W wyborach z 19 kwietnia 2003 uzyskał reelekcję. Funkcję gubernatora sprawował do czasu objęcia urzędu prezydenta Nigerii 29 maja 2007.<ref name=bio/><ref name=speech/>.
 
Był pierwszym gubernatorem kraju, który publiczne zadeklarował wartość posiadanego majątku<ref name=book/>. W czasie jego rządów, w 2000 Katsina, jako piąty stan w [[Nigeria|Nigerii]] przyjęła islamskie prawo [[szariat]]u<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/860660.stm |tytuł=Nigeria's Katsina state adopts Sharia|data=1 sierpnia 2000|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>. Na jego podstawie w 2002 jedna z obywatelek, Amina Lawal, została skazana przez sąd w Katsinie na karę śmierci przez [[ukamienowanie]] pod zarzutem [[cudzołóstwo|cudzołóstwa]]. Sąd w Funtui podtrzymał wyrok śmierci, jednak sąd apelacyjny w roku następnym uchylił go<ref name=book/><ref name=speech/>. Jako gubernator, za swoją pracę na rzecz podnoszenia poziomu szkolnictwa, opieki zdrowotnej, rozbudowy infrastruktury, elektryfikacji i rozwoju rolnictwa został wyróżniony nagrodą ''National Primary Education Productivity Merit Award'' w 2004 oraz nagrodą Banku Centralnego Nigerii dla najlepszego gubernatora ''Best Governor Award'' w 2005<ref name=bio/>.
 
== Nominacja i wybory prezydenckie ==
[[Plik:Rice-Yaradua-92707Umaru YarAdua with George Bush December 13, 6002007.jpg|prawo|mały|250px|Umaru Yar'Adua razem z sekretarz stanuprezydentem USA [[CondoleezzaGeorge RiceW. Bush|CondoleezząGeorge'm W. RiceBushem]], wrzesieńgrudzień 2007]]
Na konwencji partyjnej rządzącej Ludowej Partii Demokratycznej w dniach 16-1716–17 grudnia 2006 Yar'Adua został wybrany jej kandydatem na prezydenta w [[Wybory powszechne w Nigerii w 2007 roku|wyborach generalnychpowszechnych]] w 2007. Pokonał 11 kandydatów, otrzymując ponad 3 tys. głosów od zgromadzonych delegatów; drugi Rochas Okorocha zdobył 372 głosy. Swój sukces zawdzięczał głównie wsparciu odchodzącego prezydenta [[Olusẹgun Ọbasanjọ|Oluseguna Ọbasanjọ]], który zdołał nakłonić stanowych gubernatorów i partyjnych oficjeli do akceptacji i poparcia Yar'Adui. Dzięki temu, część z potencjalnych kandydatów zdecydowało się na brać udziału w staraniach o prezydenturę, m.in. były prezydent [[Ibrahim Babangida (polityk)|Ibrahim Babangida]]. Jednym z powodów uzyskania nominacji prezydenckiej była też nieskazitelna reputacja Yar'Adui. Nie był on zamieszany w żadną z afer korupcyjnych i jako jedyny gubernator zadeklarował stan swojego majątku. Komentatorzy podkreślali, że był on postacią stosunkowo mało znaną, rzadko opuszczającą granice własnego stanu. Część z publicystów i opozycja widzieli w nim protegowanego i marionetkę w rękach prezydenta Ọbasanjọ, próbującego zapewnić sobie spokój i nietykalność po ustąpieniu z urzędu. Po uzyskaniu nominacji Yar'Adua wybrał [[Goodluck Jonathan|Goodlucka Jonathana]], gubernatora [[Bayelsa|stanu Bayelsa]], jako kandydata na urząd wiceprezydenta<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.int.iol.co.za/index.php?set_id=news/africa/reclusive-yar-adua-wins-ruling-party-ticket-1&click_id=68&art_id=qw116638992440B252.307872|tytuł=Reclusive Yar'Adua wins ruling party ticket|data=18 grudnia 2006|opublikowany=IOL|język=en|data dostępu=20102012-0502-1304}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6183845.stm|tytuł=Nigeria party picks its candidate |data=17 grudnia 2006|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.independent.co.uk/news/world/africa/obasanjo-picks-puppet-successor-in-elections-428918.html|tytuł=Obasanjo picks 'puppet' successor in elections|data=18 grudnia 2006|opublikowany=The Independent|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref><ref name=speech/>. Na początku stycznia 2007, w jednym z pierwszym wywiadów, zadeklarował zdecydowanąpodjęcie zdecydowanej walkęwalki z korupcją i skupienie polityki zagranicznej na sprawach afrykańskich<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6228541.stm|tytuł=Nigeria contender sets out stall |data=3 stycznia 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>.
 
Jednym z tematów w czasie kampanii wyborczej był stan zdrowia Yar'Adui. Cierpiał on bowiem na dolegliwości zdrowotne związane z [[nerka]]mi. Jego dwaj główni rywali, [[Atiku Abubakar]], kandydat partii Action Congress (AC) i były członek PDP oraz były wiceprezydent Nigerii wyrzucony z partii i oskarżony o korupcję, a oraztakże [[Muhammadu Buhari]], kandydat Partii Ogólnoludowej Nigerii (''All Nigeria People's Party'', ANPP) i rywal ObasanjoỌbasanjọ w wyborach w 2003, kwestionowali zdolność pełnienia przez niego funkcji głowy państwa. Yar'Adua odrzucał oskarżenia, tłumacząc, że choć chorował w 2000, ale został wyleczonyjuż iwyleczony. jestWyraził zadowolonyzadowolenie ze stanu swojego zdrowia<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6408633.stm|tytuł=On campaign trail with Nigeria's Yar'Adua|data=1 marca 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>. 6 marca 2007 Yar'Adua z powodów zdrowotnych musiał udać się jednak na badania medyczne do [[Niemcy|Niemiec]], co wywołało dalsze spekulacje na temat jego rzeczywistego stanu zdrowia<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.iol.co.za/index.php?set_id=1&click_id=86&art_id=nw20070307230331932C761854|tytuł=Is Lagos candidate to ill to rule?|data=8 marca 2007|opublikowany=IOL|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6427577.stm|tytuł=Nigerian frontrunner 'will stand' |data=7 marca 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>. Yar'Adua określił swoje dolegliwości jako "nicmało poważnegopoważne", oświadczając, że jest "tylko człowiekiem i jak każdy może podupaść na zdrowiu". PDP ogłosiła, że nie ma planów wycofania jego kandydatury<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6428813.stm|tytuł=Uncertainty over Nigeria frontrunner |data=7 marca 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>.
 
14 kwietnia 2007, tydzień przed wyborami prezydenckimi, w Nigerii odbyły się wybory lokalne. Wygrała je Ludowa Partia Demokratyczna (PDP), której kandydaci obsadzili urzędy gubernatorów w ponad 2/3 stanachstanów. Opozycja uznała wybory za sfałszowane i zażądała unieważnienia głosowania, rozwiązania komisji wyborczej, którą oskarżyła o sprzyjanie władzom i przełożenia terminu wyborów prezydenckich. W przeciwnym razie zagroziła bojkotem wyborów<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6566429.stm|tytuł=Nigeria parties demand poll delay|data=18 kwietnia 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref><ref name=kon1/>. Rząd odrzucił żądania opozycji, jednak ostatecznie Buhari i Abubakar zdecydowali się na start, by jak stwierdzili móc oficjalnie zakwestionować wyniki wyborów<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6570807.stm|tytuł=Opposition contest Nigerian polls|data=19 kwietnia 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>. Prezydent ObasanjoỌbasanjọ w przeddzień wyborów prezydenckich stwierdził, że wybory lokalne nie były perfekcyjne, jednak poczyniony został postęp w tej mierze. Przyznał, że pojawiły się zarzutyprzypadki błędów, wielokrotnego głosowania, wypełniania urn wyborczych, zastraszania, gróźb i używania przemocy oraz oznajmił, że wszystkowszystkie te topraktyki musimuszą zostać potępione. Międzynarodowi obserwatorzy uznali, że z powodu uchybień i oszustw wybory powinny zostać powtórzone w 1/3 stanów<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6574869.stm|tytuł=Nigeria leader admits poll flaws |data=21 kwietnia 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>.
 
