|
Hiszpanie to ród zamieszkałych tam narodów
{{Dopracować|język|rozbudować}}
{{Naród infobox
| Naród= Hiszpanie
| Postacie= [[Plik:Spanish people - mosaic.PNG|350px]]
| Opis_postaci= I [[Izabela I Katolicka]] • [[Ferdynand II Katolicki]] • [[Hernán Cortés|Cortés]] • [[Ignacy Loyola]] • [[Karol V Habsburg]] • [[Teresa z Ávili]]<br />
II [[Miguel de Cervantes|Cervantes]] • [[Francisco Goya]] • [[José María de Pereda]] • [[Rosalía de Castro]] • [[Benito Pérez Galdós|Pérez Galdós]] • [[Clarín (pisarz)|Leopoldo Alas]]<br />
III [[Antoni Gaudí|Gaudí]] • [[Pablo Picasso|Picasso]] • [[Salvador Dalí|Dalí]] • [[Jan Karol I Hiszpański]] • [[Antonio Banderas]] • [[Rafael Nadal]]
| L_ogółem= '''Hiszpanie'''<br />135 mln (2% światowej populacji)<br />'''Hiszpanie częściowo'''<br />400 mln (6% światowej populacji)
| Zamieszkanie= {{Państwo|ESP}}:<br />40 mln
'''Hiszpańskie pochodzenie:'''<br />Hiszpanie (Hiszpanie częściowo)
Pepe kocha Benieego <33333 :D
{{Państwo|ARG}}:<br />20 mln (25 mln)<br />{{Państwo|BRA}}:<br />15 mln (20 mln)<br />
{{Państwo|MEX}}:<br />15 mln (75 mln)<br />{{Państwo|CHL}}:<br />9,5 mln (15 mln)<br />{{Państwo|COL}}:<br />8,4 mln (42 mln)<br />{{Państwo|CUB}}:<br />7 mln (10 mln)<br />
{{Państwo|VEN}}:<br />5,6 mln (22 mln)<br />{{Państwo|PER}}:<br />5,4 mln (17 mln)<br />{{Państwo|CRI}}:<br />3,2 mln (4 mln)<br />[[Portoryko]]:<br />3,2 mln<br />{{Państwo|USA}}:<br />2,5 mln (35 mln)<br />{{Państwo|URY}}:<br />1,8 mln (3 mln)<br />
{{Państwo|FRA}}:<br />1,5 mln<br />{{Państwo|DOM}}:<br />1,5 mln (9,1 mln)<br />{{Państwo|BOL}}:<br />1,3 mln (4,4 mln)<br />{{Państwo|ECU}}:<br />0,9 mln (9,5 mln)<br />{{Państwo|NIC}}:<br />0,9 mln (4,7 mln)<br />{{Państwo|SLV}}:<br />0,6 mln (6,7 mln)<br />{{Państwo|GTM}}:<br />0,5 mln (7,3 mln)<br />{{Państwo|PAN}}:<br />0,3 mln (2,5 mln)<br />{{Państwo|PRY}}:<br />0,3 mln (4,3 mln)<br />{{Państwo|HND}}:<br />0,2 mln (6,7 mln)<br />
| Język= [[język hiszpański|hiszpański]]
| Religie= [[katolicyzm]]
| Pokrewieństwo= [[Portugalczycy]] • [[Francuzi]] • [[Włosi]] • [[Katalończycy]]
}}
'''Hiszpanie''' – [[naród]] romański zamieszkujący głównie [[Hiszpania|Hiszpanię]] (73% ludności<ref>[http://www.from.okay.pl/matsz/panstwa.htm Punkt Informacji Europejskiej<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>), posługujący się [[język hiszpański|językiem hiszpańskim]].
== Etnogeneza ==
W etnogenezie Hiszpanów uczestniczyło wiele grup etnicznych, na początku byli to głównie [[Iberowie]], a w VI w. p.n.e. także [[Celtowie]]. W II w. p.n.e romanizowani przez [[Starożytny Rzym|Rzymian]]. W V-VIII w. n.e. na tereny zamieszkałe przez Hiszpanów przybyli [[Germanie]], a w VIII-XV w. n.e [[Arabowie]]. [[Rekonkwista]] oraz powstanie zjednoczonego, scentralizowanego Królestwa Hiszpanii w XV w. miały duży wpływ na kształtowanie się narodu hiszpańskiego. Stopniowo Kastylia wywierała największy wpływ na kulturę mieszkańców całego kraju.
