Murmańsk: Różnice pomiędzy wersjami

|herb_miasta = Grafika:RUS Murmansk COA.svg

|gęstość = 2.0562056

'''Murmańsk''' ([[Język rosyjski|ros.]] ''Мурманск'') – miasto w [[Rosja|Rosji]], założone [[4 października]] [[1916]] roku. Niezamarzający [[port morski|port]] nad [[Zatoka Kolska|Zatoką Kolską]] ([[Morze Barentsa]]), w pobliżu granicy z [[Norwegia|Norwegią]] i [[Finlandia|Finlandią]]. Centrum administracyjne [[Obwód murmański|obwodu murmańskiego]]. Położony 1967 [[kilometr]]ówkm od [[Moskwa|Moskwy]]. 6 maja 1985 otrzymało tytuł [[Miasto Bohater]] (Город-герой)<ref>[http://www.warheroes.ru/towns.asp Ostatni dostęp: 2012-03].</ref>.

Miasto zostało założone 4 października 1916 roku (wg obowiązującego wówczas w [[Imperium Rosyjskie|Cesarstwie Rosyjskim]] [[kalendarz juliański|kalendarza juliańskiego]] był to 21 września) jako Romanow na Murmanie ([[język rosyjski|ros]]. ''Романов-на-Мурмане''). Nazwa ta została nadana na cześć rządzącej wówczas Rosją [[Dynastia|dynastii]] [[Romanowowie|Romanowów]], zaś z kolei "Murman"„Murman” to [[język staroruski|starorosyjska]] nazwa ziem położonych nad [[Morze Barentsa|Morzem Barentsa]] (pierwotnie samych wybrzeży, następnie całego lądu, zwłaszcza [[Półwysep Kolski|Półwyspu Kolskiego]]), która powiązana jest [[etymologia|etymologicznie]] z [[języki germańskie|germańskim]] słowem "''Norman"'' -– człowiek północy, jak w [[średniowiecze|średniowieczu]] nazywano [[Skandynawowie|Skandynawów]]. W 1917 roku po [[rewolucja lutowa 1917|rewolucji lutowej]] i likwidacji [[monarchia|monarchii]] nazwę miasta zmieniono na Murmańsk. W latach 1918-1920 miasto znalazło się we władaniu aliantów zachodnich, którzy tą drogą przybyli z pomocą białym. W tym okresie w rejonie miasta z [[bolszewicy|bolszewikami]] walczyły polskie oddziały tzw. [[Murmańczycy|Murmańczyków]], ewakuowane w połowie 1919 roku.

W ramach umowy podpisanej z [[III Rzesza|III Rzeszą]] w roku 1940 Murmańsk stał się bazą dla niemieckich okrętów podwodnych w ich drodze na [[Morze Norweskie]]. Rosjanie udostępnili swój port Niemcom w o wiele większym zakresie, niż to później robili wobec aliantów zachodnich. [[Kriegsmarine]] mogła być pewna, że znajdzie tu schronienie i przyjazne doki. W roku 1940 lodołamacze sowieckie pomogły przebić się na [[Ocean Spokojny|Pacyfik]] niemieckiemu [[krążownik pomocniczy|krążownikowi pomocniczemu]] [[HSK Komet]], który następnie zatopił siedem (i zdobył jeden) alianckich statków o łącznym tonażu 64&nbsp;000 ton.

* 1926 r. -– 9 tys.

* 1939 r. -– 119 tys.

* 1959 r. -– 222 tys.

* 1970 r. -– 309 tys.

* 1979 r. -– 382 tys.

* 1992 r. -– 468,3 tys.

* 1996 r. -– 399 tys.

* 2010 r. -– 307,6 tys.

Murmańsk posiada niezamarzający przez cały rok port, położony w 50-kilometrowym [[fiord]]zie,. jestJest to największe miasto leżące na tej [[szerokość geograficzna|szerokości geograficznej]].

Ze wzgórza za miastem roztacza się panorama na cały Murmańsk, jego porty morskie, [[stocznia|stocznie remontowe]], zakłady przemysłowe i [[osiedle mieszkaniowe|osiedla mieszkaniowe]]. Za fiordem, aż po zachodni i północny [[horyzont]] rozciągają się lasy pokrywające pofalowany teren. Za wzgórzami znajduje się Morze Barentsa.

[[Klimat]] umiarkowany chłodny. Średnie temperatury w styczniu −10–10&nbsp;°C, lipcu 13&nbsp;°C. Opady około 800 [[milimetr|mm]] na rok.

* [[Rosyjska północPółnoc]]