Chromatyna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m r2.7.1) (Robot dodał no:Kromatin |
opis powstawania nukleosomu; dalsza kondensacja solenoidu |
||
Linia 3:
'''Chromatyna''' (''chromatinum'') – włóknista substancja występująca w [[Jądro komórkowe|jądrze komórkowym]], zbudowana z [[Kwas deoksyrybonukleinowy|DNA]], [[Histony|histonów]] i niehistonowych [[Białka|białek]]. Stanowi główny składnik [[chromosom]]ów. {{fakt|U [[bakterie|bakterii]] również występuje chromatyna|data=2011-07}}.
Chromatyna posiada kilka stopni upakowania. [[Podwójna helisa]] [[Kwas deoksyrybonukleinowy|DNA]] wraz z białkami tworzy [[nukleosom]]y (owija się wokół oktameru histonowego 1 i 3/4 razy). Nukleosom obejmuje łańcuch DNA o długości około 200 [[Para zasad|par zasad]] (u człowieka 146 par zasad), z których 146 nawiniętych jest na rdzeń zbudowany z 4 rodzajów [[Histony|białek histonowych]], nazywany także [[oktamer histonowy|oktamerem histonowym]]. Pomiędzy nukleosomami znajduje się [[Łącznikowy DNA|DNA łącznikowy]] o długości około 50 par zasad. Nukleosomy i DNA łącznikowe układają się w specyficzny, zygzakowaty sposób, tworząc [[Solenoid (biologia)|solenoid]], który posiada średnicę 30 nm i dlatego jest czasem określany mianem włókna 30 nm. Solenoid układa się w pętle, z których składają się [[Chromatyda|chromatydy]]. Następnie kondensuje w supersolenoid, ten w superhelisę, by ostatecznie stać się chromosomem metafazowym (składa się on z 2 chromatyd połączonych centromerem w miejscu przewężenia pierwotnego).
Chromatyna może kurczyć się i rozkurczać, powodując zmianę upakowania struktury chromosomów. Ze względu na upakowanie rozróżniamy: mniej skondensowaną, aktywną genetycznie chromatynę luźną – [[Euchromatyna|euchromatynę]] – i zazwyczaj nieaktywną genetycznie chromatynę skondensowaną – [[Heterochromatyna|heterochromatynę]] – o włóknach silnie upakowanych. Stopień upakowania chromatyny odgrywa rolę w kontroli [[ekspresja genu|ekspresji genów]]. Tworzenie heterochromatyny związane jest z niskim stopniem [[acetylacja|acetylacji]] histonów a wysokim [[metylacja DNA|metylacji DNA]] a także metylacją [[lizyna|lizyny]] 9 w [[histony|histonie]] H3. Białkiem mającym duży udział w procesie heterochromatyzacji jest HP1. Posiada ono [[chromodomena|chromodomenę]], która ma zdolność wiązania się ze zmetylowanymi histonami.
| |||