Wybory prezydenckie obyły się 21 kwietnia 2007, razem z wyborami do [[Senat (Nigeria)|Senatu]] i [[Izba Reprezentantów (Nigeria)|Izby Reprezentantów]]. Pośród 24 kandydatów głównym ich faworytem pozostawał Umaru Yar'Adua. Głosowanie, podobnie jak tydzień wcześniej (zginęło wówczas 50 osób), miało burzliwy przebieg. W ciągu dnia, w wyniku przemocy wyborczej zginęło kilkadziesiąt osób. Pojawiły się trudności z dostarczeniem materiałów do głosowania, część lokali wyborczych nie została otwarta na czas, w części głosowanie zostało przedłużone. Dochodziło do przypadków kradzieży urn wyborczych i prób wysadzenia punktów wyborczych<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6579685.stm|tytuł=Violence mars Nigeria elections|data=22 kwietnia 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>. Dzień po głosowaniu największa nigeryjska niezależna misja obserwacyjna Transition Monitoring Group stwierdziła, że wybory były tak naznaczone fałszerstwami, że należałoby je powtórzyć, a szef misji obserwacyjnej [[Unia Europejska|UE]] wyraził obawy, że nie zanotowano żadnej poprawy w porównaniu z wyborami lokalnymi<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6580969.stm|tytuł=Call for Nigeria election re-run|data=22 kwietnia 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref><ref name=kon1/>. Jej członkowie informowali o rozpowszechnionej przemocy i nadużyciach, a misja [[Wspólnota Narodów|Wspólnoty Narodów]] odnotowała "poważne mankamenty" w procesie wyborczym. Obaj główni kandydaci opozycji jednoznacznie uznali wybory za sfałszowane<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6581993.stm|tytuł=Nigerian candidates reject poll |data=22 kwietnia 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>. 23 kwietnia misja obserwacyjna UE ogłosiła, że na przestrzeni czasu od wyborów lokalnych do prezydenckich zginęło w sumie co najmniej 200 osób, a wybory nie spełniły podstawowych standardów międzynarodowych i były naznaczone przemocą, słabą organizacją, brakiem przejrzystości, powszechnymi nieprawidłowościami i znaczącymi oszustwami. Zdaniem misji, nie spełniły one oczekiwań Nigeryjczyków i nie mogły być uznane za wiarygodne<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6582891.stm|tytuł='Flawed' Nigeria poll results due |data=23 kwietnia 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref><ref name=kon1/>. Również misja [[Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej|ECOWAS]] zajęła krytyczne stanowisko, kwestionując ważność wyborów z powodu przypadków nieprawidłowości i przemocy<ref name=kon1/>.
 
23 kwietnia 2007 komisja wyborcza ogłosiła oficjalne wyniki wyborów. Umaru Yar'Adua wygrał już w pierwszej turze zdobywając 70% głosów poparcia (24,6 mln głosów). Kandydaci opozycji, [[Muhammadu Buhari]], który zajął w wyborach drugie miejsce (18% głosów; 6,6 mln) oraz [[Atiku Abubakar]], który był trzeci (7% głosów; 2,6 mln), zakwestionowali wyniki wyborów i raz jeszcze oskarżyli partię rządzącą o oszustwa, domagając się unieważnienia całego głosowania. Prezydent Obasanjo w wystąpieniuỌbasanjọ stwierdził, że wybory nie były doskonałe lecz podkreślił, że zdobyte doświadczenie przyczyni się do wzmocnienia demokracji<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6584393.stm |tytuł=Huge win for Nigeria's Yar'Adua|data=23 kwietnia 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref><ref name=kon1>{{cytuj książkę|tytuł=Nigeria: Report on a Key Strategic Partner of the U.S. Government: Background|wydawca=DIANE Publishing|data=4 czerwca 2010|strony=5-15|isbn=1437931448|url=http://books.google.pl/books?id=fsljm3zgiPgC&pg=PA10&dq=umaru+yar%27adua&hl=pl&sa=X&ei=aFIsT4j4Ks-gOqvNwIIO&ved=0CDgQ6AEwAQ#v=onepage&q=umaru%20yar%27adua&f=false}}</ref>. W wyborach parlamentarnych rządząca Ludowa Partia Demokratyczna (PDP) zwiększyła swoją reprezentację, zarówno w Izbie Reprezentantów, jak i w Senacie, uzyskując w nich odpowiednio 258 (spośród 360) i 78 (spośród 109) mandatów<ref name=wyb2011>{{cytuj książkę|tytuł=Nigeria National Assembly and Presidential Elections, 9 and 16 April 2011|wydawca=Commonwealth Secretariat|data=2011|strony=8-12|isbn=1849290601|url=http://books.google.pl/books?id=J3MTNwAEuI0C&pg=PA9&dq=umaru+yar%27adua+electoral+law&hl=pl&sa=X&ei=iGksT8HWH8qBOsGV7IcO&ved=0CEwQ6AEwBA#v=onepage&q=umaru%20yar%27adua%20electoral%20law&f=false}}</ref>.
 
26 kwietnia 2007 głos zabrał prezydent-elekt, który uznał prawo przegranych kandydatów do oprotestowania wyników wyborów, ale wyłącznie w ramach obowiązującego prawa. Wyraził również wolę pojednania z opozycją<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6594257.stm|tytuł=Yar'Adua calls for reconciliation |data=26 kwietnia 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>. Liderzy opozycji 1 maja 2007 zorganizowali w stolicy protesty przeciwko sfałszowaniu wyborów<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6610387.stm|tytuł=Nigerian election protest flops |data=1 maja 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>. Zaskarżyli również ich wyniki do sądu. W maju grupa 48 noblistów z całego świata zwróciła się z apelem o organizację nowych wyborów w ciągu 18 miesięcy. Prezydent-elekt, w odpowiedzi na głosy potępienia procesu wyborczego, wyraził wolę powołania specjalnego komietukomitetu, który mógłymógłby zarekomendować zmiany w prawie wyborczym<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6687295.stm|tytuł=Yar'Adua 'to make poll reforms' |data=24 maja 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>.
 
26 lutego 2008 sąd odrzucił skargi wyborcze złożone przez Muhammadu Bahariego oraz Atiku Abubakara, domagające się unieważnienia głosowania z powodu naruszeń prawa wyborczego. Decyzję tę 12 grudnia 2008 podtrzymał Sąd Najwyższy, uznając że zaistniałe nieprawidłowości nie miały wpływu na ostateczny rezultat wyborów<ref name=year>{{cytuj książkę|autor=Andreas Mehler, Henning Melber, Klaas Van Walraven|tytuł=Africa Yearbook 5: Politics, Economy and Society South of the Sahara 2008|wydawca=BRILL|data=2009|strony=145-160|isbn=9004178112|url=http://books.google.pl/books?id=xOVYchAfCYYC&pg=PA156&dq=umaru+yar%27adua&hl=pl&sa=X&ei=aFIsT4j4Ks-gOqvNwIIO&ved=0CGIQ6AEwCA#v=onepage&q=umaru%20yar%27adua&f=false}}</ref>.
 
== Prezydent ==
=== Zaprzysiężenie i powołanie rządu ===
[[Plik:YarAdua WEF 2008.jpg|right|thumb|160px|Prezydent Yar'Adua w czasie [[Światowe Forum Ekonomiczne|Światowego Forum Ekonomicznego]] w [[Davos]] w 2008]]
29 maja 2007 Umaru Yar'Adua został zaprzysiężony na stanowisku prezydenta Nigerii. W oficjalnej uroczystości w Abudży uczestniczyły zagraniczne delegacje z państw Afryki, a po ceremonii ulicami stolicy przejechała parada wojskowa. W dzień zaprzysiężenia w [[Lagos]] doszło do protestów kilkuset zwolenników opozycji. Było to pierwsze w historii Nigerii pokojowe przekazanie władzy z rąk jednego cywilnego prezydenta naw ręce drugiego<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6699337.stm|tytuł=New Nigerian president sworn in|data=29 maja 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>. W wygłoszonym przemówieniu inauguracyjnym Yar'Adua przyznał, że ostatnie wybory "nie były perfekcyjne". Wyraził wiarę, że dzięki zdobytemu doświadczeniu kraj będzie się uczyć na własnych błędach. Za jeden z priorytetów uznał poprawę procesu wyborczego. Zadeklarował powołanie specjalnego panelu w celu zbadania prawa wyborczego i dostosowania krajowych przepisów do międzynarodowych standardów. Wezwał wszystkie "rozżalone" grupy do wstrzymania się od przemocy i respektowania prawa. Wyraził przy tym gotowość do dialogu z opozycją. Zapowiedział podjęcie działań w celu zakończenia przemocy w roponośnej [[Delta Nigru|Delcie Nigru]] i zdecydowaną walkę z korupcją, która jak stwierdził stanowi główny powód biedy większości obywateli. Zobowiązał się do "służenia narodowi z uczciwością, przejrzystością, odpowiedzialnością, absolutną wiarą w Boga i absolutną pokorą"<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6702287.stm|tytuł=Oil pledge from Nigeria president |data=29 maja 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>.
 
Po wyborach, Yar'Adua zaproponował stworzenie rządu jedności narodowej. Pod koniec czerwca 2007 dwie partie opozycyjne, Partia Ogólnoludowa Nigerii (''All Nigeria People's Party'', ANPP) oraz Postępowy Sojusz Ludowy (''Progressive Peoples Alliance'', PPA), zgodziły się na przystąpienie do koalicji rządowej<ref>{{cytuj stronę|url=http://english.people.com.cn/200706/29/eng20070629_388508.html|tytuł=Nigerian opposition parties agree to join government|data=29 czerwca 2007|opublikowany=People's Daily Online|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref><ref name=book/>. Gabinet prezydenta Yar'Adui został zaprzysiężony 26 lipca 2007 i składał się z 39 ministrów, wśród których dwóch należało do ANPP<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.iht.com/articles/ap/2007/07/26/africa/AF-GEN-Nigeria-New-Cabinet.php|tytuł=Nigerian president names three to Cabinet energy posts, warns against graft|data=26 lipca 2007|opublikowany=International Herald Tribune|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>.
 
