Wojna rosyjsko-turecka (1806–1812): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MystBot (dyskusja | edycje)
Wiher (dyskusja | edycje)
m WP:SK, lit.
Linia 18:
|straty1 = zabitych 24 tys., zmarło od ran - 4 tys. od chorób - 72 tys.
|straty2 = zabitych 30 tys., zmarło od ran - 5 tys. od chorób - 90 tys.
 
|commons =
}}
Linia 24 ⟶ 23:
'''Wojna rosyjsko-turecka''' [[1806]]–[[1812]] pomiędzy [[Rosja|cesarstwem rosyjskim]] a [[imperium osmańskie|imperium osmańskim]] doprowadziła do przyłączenia [[Besarabia|Besarabii]] do Rosji.
 
Wojna była spowodowana polityką rewanżu i próbą odniesienia zwycięstwa w związku z zaangażowaniem sił Rosji w wojnie z Francją [[1805]]–[[1807]] i Iranem [[1804]]–[[1813]]. Powodem wybuchu wojny było naruszenie przez Turcję umowy z [[1805]] o zasadach przepływu statków rosyjskich przez cieśniny i zmiana przez tureckiego [[sułtan]]a prorosyjsko nastrojonych rządzących Mołdawii i Wołoszczyzny. Rząd rosyjski obawiając się zajęcia księstw naddunajskich przez wojska francuskie wysadzonych w [[dalmacjaDalmacja|Dalmacji]] w listopadzie i grudniu 1806 wprowadził do księstw swoje wojska pod dowództwem I . I. Michelsona. 30 grudnia Turcja wypowiedziała Rosji wojnę. W lutym rosyjska eskadra okrętów pod dowództwem [[Dmitrij Nikołajewicz Sieniawin| Dmitrija Sieniawina]], znajdującego się koło wyspy [[Korfu]] rozpoczęła działania bojowe i w maju w [[Bitwa pod Dardanelami (1807)|bitwie pod Dardanelami]] i w czerwcu w [[Bitwa w Zatoce Ajiu Orus|bitwie pod Athos]] rozbiła flotę turecką. W walkach nad Dunajem wojska tureckie zostały pobite w kilku bitwach lokalnych i wycofały sie za Dunaj. Po zawarciu [[pokój w Tylży|pokoju w Tylży]] [[1807]] między Francją i Rosją Napoleon, zgodnie z warunkami pokoju, wystąpił jako pośrednik w celu zawarcia pokoju pomiędzy Rosja i Turcją. W sierpniu zostało zawarte porozumienie o zawieszeniu broni, które trwało do marca [[1809]]. Wiosną 1809 r. 80 tysięczna armia rosyjska pod dowództwem feldmarszałka A. A. Prozorowskiego (a od sierpnia gen. [[Piotr Bagration|Piotrem Bagrationa]]) rozpoczęła działania bojowe przeciwko tureckim twierdzom. Zajęły kilka twierdz w tym [[Izmaił]] oraz okrążyły twierdzę w [[Silistra|Silistrze]]. W październiku 1809 Bagration zmuszony był odstąpić od Silistry w związku z nadciągająca pod twierdzę 50 tysięczną armią turecką. W lutym [[1811]] naczelnym dowódcą Dunajskiej armii rosyjskiej został gen. lejtnant N. M. Kamieński. W maju armia rosyjska przeprawiła się przez Dunaj i opanowała twierdze Pazardżik (dzisiaj [[Dobricz]], [[Silistra|Silistrę]] i [[Razgrad]], a w czerwcu okrążyła [[Szumen]]. Szturm Ruszczuka (dzisiaj [[Ruse]]) w lipcu zakończył siesię niepowodzeniem. Turecki naczelny dowódca Jusuw – pasza próbował rozbić wojska rosyjskie pod Ruszczukiem, ale poniósł klęskeklęskę w sierpniu pod [[Batin]]em (wieś w dzisiejszym [[obwód Ruse|obwodzie Ruse]]). Ruszczuk i Żurża kapitulowały.
Na początku 1811 Dunajska armia została osłabiona wycofaniem z jej składu części sił i ich przerzutem na zachód. Wyznaczony w marcu [[1811]] naczelnym dowódcą [[Michaił Kutuzow]] ześrodkował swoje siły (ok. 45 tys. żołnierzy) na głównym kierunku uderzenia. W czerwcu 60 tys. armia Achmet – paszy rozpoczęła natarcie na Ruszczuk. Kutuzow mający 15 tys. żołnierzy odparł atak i wycofał swoje wojska za Dunaj. W końcu sierpnia Achmet – pasza przeprawił siesię przez Dunaj i ześrodkował 35 tys. armię na lewym brzegu. W październiku rosyjski korpus w sile 10 tys. żołnierzy przepawił się na prawy brzeg Dunaju, na zachód od Ruszczuka. Główne siły tureckie znajdujące się na lewym brzegu znalazły siesię w okrążeniu w rejonie Swobodży gdzie skapitulowały 5 grudnia.
 
W październiku rozpoczęto rozmowy pokojowe, zakończone dzięki dyplomatycznym umiejętnościom Kutuzowa podpisaniem [[28 maja]] [[pokój w Bukareszcie 1812|pokoju w Bukareszcie]] [[1812]], który przyłączył do Rosji [[Besarabia|Besarabię]].