Żerca: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wojgniew (dyskusja | edycje)
rozszerzenie
napisany przez radiestetę podręcznik ezoteryczny wydany przez "Studio Astropsychologii" to ma być jakiś żart? Przeredagowuję i dodaję wiarygodne źródło: pracę profesora Urbańczyka wydaną przez PWN
Linia 1:
{{wikisource|Encyklopedia staropolska/Zerzec|hasło ''Zerzec'' w Encyklopedii staropolskiej|tekst=nie}}
'''Żerca''', '''żyrzec''', '''żyrzko''' – nazwa [[kapłan]]a-ofiarnika u dawnych [[Słowianie|Słowian]], pozostająca w bliskim związku ze słowem [[żertwa]] (ofiara)<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Gieysztor| imię = Aleksander| autor link =Aleksander Gieysztor | tytuł = Mitologia Słowian| wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego| miejsce = Warszawa| rok = 2006| strony = 210| isbn = 83-235-0234-X}}</ref>. Żyrzec (ofiarnik) składał [[Bogowie słowiańscy|słowiańskim bogom]] ofiarę (żertwę) w słowiańskiej świątyni zwanej [[Chram|gontyną]].<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Matela |imię=Leszek |autor link =Leszek Matela |inni= |tytuł=Tajemnice Słowian, Poznaj sekrety słowiańskich przodków |wydanie=1 |wydawca=Studio Astropsychologii |miejsce=Białystok |rok=2005 | strony =25 |isbn=83-7377-178-6}}</ref>
 
Najpełniejsze informacje o słowiańskich kapłanach zachowały się z obszaru [[Połabie|Połabia]]. Żercy zajmowali się składaniem ofiar i wyznaczaniem terminów świąt, a także rzucaniem losów, [[wróżenie]]m i kojarzeniem małżeństw ([[Swaćba]]). Stanowili elitę we wczesnosłowiańskim społeczeństwie i odgrywali dużą rolę polityczną, niejednokrotnie współrządząc wraz z księciem. Zgodnie z przekazami kronikarskimi nosili długie szaty i nie obcinali włosów. W okresie chrystianizacji stanowili główne ognisko oporu przeciwko nowej religii<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Szyjewski |imię=Andrzej |autor link = |inni= |tytuł=Religia Słowian |wydanie= |wydawca=Wydawnictwo WAM |miejsce=Kraków |rok=2004 |strony = 153|isbn=83-7318-205-5}}</ref>.
Linia 6:
Obok żerców u Słowian występowali także [[wołchw]]owie, pełniący funkcje [[szamanizm|szamańskie]] i nie odgrywający dużej roli w systemie władzy.
 
Wyraz '''żyrzec''' - wywodzonypowiązany jest odetymologicznie słowaz ''ofiarować'', dlatego współcześnie nazywa się niekiedy kapłana słowiańskiego ''ofiarnikiem''. Słowo ''żyrzec'' wiąże się również z[[język litewski|litewskim wyrazem]] ''giritigirti'' tj. wysławiaćchwalić orazi staroindyjskimwywodzi słowemsię ''grnati'' tj. wzywać - co dla niektórych badaczy jest dowodem, na powiązaniaz [[Religiajęzyk Słowianpraindoeuropejski|religii słowiańskiejpraindoeuropejskiego]] z''*glr-'' [[Wedy|religią„śpiew Wed]].pochwalny”<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Matela Urbańczyk|imię =Leszek Stanisław|autor link =Leszek MatelaStanisław Urbańczyk|inni=tytuł |tytuł=Tajemnice Słowian,Szkice Poznajz sekretydziejów słowiańskich przodkówjęzyka polskiego|wydanie=1wydawca |wydawca=Studio AstropsychologiiPaństwowe Wydawnictwo Naukowe|miejsce =Białystok Warszawa|rok =2005 1968| strony =25 316|isbn=83-7377-178-6}}</ref>
 
{{Przypisy}}