28 czerwca 2007 Yar'Adua publicznie przedstawił swoje oświadczenie majątkowe, według którego dysponował majątkiem o wartości 856 mln [[naira|nairi]] (5 mln [[Dolar amerykański|USD]]). Część majątku odziedziczył po bracie, generale Shehu Yar'Adui. Było to pierwsze podane do wiadomości publicznej oświadczenie majątkowe głowy państwa. Choć szef państwa był prawnie zobligowany do złożenia deklaracji majątkowej, prezydent Ọbasanjọ nie ujawnił swojej publicznie<ref name=book/><ref>{{cytuj stronę|url=http://odilinews.netbbc.co.uk/news2/sourcehi/2007/jun/29africa/2036252442.htmlstm|tytuł=Nigeria: Yar'Aduas –new leader I'mworth Worth N850m$5m'|data=29 czerwca 2007|opublikowany=ThisBBC Day (via Nigeriaworld.com)News|język=en|data dostępu=20102012-0502-0604}}</ref>. W pierwszych tygodniach po objęciu urzędu Yar'Adua uchylił część z kontrowersyjnych zmian wprowadzonych przez poprzednika, w tym podniesienie podatku [[Podatek od towarów i usług|VAT]], co było wcześniej przyczyną protestów społecznych i strajków związków zawodowych. Wstrzymał sprzedaż państwowych nieruchomości i ziemi w [[Abudża|Abudży]] oraz dokonał przeglądu procesu prywatyzacji dwóch rafinerii<ref name=book/><ref name=kon1/>.
 
=== Sprawy wewnętrzne ===
Zgodnie z zapowiedziami ze swojego przemówienia inauguracyjnego, prezydent podjął działania na rzecz ograniczania [[korupcja|korupcji]] w aparacie władzy. W trackie swojego urzędowania dokonał wymiany kadr urzędniczych, zwalniając część urzędników powołanych przez prezydenta Ọbasanjọ<ref name=kon1/><ref name=year/>. W listopadzie 2007 podjął decyzję o zbadaniu wszystkich umów prywatyzacyjnych zawartych przez administrację poprzednika<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7117629.stm|tytuł=Nigeria to review privatisations|data=28 listopada 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. W sierpniu 2008 przeprowadził również zmiany na stanowiskach w dowództwie armii, dymisjonując szefa sztabu generalnego oraz dowódcę lądowych sił zbrojnych i marynarki<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7573644.stm|tytuł=Nigeria military chiefs dismissed|data=21 sierpnia 2008|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref><ref name=year/>. W grudniu 2008 wystąpił w Zgromadzeniu Narodowym z propozycją zniesienia [[immunitet]]u prezydenta, wiceprezydenta, gubernatorów i wicegubernatorów w zakresie przestępstw korupcyjnych. Jego inicjatywa została jednakże odrzucona przez parlament<ref name=kon1/><ref name=year/>.
 
W zakresie spraw przemysłu [[ropa naftowa|naftowego]] i [[gaz ziemny|gazowego]], stanowiącego główną gałąź gospodarki Nigerii, w sierpniu 2007 ogłosił restrukturyzację Nigeryjskiej Narodowej Korporacji Naftowej (NNPC), odpowiedzialnej za nadzór na tą dziedziną przemysłu. W celu rewizji kontraktów wydobywczych dla zagranicznych firm powołał specjalny komitet, na czele którego stanął były sekretarz generalny [[OPEC]], [[Rilwanu Lukman]]. Pod koniec 2008 został on mianowany ministrem zasobów naftowych<ref name=kon2>{{cytuj książkę|tytuł=Nigeria: Report on a Key Strategic Partner of the U.S. Government: Current Economic and Social Conditions|wydawca=DIANE Publishing|data=4 czerwca 2010|strony=15-26|isbn=1437931448|url=http://books.google.pl/books?id=fsljm3zgiPgC&pg=PA10&dq=umaru+yar%27adua&hl=pl&sa=X&ei=aFIsT4j4Ks-gOqvNwIIO&ved=0CDgQ6AEwAQ#v=onepage&q=umaru%20yar%27adua&f=false}}</ref>.
 
Nigeria, pomimo bycia jednym z największych światowych eksporterów ropy naftowej, pod koniec pierwszej dekady XXI w. borykała się z kryzysem energetycznym i długotrwałymi przerwami w dostawach energii. W celu minimalizacji braków importowała przetworzone paliwo o wartości 10 mld USD rocznie. Aby zwiększyć moce produkcyjne kraju, rząd wydał zezwolenia na budowę kilku prywatnych rafinerii. Ogłosił również plan osiągnięcia samowystarczalności energetycznej i wstrzymania importu paliw do roku 2020. W lutym 2008 prezydent ogłosił także plan potrojenia produkcji energii elektrycznej do roku 2010 (do 6000 [[wat|MW]]), co miało zapobiec przypadkom przymusowego wyłączania obywatelom dostępu do prądu oraz umożliwić elektryfikację nowych obszarów. W grudniu 2009 kraj wytwarzał średnio 3500 MW. Administracja rządowa zadecydowała wówczas o obniżeniu planowanego pułapu do 4000 MW<ref name=kon2/><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7252777.stm|tytuł=Power cuts 'embarrassing' Nigeria|data=19 lutego 2008|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. Yar'Adua oświadczył także, że kraj nie będzie w stanie zapewnić dostępu do energii wszystkim obywatelom co najmniej do roku 2015<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/7426593.stm|tytuł=Nigeria power shortage to persist|data=30 maja 2008|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. Poinformował, że w przypadku długotrwałych braków w dostawie energii, możliwe będzie ogłoszenie [[stan wyjątkowy|stanu wyjątkowego]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/7475284.stm|tytuł=Nigeria needs $85bn to fix power|data=26 czerwca 2008|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>.
 
W 2009, w celu przeciwdziałania skutkom kryzysu finansowego i gospodarczego, prezydent powołał Zespół Zarządzania Gospodarczego (EMT)<ref name=kon2/>. W tym samym roku rząd ogłosił średniookresowy program rozwoju kraju pod nazwą "Vision 20-2020", zakładający uczynienie z Nigerii do 2020 jednej z 20 największych gospodarek świata<ref name=rap2010>{{cytuj książkę|tytuł=The Report: Nigeria 2010|wydawca=Oxford Business Group|data=2010|strony=22-25|isbn=1907065148|url=http://books.google.pl/books?id=VFONkYzHco8C&pg=PA22&dq=umaru+yar%27adua&hl=pl&sa=X&ei=FVgsT_3bCYHtOc_Z1ZUO&ved=0CEQQ6AEwBDgK#v=onepage&q=umaru%20yar%27adua&f=false}}</ref>. Przez swoich krytyków, zarzucających rządowi wyłącznie dyskutowanie o problemach, a nie podejmowanie konkretnych działań w kierunku ich rozwiązania, prezydent był określany mianem "Baba-go-slow"<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7420327.stm|tytuł=Nigeria's 'Baba-go-slow' one year on|data=28 maja 2008|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>.
 
=== Reforma prawa wyborczego ===
Wypełniając swoje zobowiązania z kampanii wyborczej, w sierpniu 2007<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6960822.stm|tytuł=Nigeria to review electoral laws|data=23 sierpnia 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref> Yar'Adua powołał 22-osobowy Komitet ds. Reform Wyborczych. Na jego czele stanął sędzia Muhammed Uwais, były prezes Federacji Sędziowskiej. W grudniu 2008 Komitet opracował główne założenia reformy, do których zaliczył: wyjęcie spod bezpośredniej kontroli prezydenta Niezależnej Narodowej Komisji Wyborczej (INEC), likwidację Stanowych Komisji Wyborczych, mianowanie przewodniczącego INEC przez Narodową Komisję Sądownictwa (zamiast przez prezydenta), ograniczenie czasu rozpatrywania skarg wyborczych przez sądy do 4 miesięcy i późniejszych apelacji do 2 miesięcy, powołanie nowych instytucji zajmujących się badaniem nieprawidłowości wyborczych (Komisji ds. Naruszeń Wyborczych, Komisji ds. Delimitacji Okręgów Wyborczych i Komisji ds. Rejestracji Partii Politycznych)<ref name=wyb2011/><ref name=year/>.
 
W 2009 prezydent przedstawił raport komitetu Uwaisa [[Zgromadzenie Narodowe (Nigeria)|Zgromadzeniu Narodowemu]]. W marcu 2010 projekt reformy został przedłożony parlamentowi pod głosowanie. Nowe prawo wyborcze, uchwalone przez Zgromadzenie Narodowe już po śmierci Yar'Adui, nie zawierało jednak wszystkich rekomendacji komitetu. Nie uwzględnione zostały m.in. propozycje przepisów o sposobie powoływania przewodniczącego INEC<ref name=wyb2011/>.
 
