Szymon z Montfort (starszy): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
lit., WP:SK
Linia 1:
[[Plik:Simon de Montfort - Versailles.jpg|thumb|Szymon z Montfort (starszy)]]
'''Szymon z Montfort''' starszy, '''Simon IV de Montfort''', 5. [[earl]] Leicester (ur. [[1160]], zm. [[25 czerwca]] [[1218]]), [[Francja|francuski]] możnowładca, uczestnik [[IV wyprawa krzyżowa|IV krucjaty]] ([[1202]]-[[1204|04]]), przywódca krucjaty przeciwko [[albigensi|albigensom]]. Ojciec [[Szymon z Montfort (młodszy)|Szymona z Montfort]] – prekursora [[parlamentaryzmsystem parlamentarny|parlamentaryzmu]]u w [[Anglia|Anglii]].
 
Syn Szymona III z Montfort, potomka [[seniorSenior (feudalizm)|seniorów]]ów [[Montfort-l'Amaury|Montfort l'Amaury]] od [[X wiek|X w.]], i Amicii de Baumont. Po ojcu odziedziczył w [[1181]] r. tytuł [[diuk]]a de Montfort. W [[1190]] r. poślubił Alice z Montmorency (zm. [[1221]]), córkę Boucharda III.
 
Podczas turnieju rycerskiego w Ecry-sur-Aisne w [[1199]] wraz z [[Tybald III (hrabia Szampanii)|Tybaldem z Szampanii]] podjął wezwanie [[Fulko z Neuilly|Fulka z Neuilly]] do wzięcia udziału w krucjacie. Jego rodzina miała już w tej dziedzinie pewne tradycje – brat Szymona, Guy, wyruszył na [[III wyprawa krzyżowa|III krucjatę]] pod wodzą [[Filip II August|Filipa II]] w [[1191]] r.
 
IV krucjata, nękana problemami personalnymi (jak m.in. śmierć Tybalda z Szampanii i Fulka z Neuilly) i materialnymi, została zmuszona do skierowania się do [[Zadar]]u nad [[Morze Adriatyckie|Adriatykiem]], by w celu wypełnienia zobowiązań finansowych wobec Wenecjan zdobyć dla nich to miasto. [[Innocenty III|Papież Innocenty III]] zaprotestował przeciwko walkom chrześcijan z [[Dalmacja|dalmatyńskimi]] współwyznawcami. Szymon z Montfort zapewnił mieszkańców Zadaru, że miastu nic nie grozi, lecz mimo to zostało ono zaatakowane i zdobyte [[24 listopada]] [[1202]]. Szymon, nie chcąc uczestniczyć w tych działaniach, porzucił krucjatę i udał się ze swoim oddziałem przez morze do Syrii, gdzie brał udział w walkach państewek chrześcijańskich z muzułmanami. Papież obłożył walczących przeciwko Dalmatyńczykom ekskomuniką, co spowodowało kuriozalną sytuację – rycerze krzyżowi zostali w tym momencie wyłączeni z Kościoła. Krzyżowcy pod przywództwem Wenecjan zdobyli także [[Konstantynopol]] – głównego konkurenta Wenecji w handlu.
 
W [[1204]] r., po bezpotomnej śmierci Roberta z Baumont, 4. earla Leicester, brata matki Szymona, Amicia de Baumont odziedziczyła połowę jego posiadłości, wraz z prawem do tych związanych z tytułem earla Leicester. Podział ziem dokonał się w [[1207]] r. – prawo do tytułu earla przypadło Amicii i Szymonowi. [[Jan bez Ziemi]], który wcześniej uznał prawo Szymona do tytułu, przejął jednak wspomniane posiadłości w lutym i skonfiskował związane z nimi prawa jako poddanemu toczącego wojnę z królem Anglii, Filipa II Augusta. Dopiero w [[1215]] r. ziemie te przeszły, jako dzierżawa, w ręce siostrzeńca Szymona, Ranulfa, 4. earla Chester.
Linia 12:
Postawa Szymona podczas IV krucjaty na tyle wzbudziła zaufanie Innocentego III, że papież powierzył Montfortowi dowództwo wojskowe w krucjacie przeciwko albigensom ([[1209]]), którzy dominowali na obszarach otaczających [[Tuluza|Tuluzę]], [[Carcassonne]], [[Albi (Tarn)|Albi]] i [[Béziers]]. Miejscowi władcy sprzyjali ruchowi albigensów, krucjata przerodziła się więc szybko w podbój [[Langwedocja|Langwedocji]] przez feudałów z północy. Walki charakteryzowały się wyjątkowym okrucieństwem i bezwzględnością: dokonywano rzezi ludności całych miast. W samym Béziers zabito 20 000 mieszkańców.
 
Po szybkim zdobyciu Béziers i Carcassonne Szymon został wyznaczony namiestnikiem [[hrabstwo Tuluzy|hrabstwa Tuluzy]], jednak po upływie czterdziestodniowego okresu, na jaki wyznaczona była krucjata, większość krzyżowców powróciła do domu i dalsze zdobycze stały się trudniejsze. Mimo to, Szymon w ciągu kilku lat dokonał podboju całej Langwedocji. Decydujące znaczenie miała [[bitwa pod Muret]] w [[1213]] r., gdzie Montfort pokonał znacznie większą armię [[Rajmund VI z Tuluzy|Rajmunda VI]] hrabiego Tuluzy i wspomagającego go szwagra i zarazem [[suweren (feudalizm)Suzeren|suwerena]], [[władcy Aragonii|króla Aragonii]], [[Piotr II Katolicki|Piotra II]], który zginął w bitwie. Sukces Szymona, którego konsekwencją, jak się w przyszłości okazało, był kres wpływów aragońskich i kastylijskich w południowej Francji, przyniósł mu nagrodę w postaci przyznania przez [[Sobór laterański IV|IV sobór laterański]] wszystkich ziem Rajmunda VI. Szymon z Montfort przyjął w [[1215]] r. tytuły hrabiego Tuluzy, wicehrabiego Béziers i Carcassonne oraz diuka [[Narbonne|Narbonny]].
 
Tymczasem syn Rajmunda z Tuluzy, [[Rajmund VII z Tuluzy|Raymond VII]], zebrał siły do walki z de Montfortem. W maju [[1216]] r. rozpoczął oblężenie [[Beaucaire (Gard)|Beaucaire]] – miasto mimo wysiłków de Montforta padło. Szymon musiał następnie udać się do Tuluzy, w celu stłumienia powstania, następnie ruszył na zachód na tereny podbitej prowincji Bigorre – doznał klęski w [[Lourdes]] w grudniu 1216 r. Podczas gdy w [[1217]] r. prowadził działania w okolicach [[Foix]], Rajmund VI i VII we wrześniu przejęli kontrolę nad Tuluzą. Montfort natychmiast pośpieszył z odsieczą, lecz jego siły były niewystarczające – spora część wojsk była zaangażowana na innym terenie. Ponowił próbę oblężenia miasta wiosną [[1218]] r. Podczas walki z obrońcami miasta 25 czerwca został uderzony w głowę kamieniem z maszyny miotającej i zmarł. Został pochowany w klasztorze Haute-Bruyère.