Edmund Różycki: Różnice pomiędzy wersjami

'''Edmund Różycki''' (ur. [[1316 styczniasierpnia]] [[1827]] w Agatówce na [[Wołyń|Wołyniu]], zm. [[23 maja]] [[1893]] w [[Kraków|Krakowie]])

Edmund Różycki urodził się [[16 sierpnia]] [[1827]] roku w Agatówce, 18 kilometrów na północ od [[Berdyczów|Berdyczowa]], w rodzinnym majątku Różyckich, jako najmłodsze dziecko [[Karol Różycki|Karola]] i Marii z Czajkowskich. Według anegdoty, w czasie powstania listopadowego do domu w Hucie Cudnowskiej, gdzie aktualnie przebywał, wkroczyła carska policja i zapytała chłopca: „Gdzie Tato?” Mały Mundek miał odpowiedzieć: „poszedł bić Moskali”. – A ty, jak wyrośniesz, co będziesz robił? – indagował oficer. – I ja będę bił! Rząd rosyjski zamierzał uprowadzić Edmunda, a także jego starszego brata Stanisława, by móc szantażować ojca, ale rodzina zdołała ukryć obu chłopców na terenie austriackiej [[Galicja|Galicji]]. Karol wraz ze starszym synem udali się na emigrację, natomiast Edmund został przemycony przez zaufanego człowieka z powrotem na Wołyń. Ukrywał się tam pod zmienionym nazwiskiem, prawdopodobnie jednak policja wpadła na jego trop i musiał szukać schronienia u Zuzanny Pilchowskiej w [[Kijów|Kijowie]], a po jej śmierci – u pp. Szymanowskich. W [[1840]] władze odkryły jego tożsamość i odesłały do [[Petersburg|Petersburga]] „pod opiekę” bratu cara [[Mikołaj I|Mikołaja]], wielkiemu księciu Michałowi, który pełnił funkcję szefa rosyjskich szkół wojskowych. Jeśli wierzyć [[Marian Dubeicki|Marianowi Dubieckiemu]], autorowi szkicu biograficznego o Różyckim, w czasach petersburskich sprawował nad nim opiekę pewien weteran [[1831]] roku, posiadający polski modlitewnik. Można domniemywać, że Edmund wszedł również w kontakt z młodzieżą polską uniwersytetu petersburskiego, aczkolwiek nie potwierdzają tego poważne źródła. W każdym razie udało się go uchronić przed rusyfikacją.

W [[1847]] roku Różycki wstąpił do służby wojskowej w [[artyleria|artylerii]]. Rok później, jako politycznie podejrzany w związku z wydarzeniami wiosny ludów, został zesłany pod strażą na [[Kaukaz]]. Pełnił tam obowiązki sztabowe – służył m.in. w akcjach pacyfikacyjnych wymierzonych przeciw góralom w [[Dagestan|Dagestanie]]. Po stłumieniu ruchów wolnościowych w [[Europa|Europie]] udał się w [[1851]] roku z powrotem do [[Petersburg|Petersburga]]. Niebawem został przyjęty do Akademii Wojskowej i uzyskał stopień [[porucznik|porucznika]]. W roku [[1854]], już w randze kapitana sztabu generalnego, wrócił na [[Kaukaz]], gdzie przebywał cztery lata, walcząc przeciw [[Turcja|Turcji]], po czym wystarał się o 11-miesięczny urlop. Wykorzystał go, odwiedzając ojca i brata, a także rodzinę na [[Wołyń|Wołyniu]]. Zwiedził ponadto [[Francja|Francję]], [[Szwajcaria|Szwajcarię]] i [[Włochy]]. W [[Paryż|Paryżu]] nawiązał kontakty z poetą [[Seweryn Goszczyński|Sewerynem Goszczyńskim]], dawnym kolegą ojca z oddziału [[Józef Dwernicki|Dwernickiego]] i znanym [[Towianizm|towiańczykiem]]. Po powrocie z zachodu musiał raz jeszcze udać się na [[Kaukaz]]. Przebywał tam w latach 1858-60, po czym udało mu się uzyskać zgodę na przeniesienie do [[Żytomierz|Żytomierza]], do sztabu III korpusu armii rosyjskiej. W listopadzie [[1861]], myśląc już niewątpliwie o przystąpieniu do ruchu narodowowyzwoleńczego, wziął dymisję w stopniu [[podpułkownik|podpułkownika]]. Według jednej z relacji, na odchodnym dostał gros orderów, a cała ceremonia pożegnalna miała bardzo uroczystą oprawę.