=== Działania na rzecz stabilizacji i bezpieczeństwa ===
[[Plik:NigerDeltaStates.png|250px|thumb|Region Delty Nigru, rejon działań zbrojnych MEND]]
Jednym z największych zagrożeń dla bezpieczeństwa wewnętrznego Nigerii był trwający konflikt w [[Delta Nigru|Delcie Nigru]]. Był to strategiczny teren z punktu widzenia gospodarki państwa, jako że pochodziło z niego 75% wydobycia ropy naftowej. Konflikt sięgał korzeniami początków lat 90., kiedy mieszkańcy rejonu, wywodzący się z ludu [[Ogoni]], rozpoczęli protesty przeciwko ich marginalizacji w życiu społecznym i politycznym, a także przeciwko niszczeniu środowiska naturalnego przez koncerny wydobywające ropę naftową i niesprawiedliwemu ich zdaniem podziałowi zysków z jej sprzedaży pomiędzy władze lokalne i centralne. Pod koniec lat 90. w regionie zaczęły powstawać bojówki militarne, które starały się wymusić na władzach zmianę polityki poprzez napady i niszczenie ropociągów, branie zakładników i akty terroru. Pod koniec 2005 zawiązana została nowa grupa, [[Ruch na rzecz Wyzwolenia Delty Nigru]] (''Movement for the Emancipation of the Niger Delta'', MEND). W sumie od końca lat 90. w wyniku przemocy w Delcie Nigru zginęło kilka tysięcy osób, a w latach 2006–2009 uprowadzonych zostało ok. 300 obcokrajowców. Ataki dokonywane przez MEND i inne grupy powodowały okresowe zmniejszenia wydobycia ropy dochodzące nawet do 25%<ref name=kon2/>.
 
Na początku czerwca 2007 MEND ogłosił jednostronne zawieszenie broni i wstrzymanie ataków, dając nowym władzom czas na rozpoczęcie rozmów pokojowych. Rozejm został jednak wypowiedziany we wrześniu 2007, po aresztowaniu w [[Angola|Angoli]] przywódcy ruchu, [[Henry Okah|Henry'ego Okaha]] pod zarzutem przemytu broni<ref name=kon2/><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6715059.stm|tytuł=Nigeria militants offer ceasefire |data=2 czerwca 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7010028.stm|tytuł=Nigerian militants call off truce|data=24 września 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. Organizacja zapowiedziała kontynuowanie działań zbrojnych do czasu jego uwolnienia. W lutym 2008 Okaz został [[ekstradycja|ekstradowany]] do Nigerii. W [[Port Harcourt]] wybuchły wówczas zamieszki społeczne i doszło do starć jego zwolenników z służbami bezpieczeństwa. W połowie 2008 MEND zadeklarował zawieszenie działań zbrojnych<ref name=kon2/>. W czerwcu 2008 rząd powołał na stanowisko specjalnego mediatora ds. konfliktu w Delcie Nigru byłego generała i wysłannika [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]], [[Ibrahim Gambari|Ibrahima Gambariego]]. Podjął również działania na rzecz zwołania szczytu w tej sprawie z udziałem przedstawicieli walczących grup<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7492870.stm|tytuł=Elusive peace in Nigeria's oil Delta|data=7 lipca 2008|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. We wrześniu 2008 prezydent utworzył ministerstwo ds. Delty Nigru. W budżecie federalnym na rok 2008 na cele rozwoju i stabilizacji Delty Nigru przeznaczonych zostało 20% wydatków. Rok wcześniej prezydent podwoił budżet (do 566 mln USD) Korporacji Rozwoju Delty Nigru (NDDC), odpowiedzialnej za wdrażanie programów społecznych i ochrony środowiska w regionie<ref name=kon2/><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7609904.stm|tytuł=Doubts over Niger Delta ministry|data=11 września 2008|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>.
 
W styczniu 2009 MEND wypowiedział jednak zawieszenie broni i ponowił ataki, co zakończyło wysiłki mediacyjne ze strony rządu. W odpowiedzi rozpoczął on nową ofensywę sił specjalnych Joint Task Force (JTF). W wyniku walk oraz ataków z powietrza tysiące ludzi zmuszonych było opuścić swoje miejsce zamieszkania, a wydobycie ropy naftowej zmniejszyło się o 273 tys. baryłek dziennie<ref name=kon2/>. 25 czerwca 2009 Yar'Adua ogłosił [[amnestia|amnestię]] dla bojowników z Delty Nigru. Amnestia oraz program pomocy finansowej i szkolenia zawodowego miał dotyczyć wszystkich bojowników, którzy zaprzestali walk i złożyli broń do 4 października 2009. W ciągu kilku dni po ogłoszeniu amnestii gotowość do jej akceptacji wyraziło 5 różnych grup. MEND początkowo odrzucał propozycję, lecz po uwolnieniu przez rząd Henry'ego Okaha (zaakceptował on amnestię<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8143195.stm|tytuł=Nigeria rebel 'accepts amnesty'|data=10 lipca 2009|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>), 13 lipca 2009 ogłosił 60-dniowy rozejm i przystąpienie do rozmów ze stroną rządową. W trakcie rozmów, prowadzonych przez różnych przywódców organizacji, część członków MEND przystało na warunki rządu i zaakceptowało amnestię<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8118314.stm|tytuł=Nigeria offers militants amnesty|data=26 czerwca 2008|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. Według źródeł rządowych, do początku października rozbrojeniu poddało się ok. 15,2 tys. bojowników, a ostatecznie liczba ta osiągnęła poziom ok. 20 tys<ref name=kon2/>. W połowie września 2009 MEND przedłużył zawieszenie broni, kontynuując jednocześnie rozmowy<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8316452.stm|tytuł=Nigerian rebel in amnesty talks|data=20 października 2009|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. Na potrzeby programu amnestii, rząd w listopadzie 2009 wyasygnował 750 mln USD, a w projekcie budżetu na rok 2010 przeznaczył na ten cel 1,2 mld USD. W listopadzie 2009, w czasie rozmów z MEND, prezydent przedstawił propozycję podziału dochodów z wydobycia ropy naftowej, według której lokalne władze regionu Delty Nigru otrzymywałyby 10% zysków. Propozycja ta nie wychodziła jednak na przeciw oczekiwaniom MEND, który postulował równy podział dochodów<ref name=kon2/>. Rozmowy zostały przerwane pod koniec listopada 2009, po hospitalizacji prezydenta Yar'Adui. W połowie grudnia 2009 MEND dokonał ataku na infrastrukturę przesyłową w Delcie Nigru<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8422165.stm|tytuł=Nigeria rebels attack oil pipeline|data dostępu=2012-02-04}}</ref>.
 
Drugim czynnikiem wpływającym na bezpieczeństwo wewnętrzne Nigerii w okresie prezydentury Yar'Adui był wzrost aktywności radykalnych grup [[islamizm|islamskich]] w północnych regionach kraju, zamieszkiwanych przez ludność muzułmańską. W sierpniu 2009 organizacja [[Boko Haram]], zwana też ''nigeryjskimi [[talibowie|talibami]]'', dążąca do przekształcenia Nigerii w państwo islamskie z obowiązującym prawem [[szariat]]u, dokonała ataków na budynki rządowe, posterunki policji i ludność cywilną w stanach [[Bauczi (stan)|Bauczi]], [[Borno (stan)|Borno]] i [[Yobe (stan)|Yobe]]. Prezydent zapowiedział stanowczą reakcję i zduszenie rebelii w zarodku. Służby bezpieczeństwa w niewyjaśnionych do końca okolicznościach zabiły przywódcę organizacji, [[Mohammed Yusuf|Mohammeda Yusufa]]. W wyniku ataków zginęło w sumie ok. 700 osób, a tysiące zmuszone było opuścić swoje domostwa<ref name=kon2/><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8172437.stm|tytuł=Nigerian troops shell Islamists|data=28 lipca 2009|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8183898.stm|tytuł=Nigeria to probe Islamist attacks|data=4 sierpnia 2009|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. Przejawem napięć na tle religijnym były również starcia, jakie wybuchły w mieście [[Dżos (miasto)|Dżos]] w [[Zamieszki w Dżos (2008)|listopadzie 2008]] oraz w [[Zamieszki w Dżos (2010)|styczniu 2010]] i pochłonęły setki ofiar śmiertelnych<ref name=year/><ref name=rap2010/>.
 
=== Polityka zagraniczna ===
[[Plik:Cameroon Nigeria border coast.jpg|thumb|250px|Półwysep Bakassi (''w środku''), pogranicze nigeryjsko-kameruńskie]]
Polityka zagraniczna prezydenta Yar'Adui stanowiła kontynuację wieloletniej polityki kraju, koncentrującej się w pierwszym rzędzie na sprawach [[Afryka|afrykańskich]] i przywiązującej wagę do jedności afrykańskiej, współpracy kontynentalnej i regionalnej oraz pokojowego rozwiązywania sporów<ref name=us>{{cytuj stronę|url=http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2836.htm|tytuł=Background Note: Nigeria|opublikowany=state.gov|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>.
 
