Karol Ferdynand Waza: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
źródła/przypisy
Edk (dyskusja | edycje)
m popr. LZ w przypisie
Linia 23:
Dzieciństwo i młodość spędził pod opieką matki na dworze królewskim w Warszawie. 23 marca 1624 roku otrzymał od papieża [[Urban VIII|Urbana VIII]] dyspensę pozwalającą na objęcie godności kanonika wrocławskiego<ref>W. Czapliński, ''Elekcja ostatniego polskiego biskupa wrocławskiego w roku 1625'', Rocznik Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, t. III, 1948, s. 268, 271.</ref>. W tej sprawie interweniował u papieża [[kardynał-protektor]] [[Cosimo de Torres|Cosmo de Torres]]<ref>Stachowiak M., Działalność Cosmo de Torresa na urzędzie Kardynała Protektora Polski przy Stolicy Apostolskiej w latach 1623-1631, „Słupskie Studia Historyczne”, nr 10/2003, s. 31 - 52.</ref>. [[3 maja]] [[1625]] r. dzięki zabiegom politycznym [[cesarz]]a [[Ferdynand II Habsburg|Ferdynanda II Habsburga]] został nominowany na biskupa ordynariusza wrocławskiego. Mimo naruszenia prawa kanonicznego [[22 października]] [[1625]] r. otrzymał papieskie zatwierdzenie na [[biskup]]stwo<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.catholic-hierarchy.org/bishop/bvasak.html | tytuł =Bishop Karl Ferdinand Prinz von Vasa (Wasa) | data dostępu = 2010-05-14| autor = | opublikowany =catholic-hierarchy.org | praca = | data = | język =en}}</ref>. [[18 stycznia]] [[1626]] r. mimo małoletności i nie posiadania [[święcenia kapłańskie|święceń kapłańskich]] został również uroczyście intronizowany.
 
Po śmierci matki w 1631 roku wraz z bratem [[Jan II Kazimierz Waza|Janem Kazimierzem]] odziedziczył [[Państwo Żywieckie]]. W okresie rządów [[Władysław IV Waza|Władysława IV Wazy]] rezydował głównie w Warszawie. Nie interesował się polityką i nie miał ambicji do zdobywania urzędów świeckich. W latach 1632-1648 poświęcał czas głównie pracy administracyjnej, sprawom majątkowym i gromadzeniu [[beneficjum|beneficjów kościelnych]]. W 1640 r. został biskupem ordynariuszem płockim. Po uzyskaniu pełnoletności nie zdecydował się nigdy na przyjęcie święceń kapłańskich i sprawy duszpasterskie przekazał w diecezji wrocławskiej swoim sufraganom spośród, których najważniejszą rolę odgrywali [[biskup]] [[Johann Balthasar Liesch von Hornau|Jan Baltazar Liesch von Hornau]] oraz [[archidiakon]] [[Piotr Gebauer]]<ref>{{cytuj stronę| url =http://www.archidiecezja.wroc.pl/dzieje_12index.php?option=com_content&view=article&id=22:12-kontrreformacja-na-lsku&catid=6:historia&Itemid=15 | tytuł =Z dziejów archidiecezji wrocławskiej | data dostępu = 2010-05-11| autor =Józef Pater | opublikowany =archidiecezja.wroc.pl | praca = | data = | język =pl}}</ref>. Podobnie postąpił z diecezją płocką gdzie zastępowali go w posłudze duchownej biskupi [[Stanisław Starczewski]] i [[Wojciech Tolibowski]].
 
Po śmierci [[Władysław IV Waza|Władysława IV Wazy]] w [[1648]] roku zgłosił swoją kandydaturę do tronu polskiego. Ogłosił program twardej polityki i zdecydowanych kroków w celu stłumienia [[powstanie Chmielnickiego|powstania Chmielnickiego]] na Ukrainie. Uzyskał poparcie dwóch trzecich senatorów i większości biskupów. Za jego kandydaturą głosowała też szlachta ruska z [[Jeremi Wiśniowiecki|Jeremim Wiśniowieckim]] na czele. Jego kandydaturze sprzeciwiła się natomiast szlachta wyznania ewangelickiego z Wielkiego Księstwa Litewskiego, która obawiała się zaostrzenia polityki [[kontrreformacja|kontrreformacji]]. Na czele opozycji wobec Karola Ferdynanda Wazy stanęli [[Janusz Radziwiłł (hetman wielki litewski)|Janusz]] i [[Bogusław Radziwiłł|Bogusław]] [[Radziwiłłowie]], którzy zagrozili nawet zerwaniem [[Unia lubelska|unii polsko-litewskiej]]. Ostatecznie o kandydaturze Karola Ferdynanda Wazy zadecydowały listy [[Bohdan Chmielnicki|Bohdana Chmielnickiego]], który uzależniał zakończenie buntu [[Kozacy zaporoscy|Kozaków]] na [[Zaporoże (kraina)|Zaporożu]] od wybrania na króla Jana Kazimierza Wazy.