Wersja z 12:58, 14 kwi 2012 edytuj DanielMJ (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 1088 edycji akt. informacji o protestantyzmie ← poprzednia edycja		Wersja z 13:14, 14 kwi 2012 edytuj anuluj edycję DanielMJ (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 1088 edycji uporządkowanie struktury hasła następna edycja →
Linia 16: {{main\|Historia kultu religijnego w Bydgoszczy\|Parafia farna w Bydgoszczy}} == Kościoły bydgoskie ==▼ == Sanktuaria w Bydgoszczy i okolicy ==▼ Na terenie [[Bydgoszcz]]y znajduje się ponad 60 obiektów, w których odbywa się kult religijny. 45 z nich stanowią kościoły [[Kościół łaciński\|rzymskokatolickie]], z czego:▼ * 4<ref>w tym [[Kościół św. Mikołaja w Bydgoszczy\|kościół św. Mikołaja]] mocno przebudowany w latach 20. XX, który zachował jedynie relikt starej świątyni w postaci kaplicy</ref> pochodzą z okresu przed [[1772]] r. (kolejnych 7 już nie istnieje)▼ * 10 z [[Polska pod zaborami\|okresu zaborów]] [[1772]]-[[1920]] r.▼ * 5 z [[Dwudziestolecie międzywojenne w Polsce\|okresu międzywojennego]] [[1920]]-[[1939]] r.▼ * 26 zbudowanych (bądź budowa została rozpoczęta) po [[1939]] r.▼ Burze dziejowe przetrwały trzy świątynie [[Architektura gotycka w Polsce\|gotyckie]], których geneza sięga czasów staropolskich. Najstarszym i najokazalszym z nich jest [[Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy\|katedra św. Marcina i Mikołaja]] ([[1466]]), a ponadto [[Kościół pobernardyński Najświętszej Maryi Panny Królowej Pokoju w Bydgoszczy\|kościół pobernardyński]] ([[1552]]) i [[Kościół Klarysek Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bydgoszczy\|kościół klarysek]] ([[1615]]).▼ Szeroko reprezentowany wśród świątyń bydgoskich jest styl [[neogotyk]]u. Dotyczy on świątyń ewangelickich, wznoszonych w [[XIX wiek\|XIX]] i na początku [[XX wiek]]u, przekształconych po [[1945]] r. na kościoły katolickie. Na początku [[XX wiek]]u i w [[Dwudziestolecie międzywojenne w Polsce\|dwudziestoleciu międzywojennym]] wzniesiono ponadto pięć świątyń katolickich w stylu [[Architektura neobarokowa\|neobaroku]]. Dwie wśród nich reprezentują styl baroku klasycyzującego o skromniejszej formie zewnętrznej. Poza tym wiele kościołów bydgoskich posiada [[barok\|neobarokowe]] wnętrza przy zachowaniu [[Neogotyk\|neogotyckiej]] formy zewnętrznej.▼ {{Main\|Obiekty sakralne w Bydgoszczy}}▼ {{Duża grafika\|Kościoły bydgoskie zabytkowe panorama.jpg\|1200px\|Niektóre '''zabytkowe''' kościoły bydgoskie: [[Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy\|Katedra]] - sanktuarium [[Matka Boża Pięknej Miłości w Bydgoszczy\|Matki Bożej Pięknej Miłości]], [[Kościół pobernardyński Najświętszej Maryi Panny Królowej Pokoju w Bydgoszczy\|pobernardyński]], [[Kościół Klarysek Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bydgoszczy\|Klarysek]], [[Kościół św. Mikołaja w Bydgoszczy\|św. Mikołaja]], [[Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Bydgoszczy\|św. Piotra i Pawła]], [[Kościół św. Jana Apostoła i Ewangelisty w Bydgoszczy\|św. Jana Apostoła]], [[Kościół Zbawiciela w Bydgoszczy\|Chrystusa Zbawiciela]], [[Kościół św. Andrzeja Boboli w Bydgoszczy\|św. Andrzeja Boboli]], [[Kościół św. Józefa Rzemieślnika w Bydgoszczy\|św. Józefa Rzemieślnika]], [[Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy\|Najświętszego Serca Jezusa]], [[Kościół św. Trójcy w Bydgoszczy\|Świętej Trójcy]], [[Kościół Miłosierdzia Bożego w Bydgoszczy\|Miłosierdzia Bożego]], [[Kościół Matki Bożej Królowej Polski w Bydgoszczy\|Matki Bożej Królowej Polski]], [[Kościół św. Wojciecha w Bydgoszczy\|św. Wojciecha]], [[Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Bydgoszczy\|św. Stanisława]], [[Bazylika św. Wincentego à Paulo w Bydgoszczy\|Bazylika Mniejsza św. Wincentego a’Paulo]].