Na przełomie lipca i sierpnia 2008 prezydent wziął udział w szczycie [[Unia Afrykańska|Unii Afrykańskiej]] w [[Egipt|Egipcie]]. Nigeryjskie wojska uczestniczyły w misjach [[AMISOM]] w [[Somalia|Somalii]] i [[UNAMID]] w [[Sudan]]ie. W grudniu 2008, w czasie sesji [[Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej|ECOWAS]] w Abudży, Yar'Adua został wybrany przewodniczącym tej organizacji na okres roku<ref name=year/>. W tym samym miesiącu potępił przeprowadzenie [[Zamach stanu w Gwinei (2008)|zamachu stanu w Gwinei]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://allafrica.com/stories/200901060001.html|tytuł=Guinea: Yar'Adua Moves to Checkmate Gaddafi|data=6 stycznia 2009|opublikowany=allAfrica.com|język=en|data dostępu=2010-11-24}}</ref>. W styczniu 2009 Gwinea został zawieszona w członkostwie w ECOWAS<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7822167.stm|tytuł=West African bloc suspends Guinea |data=10 stycznia 2009|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-11-24}}</ref>. Po dokonaniu przez gwinejskie władze [[Protest w Gwinei (2009)|masakry cywilów na stadionie w Konakry]] we wrześniu 2009, jako przewodniczący ECOWAS, podejmował działania na rzecz stabilizacji i wyjaśnienia sytuacji w tym kraju. W październiku 2009 ECOWAS podjęła decyzję o nałożeniu sankcji na gwinejskie władze oraz skierowała do tego kraju misję mediacyjną<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8312360.stm|tytuł=Guinea embargo over 'atrocities' |data=17 października 2009|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2009-10-19}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.france24.com/en/20091105-guinea-opposition-offers-transition-plan-mediator-compaore-camara-diallo-burkina-faso|tytuł=Opposition hands transition plan to mediator |data=5 listopada 2009|opublikowany=France24|język=en|data dostępu=2009-12-02}}</ref>. Stojąc na czele ECOWAS, Yar'Adua podejmował również wysiłki na rzecz rozwiązania [[Kryzys polityczny w Nigrze (2009)|kryzysu politycznego w Nigrze]], jaki wybuchł tam w maju 2009. Ostatecznie, w październiku 2009 ECOWAS zawiesił członkostwo tego państwa w organizacji<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5g3IZ6adYBwWqHO6WnTly4v96TbbQ|tytuł=West African summit tackles Niger, Guinea, and eco crisis|data=22 czerwca 2009|opublikowany=AFP|język=en|data dostępu=2009-08-13}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://english.people.com.cn/90001/90777/90855/6787489.html|tytuł=ECOWAS bans Guinean, Nigerien leaders from contesting in elections|data=19 października 2009|opublikowany=People's Daily Online|język=en|data dostępu=2009-10-20}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8316866.stm|tytuł=Africa trade bloc suspends Niger|data=20 października 2009|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2009-10-20}}</ref>.
 
Prezydent Yar'Adua utrzymywał poprawne stosunki z państwami ościennymi<ref name=us/>. Napięte pozostawały jedynie stosunki z [[Kamerun]]em. Państwa te toczyły sięgający czasów kolonialnych spór o Półwysep [[Bakassi]]. Od czasu uzyskania niepodległości w 1960 należał on do Nigerii, lecz Kamerun przez cały ten czas rościł sobie do niego prawa. Półwysep leżał w rejonie zasobnym w ropę naftową, gaz ziemny oraz łowiska ryb. W 2002 spór rozstrzygnął na wniosek stron [[Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości]], przyznając ziemie Kamerunowi. Przekazanie ziemi przeciągało się i dopiero w czerwcu 2006 prezydenci dwóch państw zawarli porozumienie w tej sprawie. Zgodnie z nim, w sierpniu 2006 Nigeria wycofała z półwyspu swoje wojska, zobowiązując się do przekazania Kamerunowi pełnej administracji w ciągu 2 lat. W listopadzie 2007 na półwyspie doszło do incydentu zbrojnego i zabójstwa 21 kameruńskich żołnierzy. W tym samym miesiącu nigeryjski Senat unieważnił umowę z czerwca 2006 z powodu braku jej ratyfikacji przez Zgromadzenie Narodowe<ref name=kon3/><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7108887.stm|tytuł=Bakassi handover ruled 'illegal' |data=23 listopada 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. Pod naciskiem prezydenta Yar'Adui, parlament dokonał jednak jej ratyfikacji w marcu 2008. W czerwcu 2008 zamordowany został kameruński gubernator Bakassi. Ostatecznie, Nigeria przekazała Kamerunowi pełną administrację nad ziemiami 14 sierpnia 2008. Półwysep musiało opuścić ok. 100 tys. mieszkańców, obywateli Nigerii. Proces transferu ziem został określony przez sekretarza generalnego ONZ [[Ban Ki-moon]]a jako "modelowy w przypadku rozwiązywania sporów granicznych"<ref name=year/><ref name=kon3>{{cytuj książkę|tytuł=Nigeria: Report on a Key Strategic Partner of the U.S. Government: International Relations|wydawca=DIANE Publishing|data=4 czerwca 2010|strony=26-28|isbn=1437931448|url=http://books.google.pl/books?id=fsljm3zgiPgC&pg=PA10&dq=umaru+yar%27adua&hl=pl&sa=X&ei=aFIsT4j4Ks-gOqvNwIIO&ved=0CDgQ6AEwAQ#v=onepage&q=umaru%20yar%27adua&f=false}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7559895.stm|tytuł=Nigeria cedes Bakassi to Cameroon|data=14 sierpnia 2008|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>.
 
[[Plik:Dmitry Medvedev at the G8 Summit - 10 July 2009-3.jpg|thumb|260px|left|Szczyt państw G8 we Włoszech, lipiec 2009]]
Prezydent kontynuował współpracę ze [[Stany Zjednoczone|Stanami Zjednoczonymi]] w dziedzinie bezpieczeństwa, promocji demokracji i wzrostu gospodarczego. Wyrazem współpracy było organizowanie wspólnych ćwiczeń wojskowych w [[Zatoka Gwinejska|Zatoce Gwinejskiej]]<ref name=year/>. W listopadzie 2007 Yar'Adua sprzeciwił się jednakże umieszczeniu na terenie Nigerii jednej z amerykańskich baz dowódczych sił wojskowych [[AFRICOM]] (''United States Africa Command'')<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7104215.stm|tytuł=Nigerian doubts over Africom base|data=20 listopada 2007|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. W grudniu 2007 udał się z wizytą do USA, spotykając się z prezydentem [[George W. Bush|George'm W. Bushem]]. W sierpniu 2009, w czasie swej pierwszej podróży do Afryki, wizytę w Nigerii złożyła sekretarz stanu USA [[Hillary Rodham Clinton|Hillary Clinton]], spotykając się z prezydentem Yar'Aduą<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8196540.stm|tytuł=Clinton nudges Nigeria on reform|data=12 sierpnia 2009|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref><ref name=us/>.
 
Na przełomie lutego i marca 2008 Yar'Adua złożył wizytę w [[Chińska Republika Ludowa|Chinach]]. Trzykrotnie uczestniczył w szczytach grupy [[G8]]: w czerwcu 2007 w [[Heiligendamm]] w [[Niemcy|Niemczech]], w lipcu 2008 w [[Japonia|Japonii]] oraz w lipcu 2009 w [[L'Aquila|L'Aquili]] we [[Włochy|Włoszech]]. W czerwcu 2008 złożył wizytę we [[Francja|Francji]]. W lipcu 2008 spotkał się w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] z premierem [[Gordon Brown|Gordonem Brownem]]. W czasie rozmów na temat stabilizacji sytuacji w Delcie Nigru Wielka Brytania zadeklarowała pomoc w zakresie szkolenia nigeryjskiego wojska. W listopadzie 2008 podejmował w czasie odbywającego się w Nigerii forum niemiecko-afrykańskiego prezydenta [[Horst Köhler|Horsta Köhlera]]. W czerwcu 2009 wizytę w Nigerii złożył prezydent [[Rosja|Rosji]] [[Dmitrij Miedwiediew]]<ref name=year/>.
 
