Samuel Twardowski: Różnice pomiędzy wersjami

'''Samuel Ludwik Twardowski''' herbu [[Ogończyk (herb szlachecki)|Ogończyk]], '''Samuel ze Skrzypny''', pseudonim ''S.T. ze Skrzypny'' (ur. przedpomiędzy [[1595]] a [[1600]] w [[Lutynia (powiat pleszewski)|Lutyni]], zm. [[6 lipca]] [[1661]] w [[Zalesie Wielkie|Zalesiu Wielkim]]) – jeden z najwybitniejszych [[Polska|polskich]] [[poezja|poetów]] [[barok]]owych, [[epika|epik]], [[panegiryk|panegirysta]], [[satyra|satyryk]], [[tłumacz]].

W latach 40. XVII w. gospodarzył w należącej do ks. Wiśniowieckich wsi [[Zarubińce (Podole)|Zarubińce]] na [[Podole|Podolu]]<ref>{{SgKP|XIV|424|Zarubińce (2)}}</ref>, skąd wypędziło go powstanie kozackie w 1648 r. Osiadł wtedy w Wielkopolsce, gdzie zarządzał kilkoma dworami w dobrach Sieniutów.

W roku [[1655]] wydał swoje najważniejsze dzieło, znów oparte na motywach mitologicznych, poemat ''[[Nadobna Paskwalina]]''. Jak wcześniejsza ''Dafnis'' opisuje on historię nieszczęśliwej miłości, o ile jednak pierwsza kończy nieszczęśliwie, o tyle w drugiej bohaterce udaje się przezwyciężyć własne pragnienia i odnaleźć spokój w świątyni [[Junona|Junony]], patronki matron. ''Nadobna Paskwalina'' oparta została na zaginionym dzisiaj tekście hiszpańskim. Twardowski swobodnie powiązał tu mitologie antyczną i wyobraźnię chrześcijańską, realne miejsca (akcja w Lizbonie) i antycznych bohaterów (Wenus, Mars, skruszony Apollo) obok zwykłych śmiertelników (piękna Paskwalina), tworząc nadrealny klimat opowieści o zazdrości, namiętności, także o psychicznym przeobrażeniu i – przez motyw drogi oddanym – doświadczeniu duchowym. Doznania i wędrówka Paskwaliny mają charakter [[inicjacja|inicjacji]] ku samowiedzy. Wszystko to dzieje się w baśniowej, [[oniryzm|onirycznej]] przestrzeni jak ze snu. Twardowski ujawnił tam swój warsztat poety kolorysty, wrażliwego jak malarz na kształty, barwy, światłocień. Wiele obrazów jest ściśle wizjonerskich: pałac Wenery, rozświetlane słońcem włosy Paskwaliny, domek Apollina, ogon pawia, klasztor Junony – opartych na kontraście cząstek składowych. Prekursorski, zdaniem slawistów ([[Endre Angyal]], [[Claude Backvis]]), wobec [[romantyzm]]u i [[surrealizm]]u ostatni poemat Twardowskiego reprezentuje ten malarsko-wizyjny styl poezji [[barok]]u, który w XIX wieku ponowi [[Juliusz Słowacki]].

* ''Przeważna legacyja, Jaśnie Oświeconego Książęcia Krzysztofa Zbaraskiego [...] do [...] Cesarza tureckiego Mustafy w roku 1621'' (wydanie krytyczne: Warszawa 2000, oprac. Roman Krzywy),

* ''Dafnis drzewem bobkowym'' (wydanie popularnonaukowe: Wrocław 1976, oprac. Jan Okoń),

* ''Satyr na Twarz Rzeczypospolitey'' [[1640]] – [http://www.pbi.edu.pl/book_reader.php?p=44579&s=1 Wersja cyfrowa] w [[PBI]] (wydanie krytyczne: Lublin 2007, oprac. Sławomir Baczewski),

* ''Władysław IV, król polski i szwedzki'' [[1649]],

* ''Pałac Lesczyński'' [[1643, 1645]] (wydanie krytyczne: Warszawa 2002, oprac. Roman Krzywy),

* ''[[Nadobna Paskwalina]]'' [[1655]] (wydania popularnonaukowe: Wrocław 1980, oprac. Jan Okoń; Warszawa 1983, oprac. Jan Ślaski),

* ''Wojna domowa z Kozaki i Tatary''.