}}▼ Po [[1975]] r. powstało w [[Bydgoszcz]]y kilkadziesiąt świątyń katolickich. Niektóre z nich wyróżniają się monumentalną formą oraz wystrojem.▼ {{Duża grafika\|Kościoły bydgoskie współczesne panorama 1.jpg\|1200px\|Niektóre '''współczesne''' kościoły bydgoskie: [[Kościół Chrystusa Króla w Bydgoszczy\|Chrystusa Króla]], [[Kościół Matki Bożej Fatimskiej w Bydgoszczy\|Matki Bożej Fatimskiej]], [[Kościół Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła w Bydgoszczy\|NMP Matki Kościoła]], [[Kościół Przemienienia Pańskiego w Bydgoszczy\|Przemienienia Pańskiego]], [[Kościół św. Jadwigi Królowej w Bydgoszczy\|św. Jadwigi Królowej]], [[Kościół św. Krzyża w Bydgoszczy\|św. Krzyża]], [[Kościół Najświętszej Marii Panny z Góry Karmel w Bydgoszczy\|NMP z Góry Karmel]], [[Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Bydgoszczy\|Zmartwychwstania Pańskiego]], [[Kościół Świętych Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy\|Świętych Polskich Braci Męczenników]].}}▼ Wśród protestanckich świątyń znajdujących się w Bydgoszczy należą, m.in. * zabytkowe: [[Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w Bydgoszczy\|Kościół Ewangelicko-Metodystyczny]], [[Kościół Zbawiciela w Bydgoszczy\|Kościół Zbawiciela]] * współczesne: [[Kościół Zielonoświątkowy w Bydgoszczy\|Kościół Zielonoświątkowy]] == Kościoły Rzymskokatolickie == ▲=== Sanktuaria w Bydgoszczy i okolicy === W [[Bydgoszcz]]y znajdują się obecnie cztery [[sanktuarium\|sanktuaria]] katolickie. Jedno z nich zlokalizowane w [[Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy\|katedrze]] ma staropolski charakter, gdyż czczony jest w nim od kilkuset lat słynący łaskami, gotycki [[Matka Boża Pięknej Miłości w Bydgoszczy\|wizerunek Madonny]]. Pozostałe sanktuaria ustanowiono po [[2000]] r. Dwa z nich mają charakter martyrologiczny, w nawiązaniu do życzenia papieża [[Jan Paweł II\|Jana Pawła II]], który podczas mszy św. na bydgoskim lotnisku 7 czerwca [[1999]] r. wezwał do upamiętnienia męczenników, którzy oddali życie za wiarę. Linia 58 ⟶ 82: \|} ==== Madonny Bydgoskie ==== {{main\|Matka Boża Pięknej Miłości w Bydgoszczy\|Obraz Matki Bożej Szkaplerznej w Bydgoszczy}} Kluczowym obiektem kultu kościoła katolickiego w Bydgoszczy jest unikatowy, [[Sztuka gotycka\|gotycki]] obraz maryjny, od [[XVI wiek]]u uznawany za cudowny. Historyk sztuki prof. [[Tadeusz Dobrowolski]] stwierdził, że, ''"jest to najpiękniejsza ze wszystkich znanych polskich podobizn Dziewicy"''. Obraz wystawił [[Starostowie bydgoscy\|starosta bydgoski]] [[Jan Kościelecki]] wraz z ołtarzem jako wotum za zakończoną [[Wojna trzynastoletnia\|wojnę trzynastoletnią]]. Wzrastający kult maryjny znalazł uwieńczenie w [[XX wiek]]u w postaci podwójnej koronacji obrazu: 29 maja [[1966]] r. przez prymasa Polski [[Stefan Wyszyński\|Stefana Wyszyńskiego]] podczas obchodów Tysiąclecia Chrztu Polski oraz jubileuszu 500-lecia intronizacji obrazu w bydgoskiej [[Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy\|farze]], jak również 7 czerwca [[1999]] r. przez papieża [[Jan Paweł II\|Jana Pawła II]] podczas jego wizyty apostolskiej w Bydgoszczy<ref>Łbik Lech. Staropolskie dzieje bydgoskiej fary (XIV-XVIII