== Problemy zdrowotne i transfer władzy ==
=== Wyjazd na zagraniczne leczenie ===
[[Plik:Dmitry Medvedev in Nigeria 24 June 2009-6.jpg|thumb|250px|Umaru Yar'Adua i prezydent [[Dmitrij Miedwiediew]], czerwiec 2009]]
Od końca lat 90. Umaru Yar'Adua cierpiał na dolegliwości związane z [[nerka]]mi. Już w czasie kampanii wyborczej z powodów zdrowotnych zmieniał część z zaplanowanych zajęć. W sierpniu2007 2009i wyjechał2008 wyjeżdżał na badania lekarskie do [[Niemcy|Niemiec]]. W 2008, w czasie [[Pielgrzymki w islamie|pielgrzymki]] do [[Mekka|Mekki]], przebywał w szpitalu w [[Dżudda|Dżuddzie]] w [[Arabia Saudyjska|Arabii Saudyjskiej]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7604889.stm|tytuł=Nigerian leader appears in public|data=8 września 2008|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. W sierpniu 2009 wyjechał ponownie na badania do Arabii Saudyjskiej, dokąd udał się raz jeszcze w październiku 2009, oficjalnie z wizytą roboczą. 23 listopada 2009 prezydent został w tajemnicy przewieziony do szpitala w [[Dżudda|Dżuddzie]] w Arabii Saudyjskiej, o czym władze poinformowały dopiero 3 dni później. Nie określiły dokładnie jego stanu zdrowia, oznajmiając tylko, że został poddany leczeniu z powodu [[zapalenie osierdzia|zapalenia osierdzia]]. Jego rzecznik powiedział, że prezydent już 20 listopada 2009 skarżył się na bóle w klatce piersiowej<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8380520.stm|tytuł=Nigeria President Umaru Yar'Adua 'has heart problem'|data=26 listopada 2009|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref><ref name=kon1/>. Przeciągająca się nieobecność prezydenta i brak wiedzy o jego dokładnej kondycji zdrowotnej doprowadziły do pojawienia się w społeczeństwie i kręgach politycznych głosów nawołujących do przekazania oficjalnej władzy w ręce wiceprezydenta [[Goodluck Jonathan|Goodlucka Jonathana]]. Transfer ten zakłócałby jednak wypracowane porozumienie o rotacji stanowiska szefa państwa między społecznościami muzułmańskiej północy kraju i chrześcijańsko-animistycznego południa. Yar'Adua reprezentował bowiem północ, a Jonathan południe Nigerii. Zgodnie z art. 145 konstytucji, prezydent mógł przekazać władzę naw ręce wiceprezydenta poprzez pisemne oświadczenie złożone u przewodniczących obu izb parlamentu<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8413928.stm|tytuł=Fears of constitutional crisis with sick Nigerian leader|data=15 grudnia 2009|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref>.
 
2 grudnia 2009 ponad 50 osobistości życia publicznego wystosowało list nawołujący Yar'Aduę do rezygnacji ze stanowiska z powodu wywołanej jego chorobą "próżni przywódcawładzy", czyliczym określali "niebezpiecznejniebezpieczną sytuacjisytuację, w której nikt nie kieruje sprawami kraju". Rząd natychmiast odrzucił te zarzuty, uznając je za bezpodstawne i stwierdzając, że wszystkie organaorgany władzy państwowej nadal funkcjonują prawidłowo<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8390750.stm|tytuł=Nigeria President Umaru Yar'Adua urged to stand down |data=2 grudnia 2009|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref>. Nie uspokoiło to sytuacji w kraju, a dalsza nieobecność prezydenta wywołała spekulacje na temat jego faktycznego stanu i podejrzenia, zakładające jego śpiączkę lub nawet śmierć. 23 grudnia 2009, Farouk Adamu Aliyu, członek opozycyjnej partiiPartii AllOgólnoludowej Nigeria People'sNigerii Party(ANPP), wystąpił do sąduSądu najwyższegoNajwyższego z zapytaniem, czy Yar'Adua jest w stanie dalej pełnić swój urząd<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8429184.stm|tytuł=Sick Nigeria leader faces court action to oust him|data=23 grudnia 2009|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref>. Na początku stycznia 2010 Nigeryjskie Stowarzyszenia Prawników również wystosowało wniosek do Federalnego Sądu Najwyższego, domagając się w nim nakazania rządowi rozpoczęcia procesu transferu władzy<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8440860.stm|tytuł=Triple legal challenge for Nigeria President Yar'Adua |data=5 stycznia 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref>.
 
PoYar'Adua siedmiu tygodniach od opuszczenia kraju, 12 stycznia 2010,zabrał po raz pierwszy głos w sprawie zabrałdopiero prezydentpo siedmiu Yar'Aduatygodniach od opuszczenia kraju. W telefonicznym wywiadzie udzielonym 12 stycznia 2010 ze szpitalnego łoża, powiedział, że dzięki leczeniu dochodzi do pełni zdrowia i mawraził nadzieję na rychłą poprawę, która pozwoli mu wrócić do domu. Oznajmił, że jest w stałym kontakcie z wiceprezydentem, podziękował za modlitwy w jego intencji, jednak nie określił jakiegokolwiek terminu swojego powrotu<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8453321.stm|tytuł=Nigeria's ailing President Yar'Adua breaks silence |data=12 stycznia 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref><ref name=kon1/>. Tego samego dnia w [[Abudża|Abudży]] odbyły się pierwsze demonstracje mieszkańców domagających się przekazania władzy naw ręce wiceprezydenta. Parlament na swoim posiedzeniu przyjął rezolucję wzywającą do pełniejszego ujawnienia pełnego stanu zdrowia prezydenta i wysłania do Arabii Saudyjskiej specjalnej delegacji w celu omówieniakonsultacji w "sprawsprawach wagi narodowej"<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8454729.stm|tytuł=Nigeria lawmakers to visit ailing President Yar'Adua |data=12 stycznia 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref>.
 
13 stycznia 2010 Sąd Najwyższy orzekł, że wiceprezydent Jonathan na czas nieobecności prezydenta może wykonywać wszelkie jego obowiązki, pomimo braku formalnego aktu przekazania mu władzy. Orzeczenie to nie zadowoliło części klasy politycznej i społeczeństwa, którzy domagali się transferu władzy zgodnie z konstytucją, na drodze pisemnego oświadczenia prezydenta<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8456688.stm|tytuł=Nigeria deputy 'has power' in Yar'Adua absence|data=13 stycznia 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref>. 22 stycznia 2010 Sąd Najwyższy, odpowiadając na zapytanie Farouka Adamu Aliyu, nakazał gabinetowi podjęcie w ciągu 14 dni decyzji o zdolności prezydenta do pełnienia urzędu, po uprzednim wysłuchaniu ocen pięciu lekarzy. W przypadku decyzji negatywnej nakazał przekazanie władzy wiceprezydentowi<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8474669.stm|tytuł=Nigeria cabinet told to rule on sick President Yar'Adua |data=22 stycznia 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref>. 27 stycznia 2010, po pięciu dniach, gabinet orzekł, że Yar'Adua nie jest niezdolny do kierowania krajem, a leczenie poza granicami kraju nie stanowi podstawy dla rozpoczęcia procesu usunięcia go ze stanowiska<ref name=fit>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8483323.stm|tytuł=Nigeria Senate and cabinet at odds over ill Yar'Adua |data=27 stycznia 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref><ref name=kon1/>. 29 stycznia Sąd Najwyższy, odpowiadając na wniosek Nigeryjskiego Stowarzyszenia Prawników, orzekł, że nie ma konstytucyjnych podstaw do wydania przez prezydenta pisemnego oświadczenia o przekazaniu władzy<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8487474.stm|tytuł=29 stycznia 2010|data=29 stycznia 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref><ref name=kon1/>.
 
Pomimo decyzji gabinetu i orzeczeń sądu, w parlamencie i wśród części społeczeństwa narastało przekonanie o konieczności rezygnacji prezydenta z pełnienia urzędu. 27 stycznia 2010 Senat zajął odmienne stanowisko niż rząd i wydał (niewiążącą) uchwałę wzywającą prezydenta do pisemnego przekazania władzy wiceprezydentowi<ref name=fit/>. 3 lutego właściciele gazet i koncernów medialnych, we wspólnym oświadczeniu, zaapelowali do prezydenta o przekazanie władzy swojemu zastępcy<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8496654.stm|tytuł=Ill Nigeria President Yar'Adua must quit - media chiefs|data=3 lutego 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref>. Tego samego dnia po raz pierwszy doszło do zaznaczenia się różnic w tej sprawie w gabinecie, gdy minister informacji stwierdziła, że nieobecność prezydenta paraliżuje prace rządu<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8498580.stm|tytuł=Nigeria cabinet split over sick President Yar'Adua|data=4 lutego 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref>.
 
[[Plik:Lula Yar'Adua.jpg|prawoleft|250px|małythumb|Prezydent Yar'Adua z [[Cesarze i prezydenci Brazylii|prezydentem]] [[Luiz Inácio Lula da Silva|Lula da Silvą]], lipiec 2009]]
9 lutego 2010 obie izby Zgromadzenia Narodowego, Senat i Izba Reprezentantów, przegłosowały wniosek o transferze władzy prezydenta na ręce wiceprezydenta, deklarujący, że "wiceprezydent Jonathan sprawuje odtąd funkcje prezydenta i przywódcy sił zbrojnych jako pełniący obowiązki prezydenta"<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8505755.stm|tytuł=Nigeria assembly votes for Yar'Adua power transfer|data=9 lutego 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref><ref name=kon1/>. Parlament powierzył wiceprezydentowi pełnienie władzy wykonawczej do czasu powrotu prezydenta Yar'Aduyi do pełni zdrowia. Tego samego dnia Jonathan oficjalnie objął stanowisko p.o. prezydenta. Gabinet stwierdził, że akceptuje decyzję parlamentu i uznaje władzę Jonathana. Część prawników podkreślała jednak, że decyzja parlamentu nie miała charakteru wiążącego, a transfer władzy odbył się z pominięciem określonej w konstytucji pisemnej deklaracji szefa państwa<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8507289.stm|tytuł=Nigeria: Goodluck Jonathan becomes acting president |data=10 lutego 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://af.reuters.com/article/worldNews/idAFTRE6183QW20100209?pageNumber=2&virtualBrandChannel=0|tytuł=Nigerian VP assumes office as acting president|data=9 lutego 2010|opublikowany=Reuters|język=en|data dostępu=2010-02-10}}</ref><ref name=kon1/>.
 