== Religia ==
Większość Hiszpanów wyznaje [[katolicyzm]] (schrystianizowani w I-V w. n.e.).
== Kultura ==
Tradycyjne zajęcia Hiszpanów to pasterstwo, sadownictwo, rybołówstwo, rzemiosło i uprawa roślin. Hiszpanie posiadają bogaty folklor muzyczny i taneczny, rozwinięty kult lokalnych świętych. Popularną formą rozrywki w Hiszpanii jest oglądanie [[Korrida|korridy]]. W kulturze ludowej widać wyraźne różnice pomiędzy poszczególnymi regionami Hiszpanii: świadomość regionalnej tożsamości, własne dialekty i tradycje.
== Hiszpanie Ameryki ==
Odkrycie [[Ameryka|Ameryki]] przez [[Krzysztof Kolumb|Krzysztofa Kolumba]] zapoczątkowało okres zasiedlania Ameryki przez ludność europejską. Hiszpanie, przybyli z Europy, tworzyli podstawowy skład etniczny i wywierali największy wpływ kulturowy w Ameryce Łacińskiej. Zaczęły powstawać związki mieszane Hiszpanów z Indianami, ich potomkami są [[metys]]i, którzy obecnie pod względem liczebności dominują w [[Ameryka Łacińska|Ameryce Łacińskiej]]. Amerykę Łacińską zamieszkują również osoby w stu procentach krwi hiszpańskiej ([[kreole]]). Dominują oni w [[Argentyna|Argentynie]], [[Urugwaj]]u i [[Brazylia|Brazylii]]. Obecnie Amerykę zamieszkuje około 90 mln hiszpańskich kreoli i 400 mln hiszpańskich metysów.
[[Galisyjczycy]] dominują tylko w Argentynie (70% [[Hiszpańscy Argentyńczycy|hiszpańskich Argentyńczyków]] to Galisyjczycy). Wiele osób pochodzenia hiszpańskiego (kreole i metysi) odziedziczyło kulturę hiszpańską, np. rytualną walkę z bykiem - [[Korrida]] dobrze znana jest w Meksyku, [[Ekwador]]ze, [[Kolumbia|Kolumbii]], [[Peru]] i [[Wenezuela|Wenezueli]].
=== Zobacz też ===
* [[Hiszpańscy Argentyńczycy]]
{{wikiquote|o Hiszpanach}}
{{Przypisy}}
[[Kategoria:Narodowości]]
[[Kategoria:Hiszpanie|*]]
[[ar:إسبان]]
[[av:Испаниял]]
[[az:İspanlar]]
[[zh-min-nan:Se-pan-gâ-lâng]]
[[be:Іспанцы]]
[[be-x-old:Гішпанцы]]
[[ceb:Espanyol]]
[[cs:Španělé]]
[[da:Spanier]]
[[de:Kastilier]]
[[nv:Dibé diníí dinéʼiʼ]]
[[et:Hispaanlased]]
[[en:Spanish people]]
[[es:Pueblo español]]
[[eo:Hispanoj]]
[[eu:Espainiar]]
[[ko:스페인인]]
[[hy:Իսպանացիներ]]
[[hr:Kastiljci]]
[[os:Испайнаг адæм]]
[[it:Spagnoli]]
[[ka:ესპანელები]]
[[kk:Испандар]]
[[lt:Ispanai]]
[[hu:Spanyolok]]
[[mk:Шпанци]]
[[arz:اسبان]]
[[ms:Bangsa Sepanyol]]
[[nl:Spanjaarden]]
[[ja:スペイン人]]
[[nn:Spanjolar]]
[[pt:Espanhóis]]
[[ro:Spanioli]]
[[ru:Испанцы]]
[[sah:Испаннар]]
[[sk:Španieli (etnikum)]]
[[sl:Španci]]
[[sr:Шпанци]]
[[sh:Španjolci]]
[[fi:Espanjalaiset]]
[[sv:Spanjorer]]
[[tt:Испаннар]]
[[tr:İspanyollar]]
[[uk:Іспанці]]
[[vi:Người Tây Ban Nha]]
[[zh:西班牙人]]
| 