wiek). [w.] Kronika Bydgoska XXIV (2002). Bydgoszcz 2003</ref>. Madonna Bydgoska uznawana jest od czasów staropolskich za patronkę miasta. Papież potwierdził to, uznając ją obok biskupa [[Michał Kozal\|Michała Kozala]] patronką [[diecezja bydgoska\|diecezji bydgoskiej]]. Linia 64 ⟶ 88: Drugim czczonym wizerunkiem maryjnym w [[Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy\|bydgoskim kościele katedralnym]] jest [[Obraz Matki Bożej Szkaplerznej w Bydgoszczy\|obraz Matki Bożej Szkaplerznej]], pochodzący z ok. [[1700]] r. Wizerunek ten znajdował się w [[Kościół Mariacki Karmelitów w Bydgoszczy\|kościele karmelitów bydgoskich]], a po jego zburzeniu w [[1822]] r., został przeniesiony wraz z całym ołtarzem do [[Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy\|kościoła farnego]]. Obraz był [[Koronacja\|koronowany]] w czasach zamierzchłych, a jego rekoronacji dokonał w [[2001]] r. arcybiskup gnieźnieński [[Henryk Muszyński]]. Jest kluczowym obiektem kultu bardzo rozbudowanego zwłaszcza w [[XVII wiek\|XVII]]-[[XIX wiek]]u [[Klasztor Karmelitów w Bydgoszczy\|Bractwa Szkaplerznego w Bydgoszczy]]. ==== Sanktuarium Nowych Męczenników ==== {{main\|Kościół Świętych Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy}} [[Plik:Bydgoszcz Sanktuarium Nowych Męczenników 3.jpg\|thumb\|200px\|left\|Kamienie pamięci w [[Kościół Świętych Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy\|Sanktuarium Nowych Męczenników]]]] Linia 77 ⟶ 101: Świątynia-sanktuarium posiada kilkanaście kaplic, dokumentujących polskich męczenników, a także pamiątki po [[Jan Paweł II\|Janie Pawle II]] i [[Stefan Wyszyński\|prymasie Wyszyńskim]]. Wokół kościoła znajdują się pomniki, szańce, symboliczne groby oraz tablice upamiętniające bohaterów walki o wolną Polskę. Rosną także dwa dęby jubileuszowe nazwane imieniem polskiego papieża oraz „prymasa tysiąclecia”. ==== Sanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej ==== {{main\|Sanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej w Bydgoszczy}} Wzniesione jako dar Roku Jubileuszowego [[2000]] w spokojnym leśnym zakątku na krawędzi doliny [[Brda\|Brdy]] w okolicy osiedla [[Piaski (osiedle w Bydgoszczy)\|Piaski]]. Linia 85 ⟶ 109: Matka Boża przedstawiana na obrazie w sanktuarium szensztackim czczona jest pod tytułem: Matka Boża Trzykroć Przedziwna ([[łacina\|łac.]] ''Mater Ter Admirabilis'') jako Matka i Wychowawczyni nowego człowieka i nowej wspólnoty według nauki [[Ewangelia\|Ewangelii]]. ==== Sanktuarium Kalwarii Bydgoskiej ==== {{main\|Sanktuarium Królowej Męczenników, Kalwaria bydgoska - Golgota XX wieku}} Sanktuarium zostało erygowane w 7 października [[2008]] r. i stanowi je [[Kościół Matki Boskiej Królowej Męczenników w Bydgoszczy\|kościół pw. Matki Bożej Królowej Męczennków]] oraz [[droga krzyżowa]] w [[Dolina Śmierci (Bydgoszcz)\|Dolinie Śmierci]]. Linia 94 ⟶ 118: Od [[2001]] r. organizowane są tu [[Misterium męki Pańskiej\|misteria Męki Pańskiej]] z udziałem setek aktorów i wielotysięcznej publiczności. ==== Inne sanktuaria w okolicy Bydgoszczy ==== '''Sanktuaria w okolicy Bydgoszczy''': {\| border="0" align="center" style="border: 1px solid #999; background-color:#FFFFFF" Linia 212 ⟶ 236: \|} === Parafie rzymskokatolickie ===▼ ▲== Kościoły bydgoskie == ▲{{Main\|Obiekty sakralne w Bydgoszczy}} ▲{{Duża grafika\|Kościoły bydgoskie zabytkowe panorama.jpg\|1200px\|Niektóre '''zabytkowe''' kościoły bydgoskie: [[Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy\|Katedra]] - sanktuarium [[Matka Boża Pięknej Miłości w Bydgoszczy\|Matki Bożej Pięknej Miłości]], [[Kościół pobernardyński Najświętszej Maryi Panny Królowej Pokoju w Bydgoszczy\|pobernardyński]], [[Kościół Klarysek Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bydgoszczy\|Klarysek]], [[Kościół św. Mikołaja w Bydgoszczy\|św. Mikołaja]], [[Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Bydgoszczy\|św. Piotra i Pawła]], [[Kościół św. Jana Apostoła i Ewangelisty w Bydgoszczy\|św. Jana Apostoła]], [[Kościół Zbawiciela w Bydgoszczy\|Chrystusa Zbawiciela]], [[Kościół św. Andrzeja Boboli w Bydgoszczy\|św. Andrzeja Boboli]], [[Kościół św. Józefa Rzemieślnika w Bydgoszczy\|św. Józefa Rzemieślnika]], [[Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy\|Najświętszego Serca Jezusa]], [[Kościół św. Trójcy w Bydgoszczy\|Świętej Trójcy]], [[Kościół Miłosierdzia Bożego w Bydgoszczy\|Miłosierdzia Bożego]], [[Kościół Matki Bożej Królowej Polski w Bydgoszczy\|Matki Bożej Królowej Polski]], [[Kościół św. Wojciecha w Bydgoszczy\|św. Wojciecha]], [[Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Bydgoszczy\|św. Stanisława]], [[Bazylika św. Wincentego à Paulo w Bydgoszczy\|Bazylika Mniejsza św. Wincentego a’Paulo]].}} ▲Na terenie [[Bydgoszcz]]y znajduje się ponad 60 obiektów, w których odbywa się kult religijny. 45 z nich stanowią kościoły [[Kościół łaciński\|rzymskokatolickie]], z czego: ▲* 4<ref>w tym [[Kościół św. Mikołaja w Bydgoszczy\|kościół św. Mikołaja]] mocno przebudowany w latach 20. XX, który zachował jedynie relikt starej świątyni w postaci kaplicy</ref> pochodzą z okresu przed [[1772]] r. (kolejnych 7 już nie istnieje) ▲* 10 z [[Polska pod zaborami\|okresu zaborów]] [[1772]]-[[1920]] r. ▲* 5 z [[Dwudziestolecie międzywojenne w Polsce\|okresu międzywojennego]] [[1920]]-[[1939]] r. ▲* 26 zbudowanych (bądź budowa została rozpoczęta) po [[1939]] r. ▲Burze dziejowe przetrwały trzy świątynie [[Architektura gotycka w Polsce\|gotyckie]], których geneza sięga czasów staropolskich. Najstarszym i najokazalszym z nich jest [[Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy\|katedra św. Marcina i Mikołaja]] ([[1466]]), a ponadto [[Kościół pobernardyński Najświętszej Maryi Panny Królowej Pokoju w Bydgoszczy\|kościół pobernardyński]] ([[1552]]) i [[Kościół Klarysek Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bydgoszczy\|kościół klarysek]] ([[1615]]). ▲Szeroko reprezentowany wśród świątyń bydgoskich jest styl [[neogotyk]]u. Dotyczy on świątyń ewangelickich, wznoszonych w [[XIX wiek\|XIX]] i na początku [[XX wiek]]u, przekształconych po [[1945]] r. na kościoły katolickie. Na początku [[XX wiek]]u i w [[Dwudziestolecie międzywojenne w Polsce\|dwudziestoleciu międzywojennym]] wzniesiono ponadto pięć świątyń katolickich w stylu [[Architektura neobarokowa\|neobaroku]]. Dwie wśród nich reprezentują styl baroku klasycyzującego o skromniejszej formie zewnętrznej. Poza tym wiele kościołów bydgoskich posiada [[barok\|neobarokowe]] wnętrza przy zachowaniu [[Neogotyk\|neogotyckiej]] formy zewnętrznej. ▲Po [[1975]] r. powstało w [[Bydgoszcz]]y kilkadziesiąt świątyń katolickich. Niektóre z nich wyróżniają się monumentalną formą oraz wystrojem. ▲{{Duża grafika\|Kościoły bydgoskie współczesne panorama 1.jpg\|1200px\|Niektóre '''współczesne''' kościoły bydgoskie: [[Kościół Chrystusa Króla w Bydgoszczy\|Chrystusa Króla]], [[Kościół Matki Bożej Fatimskiej w Bydgoszczy\|Matki Bożej Fatimskiej]], [[Kościół