9 lutego 2010 do Dżuddzy przybyła delegacja parlamentarzystów, którzy zgodnie z rezolucją Izby Reprezentantów mieli się spotkać z prezydentem w celu omówienia "spraw wagi narodowej"<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.news24.com/Content/Africa/News/965/3b07ac74b83f40a59780fcee1effbb40/09-02-2010-01-51/Nigerian_MPs_visit_YarAdua|tytuł=Nigerian MPs visit Yar'Adua|data=9 lutego 2010|opublikowany=News24|język=en|data dostępu=2010-02-23}}</ref>. Nie pozwolono im jednak zobaczyć się z nimgłową państwa i po pięciu dniach powrócili do kraju<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.news24.com/Content/Africa/News/965/3e6ce4885deb4153852809a29f5f1919/14-02-2010-07-55/MPs_fail_to_see_YarAdua|tytuł=MPs fail to see Yar'Adua|data=14 lutego 2010|opublikowany=News24|język=en|data dostępu=2010-02-23}}</ref>. Rząd, znajdujący się pod presją uznania Yar'Adui za trwale niezdolnego do pełnienia funkcji szefa państwa, 17 lutego 2010 postanowił wysłać do Arabii Saudyjskiej 6-osobową delegację ministrów. Delegacja na czele z ministrem zdrowia miała spotkać się z prezydentem i przekonać się o jego stanie zdrowia. Uznanie prezydenta za trwale niezdolnego do pełnienia funkcji wymagało zgody 2/3 członków rządu i potwierdzenia przez zespół medyczny powołany przez przewodniczących obu izb parlamentu. Oznaczałoby to całkowite odsunięcie Yar'Adui od władzy i zaprzysiężenie wiceprezydenta jako głowy państwa. Delegacja ministrów udała się do za granicęzagranicę 22 lutego 2010<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.news24.com/Content/Africa/News/965/a53ba8dd1a7b4c24bb796ca52751aade/17-02-2010-11-02/Nigeria_team_to_see_ill_YarAdua|tytuł=Nigeria team to see ill Yar'Adua|data=17 lutego 2010|opublikowany=News24|język=en|data dostępu=2010-02-23}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://af.reuters.com/article/topNews/idAFJOE61L0IX20100222?sp=true|tytuł=Nigeria cabinet team to visit ailing leader in Saudi|data=22 lutego 2010|opublikowany=Reuters|język=en|data dostępu=2010-02-23}}</ref>, jednak lekarze prezydenta sprzeciwili się ich spotkaniu z głowąszefem państwa<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.news24.com/Content/Africa/News/965/10bdc28f20494e44b2d5ffc882abb050/22-02-2010-10-59/Docs_block_access_to_YarAdua|tytuł=Docs block access to Yar'Adua|data=22 lutego 2010|opublikowany=News24|język=en|data dostępu=2010-02-23}}</ref>.
 
=== Powrót do kraju ===
24 lutego 2010 prezydent Yar'Adua nieoczekiwanie, bez wcześniejszej zapowiedzi, powrócił do Nigerii. Wraz z nim do kraju wróciła delegacja rządu. Tuż po lądowaniu został przetransportowany karetką do swojej posiadłości, nie ukazując się publicznie<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.france24.com/en/20100224-president-umaru-yar%E2%80%99adua-returns-saudi-hospital|tytuł=President Umaru Yar’Adua returns from Saudi hospital |data=24 lutego 2010|opublikowany=France24|język=en|data dostępu=2010-02-24}}</ref><ref name=wyb2011/>. Jego rzecznik, w odczytanym oświadczeniu, oznajmił, że "prezydent pragnie zapewnić wszystkich Nigeryjczyków, że dzięki ich nieustającym modlitwom i wyjątkowej łasce Boga, jego zdrowie uległo znacznej poprawie". Pismo informowało, że do czasu jego pełnego "powrotu do zdrowia, wiceprezydent Jonathan będzie kontynuował nadzorowanie spraw państwa". Zgodnie z ustawą parlamentu z 9 lutego 2010, władza p.o. prezydenta Jonathana ustawała w chwili pisemnego poinformowania przez prezydenta Yar'Aduę przewodniczących obu izb parlamentu o swoim powrocie z medycznej rekonwalescencji<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.independent.co.uk/news/world/africa/nigerian-president-returns-from-saudi-hospital-1908870.html|tytuł=Nigerian president returns from Saudi hospital|data=24 lutego 2010|opublikowany=The Independent|język=en|data dostępu=2010-02-24}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8534392.stm|tytuł=Yar'Adua returns but Nigeria deputy stays in charge |data=24 lutego 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-02-24}}</ref>.
 
Powrót Yar'adui do Nigerii doprowadził do postawienia pytań przez konstytucjonalistów i polityków o pozycję i zakres władzy Goodlucka Jonathana. 25 lutego minister informacji, a następnie rzecznik prezydenta Yar'Adui poinformowali, że wiceprezydent Jonathan dalej wykonuje obowiązki głowy państwa<ref name=bbcact>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8537718.stm|tytuł=Nigeria's Goodluck Jonathan 'is acting president' |data=25 lutego 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-06}}</ref>. Senat, by zapobiec w przyszłości sytuacji braku przywództwa uchwalił ustawę nakazującą choremu prezydentowi przekazanie władzy swojemu zastępcy po 14 dniach od odstąpienia od sprawowania urzędu. By nabrała ona mocy prawnej musiała byćjednak przyjętazostać przyjętą przez Izbę Reprezentantów i 2/3 legislatur stanowych, co wymagało czasu<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8536112.stm|tytuł=Nigeria Senate sets time limit on absentee presidents |data=25 lutego 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-06}}</ref>. Zdaniem opozycji i części komentatorów o powrocie chorego prezydenta do kraju zdecydowali jego najbliżsi współpracownicy, obawiający się utraty swoich wpływów i pragnący utrzymać się przy władzy. Yar'Adua przez cały czas od chwili powrotu przebywał przez cały czas w swojej rezydencji, otoczony tylkowyłącznie przez rodzinę i najbliższych. Dostępu do niego strzegła jego wpływowa żona, Turai Yar'Adua<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.news24.com/Africa/News/Nigerias-first-lady-may-take-over-20100226|tytuł=Nigeria's first lady may take over|data=26 lutego 2010|opublikowany=News24|język=en|data dostępu=2010-05-06}}</ref><ref name=bbcact/><ref name=bbccler/>. Na początku marca 2010 gubernatorzy wszystkich 36 stanów publicznie zadeklarowali poparcie dla p.o. prezydenta Jonathana<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.news24.com/Africa/News/Nigeria-governors-support-Jonathan-20100303|tytuł=Nigeria governors support Jonathan|data=3 marca 2010|opublikowany=News24|język=en|data dostępu=2010-05-06}}</ref>.
 
18 marca 2010 p.o. prezydenta Jonathan rozwiązał gabinet mianowany przez Yar'Aduę, co według komentatorów miało stanowić sygnał konsolidacji jego władzy<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8573178.stm|tytuł=Nigeria leader Goodluck Jonathan dissolves cabinet |data=18 marca 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-06}}</ref>. Nowy rząd został zaprzysiężony 6 kwietnia. W skład liczącego 38 osób gabinetu weszło 13 dawnych ministrów<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8605590.stm|tytuł=Nigeria inaugurates new cabinet |data=6 kwietnia 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-06}}</ref>. Wskutek przeciągającej się choroby prezydenta coraz bardziej oczywiste dla klasy rządzącej stawało się przeświadczenie, że nie będzie on w stanie ubiegać się o reelekcję. W połowie marca 2010 szef komisji wyborczej ogłosił, że planowane na kwiecień 2011 wybory prezydenckie mogłyby się odbyć trzy miesiące wcześniej, w styczniu 2011<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8571114.stm|tytuł=Nigeria vote 'may be held early' |data=16 marca 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-06}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.news24.com/Africa/News/Nigeria-poll-slated-for-2011-20100316|tytuł=Nigeria poll slated for 2011|data=17 marca 2010|opublikowany=News24|język=en|data dostępu=2010-05-06}}</ref>.
 
2 kwietnia 2010 w pobliże prezydenta dopuszczone zostały pierwsze osoby spoza jego najbliższego kręgu. Wizytę choremu złożyła wówczas grupa duchownych. Według ich późniejszej relacji, prezydent w trakcie spotkania nie podnosiłbył w stanie podnieść się z łóżka, zdołał się przywitać, lecz miał trudności w mówieniu<ref name=bbccler>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8600639.stm|tytuł=Nigeria clerics meet ailing President Umaru Yar'Adua |data=2 kwietnia 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-06}}</ref>. Goodluck JontahanJonathan nie widziałspotkał się i nie rozmawiał z prezydentem od czasu jego wyjazdu do Arabii Saudyjskiej w listopadzie 2009. Nie był także informowany oficjalnie o stanie jego zdrowia. Jak powiedział, rozmawiał tylko trzykrotnie z jego żoną<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8619408.stm|tytuł=Nigeria - Goodluck Jonathan 'not spoken to Yar'Adua' |data=14 kwietnia 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-06}}</ref>.
 
== Śmierć i następstwa ==
[[Plik:Goodluck Jonathan at the Nuclear Security Summit 2010.jpg|thumb|200px||Goodluck Jonathan, prezydent Nigerii od 2010]]
Prezydent Umaru Yar'Adua zmarł wieczorem 5 maja 2010 w prezydenckiej rezydencji w [[Abudża|Abudży]] z powodu ostrego [[zapalenie osierdzia|zapalenia osierdzia sercowego]]. Informacja o jego śmierci została podana do wiadomości w publicznej telewizji w godzinach porannych następnego dnia. W kraju ogłoszona została 7-dniowa [[żałoba narodowa]]. 6 maja 2010 ciało prezydenta zostało przewiezione do rodzinnego miasta [[Katsina (miasto)|Katsina]] na północy Nigerii, gdzie odbyła się ceremonia pogrzebowa i pochówek. Tego samego dnia na stanowisko nowego prezydenta Nigerii zaprzysiężony został wiceprezydent i p.o. prezydenta [[Goodluck Jonathan]]. Jonathan wyraził żal z powodu śmierci Yar'Adui, mówiąc, że "Nigeria straciła klejnot w swojej koronie i nawet nieba płaczą z jego narodem tej nocy"<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8663824.stm|tytuł=Nigerian President Yar'Adua dies after long illness|data=6 maja 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-06}}</ref><ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8664150.stm|tytuł=Nigeria's Goodluck Jonathan sworn in as president |data=6 maja 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-06}}</ref>. Kondolencje po śmierci prezydenta złożyli prezydenci i premierzy państw Afryki, prezydent [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] [[Barack Obama]], sekretarz generalny [[Organizacja Narodów Zjednoczonych]] [[Ban Ki-moon]] oraz bojownicy z [[Ruch na rzecz Wyzwolenia Delty Nigru|Ruchu na rzecz Wyzwolenia Delty Nigru]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8664997.stm|tytuł=In quotes: Reaction to Yar'Adua's death |data=6 maja 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2010-05-06}}</ref>.
 
W czerwcu 2010 Zgromadzenie Narodowe, w celu wyeliminowania niejasności w procesie transferu władzy, przyjęło poprawkę do konstytucji, zgodnie z którą w przypadku nieobecności bądź niezdolności prezydenta do wykonywania obowiązków, parlament zyskiwał kompetencję w zakresie przekazania tymczasowej władzy wiceprezydentowi w przypadku nieuczynienia tego na piśmie przez prezydenta w ciągu 21 dni od chwili zaistnienia przyczyny<ref name=kon1/>.
 
Po śmierci prezydenta Yar'Adui w szeregach rządzącej Ludowej Partii Demokratycznej (PDP) wywiązała się debata na temat podziału władzy pomiędzy północną muzułmańską częścią kraju a południową, chrześcijańsko-animistyczną. Zgodnie z niepisaną regułą stanowisko szefa państwa rotowało pomiędzy tymi dwoma społecznościami co dwie kadencje. Zgodnie z nią, po śmierci pochodzącego z północy Yar'Adui jego następcą powinien zostać również muzułmanin. Wiceprezydent Goodluck Jonathan, który zgodnie z prawem miał pełnić urząd prezydenta do końca konstytucyjnej kadencji prezydenta Yar'Adui w maju 2011, pochodził tymczasem z południa kraju. W kręgach PDP dyskutowany był jego ewentualny start w przyszłych wyborach w kontekście obowiązujących, acz nieformalnych ustaleń. W sierpniu PDP uznała, że przysługuje mu prawo ubiegania się o urząd szefa państwa<ref name=wyb2011/><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-10964821|tytuł=Nigeria President Goodluck Jonathan gets poll boost|data=13 sierpnia 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. Początkowo Jonathan nie wypowiadał się publicznie na temat możliwego udziału w wyborach. Ostatecznie, we wrześniu 2010 zdecydował się na start w partyjnych prawyborach<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-11311779|tytuł=Nigeria's President Goodluck Jonathan to contest poll|data=15 września 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. Odbyły się one 13 stycznia 2011. Jonathan zdobył ponad 2,7 tys. głosów, pokonując pochodzącego z północy [[Atiku Abubakar|Atiku Abubakara]], który uzyskał 800 głosów poparcia<ref name=wyb2011/>. W wyborach prezydenckich 16 kwietnia 2011, uznanych przez międzynarodowych obserwatorów za wolne i sprawiedliwe, prezydent Jonathan zdobył 59,6% głosów, pokonując głównego rywala [[Muhammadu Buhari|Muhammadu Buhariego]] (32,3% głosów)<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-12941582|tytuł=Q&A: Nigeria elections|data=22 kwietnia 2011|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>. 29 maja 2011 został zaprzysiężony na 4-letnią kadencję<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-africa-13587545|tytuł=Nigeria: Goodluck Jonathan sworn in as president|data=29 maja 2011|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>.
 
== Życie prywatne ==
Umaru Yar'Adua od 1975 był żonaty z Turai Yar'Aduą, z którą miał siedmioro dzieci: 5 córek i 2 synów. Turai Yar'Adua urodziła się w 1957 w Katsinie; w 1983 ukończyła język angielski na Uniwersytecie Ahmadu Bello w Zarii. Do 1999 pracowała jako nauczycielka. W czasie prezydentury Yar'Adui uchodziła za osobę wpływową i bliskiego doradcę męża. Zdaniem komentatorów kilkakrotnie miała wpływać na obsadę publicznych urzędów. Była ambasadorem dobrej woli w Nigerii, zajmowała się kwestiami macierzyństwa, nowonarodzonych dzieci oraz opieki zdrowia<ref>{{cytuj stronę|url=http://allafrica.com/stories/201001150880.html|tytuł=Nigeria: Turai Yar'Adua - a Silent But Influential First Lady|data=15 stycznia 2010|opublikowany=allAfrica|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>. W latach 1992-19971992–1997 posiadał drugą żonę, Hauwę Umar Raddę, z którą miał dwoje dzieci<ref name=book/><ref>{{cytuj stronę|url=http://www.leadershipnigeria.com/product_info.php?%20products_id=7136|tytuł=Hajiya Turai: What Manner Of First Lady?|opublikowany=Leadership Nigeria|język=en|data dostępu=2010-05-13}}</ref>.
 
W maju 2010 imieniem prezydenta Yar'Adui nazwana została jedna z ulic w [[Abudża|Abudży]], a także [[Port lotniczy Katsina|port lotniczy]] w jego rodzinnym stanie [[Katsina (stan)|Katsina]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8679465.stm|tytuł=Nigeria names airport after late President Yar'Adua|data=10 maja 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}</ref>.
 
{{Przypisy|23}}▼
 
== Bibliografia ==
▲{{Przypisy|2}}
* {{cytuj książkę|autor=Solomon Obotetukudo|tytuł=The Inaugural Addresses and Ascension Speeches of Nigerian Elected and Non-Elected Presidents and Prime Minister, 1960-2010|wydawca=University Press of America|data=2010|isbn=0761852743}}
* {{cytuj książkę|autor=Jubril Olabode Aka, Olabode|tytuł=Great People, Great Country, Nigeria the Beautiful: East Or West, Home Is the Best|wydawca=Trafford Publishing|data=2010|isbn=1426918313}}
* {{cytuj książkę|tytuł=Nigeria: Report on a Key Strategic Partner of the U.S. Government|wydawca=DIANE Publishing|data=21 czerwca 2010|isbn=1437931448}}
* {{cytuj książkę|tytuł=Nigeria National Assembly and Presidential Elections, 9 and 16 April 2011|wydawca=Commonwealth Secretariat|data=2011|isbn=1849290601}}
* {{cytuj książkę|autor=Andreas Mehler, Henning Melber, Klaas Van Walraven|tytuł=Africa Yearbook 5: Politics, Economy and Society South of the Sahara 2008|wydawca=BRILL|data=2009|isbn=9004178112}}
* {{cytuj książkę|tytuł=The Report: Nigeria 2010|wydawca=Oxford Business Group|data=2010|isbn=1907065148}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/8665441.stm|tytuł=In pictures: Nigeria mourns |data=6 maja 2010|opublikowany=BBC News|język=en|data dostępu=2012-02-04}}
* [http://www.yaradua2007.com/index.php?/ Official Campaign website – biography]
* [http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/6187249.stm ''"Profile: Umaru Yar'Adua"''], BBC News.
 
{{Prezydenci Nigerii}}
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Umaru_Yar’Adua”