Najświętszej Marii Panny Matki Kościoła w Bydgoszczy\|NMP Matki Kościoła]], [[Kościół Przemienienia Pańskiego w Bydgoszczy\|Przemienienia Pańskiego]], [[Kościół św. Jadwigi Królowej w Bydgoszczy\|św. Jadwigi Królowej]], [[Kościół św. Krzyża w Bydgoszczy\|św. Krzyża]], [[Kościół Najświętszej Marii Panny z Góry Karmel w Bydgoszczy\|NMP z Góry Karmel]], [[Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Bydgoszczy\|Zmartwychwstania Pańskiego]], [[Kościół Świętych Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy\|Świętych Polskich Braci Męczenników]].}} ▲== Parafie rzymskokatolickie == W [[2010]] r. znajdowało się w Bydgoszczy 41 [[Parafia\|parafii]] rzymskokatolickich (łącznie z parafią garnizonową) zgrupowanych w 6 miejskich [[dekanat]]ach. Najstarszą z nich jest [[Parafia farna w Bydgoszczy\|parafia farna]], erygowana w [[1346]] r. i do [[1924]] r. jedyna w mieście. W przeddzień wybuchu [[II wojna światowa\|II wojny światowej]] znajdowało się w mieście 6 parafii, zaś w [[1946]] r. zwiększono ich liczbę do 12. Gwałtowny rozwój sieci parafii nastąpił w latach [[Lata 80. XX wieku\|80.]] i [[Lata 90. XX wieku\|90. XX w.]]<ref>Pastuszewski Stefan. Rozkwit bydgoskiego kościoła. [w.] Kalendarz Bydgoski 2006</ref>. Linia 239 ⟶ 246: {{Duża grafika\|Kościoły bydgoskie współczesne panorama 2.jpg\|1200px\|Niektóre '''współczesne''' kościoły bydgoskie: [[Kościół Ducha Świętego w Bydgoszczy\|Ducha Świętego]], [[Kościół Matki Boskiej Królowej Męczenników w Bydgoszczy\|Matki Boskiej Królowej Męczenników]], [[Parafia Opatrzności Bożej w Bydgoszczy\|Opatrzności Bożej]], [[Kościół św. Maksymiliana Kolbego w Bydgoszczy\|św. Maksymiliana Kolbe]], [[Parafia Wniebowstąpienia Pańskiego w Bydgoszczy\|Wniebowstąpienia Pańskiego]], [[Kościół Świętych Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy\|Świętych Polskich Braci Męczenników]].}} === Diecezja bydgoska === {{Main\|Diecezja bydgoska}} [[Plik:Katedra bydgoska zmierzch pion.jpg\|thumb\|200px\|[[Katedra św. Marcina i Mikołaja w Bydgoszczy\|Katedra bydgoska]]]] Linia 247 ⟶ 254: Diecezja bydgoska rozciąga się na terenie ok. 5200 km². Zamieszkuje ją ok. 590 tys. wiernych, z czego dwie trzecie to mieszkańcy [[Bydgoszcz]]y. Diecezja została podzielona na 15 [[dekanat]]ów ze 145 parafiami: 39 parafii typowo miejskich, 24 miejsko-wiejskie i 82 wiejskie. W duszpasterstwie pracuje 383 kapłanów, z czego 279 to kapłani diecezjalni. Na terenie diecezji znajduje się 9 zgromadzeń zakonnych męskich i 14 żeńskich. Badania z [[2004]] r. wykazały, że do komunii wielkanocnej przystępuje ok. 80 proc. wiernych, a ok. połowa co niedzielę uczestniczy we mszy świętej<ref>Pastuszewski Stefan. Bydgoska diecezja. [w.] Kalendarz Bydgoski 2005</ref>. === Szkoły wyższe === Na terenie diecezji funkcjonuje kilka wyższych szkół teologicznych: * [[Wyższe Seminarium Duchowne w Bydgoszczy\|Wyższe Seminarium Duchowne]] im. bł. bpa [[Michał Kozal\|Michała Kozala]] Linia 253 ⟶ 260: * [[Seminarium Misyjne Zgromadzenia Ducha Świętego]] w Bydgoszczy === Zakony === '''Zakony w Bydgoszczy<ref>Rudnicki Daniel Bernard. Zakony i zgromadzenia zakonne pracujące w Bydgoszczy w latach 1945-1995 cz. 1. [w.] Kalendarz Bydgoski 1996, Rudnicki Daniel Bernard. Zakony i zgromadzenia zakonne pracujące w Bydgoszczy w latach 1945-1995 cz. 2. [w.] Kalendarz Bydgoski 1997</ref>''': {\| border="0" align="center" style="border: 1px solid #999; background-color:#FFFFFF"

Religia w Bydgoszczy: Różnice pomiędzy wersjami