Wyżyna Kielecka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Bot usuwa zbędny szablon {{stub}}; zmiany kosmetyczne |
W skład Wyżyny Kieleckiej wchodzą mezoregiony:... |
||
Linia 15:
'''Wyżyna Kielecka''' ([[Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski|342.3]]) – nazywana dawniej ''Wyżyną Kielecko-Sandomierską'', rozciąga się między [[Pilica|Pilicą]] a [[Wisła|Wisłą]] (od okolic [[Opoczno|Opoczna]] na północnym zachodzie do rejonu [[Sandomierz]]a na południowym wschodzie). Pod względem rzeźby jest to pas fałdowań [[Paleozoik|paleozoicznych]] i [[Mezozoik|mezozoicznych]], przy czym paleozoik pokrywają w części utwory [[czwartorzęd]]owe (polodowcowe). W środku obszaru dominują [[Góry Świętokrzyskie]] z [[Łysica (Góry Świętokrzyskie)|Łysicą]] (612 m n.p.m.), leżącą w paśmie [[Łysogóry|Łysogór]].
W skład Wyżyny Kieleckiej wchodzą mezoregiony:
Jest ona pozostałością większego i wyższego [[Górotwór (geologia)|górotworu]] hercyńskiego. Powstałe wtedy góry fałdowe zajmowały obszar Gór Świętokrzyskich i [[Wyżyna Sandomierska|Wyżyny Sandomierskiej]]. Skały które tu występują to [[kwarcyt]]y (twarde zmetamorfizowane piaskowce) [[kambr]]yjskie i [[dewon|dewońskie]], [[wapień|wapienie]] [[kreda (okres)|kredowe]] i [[jura]]jskie, [[piaskowiec|piaskowce]] [[trias]]owe, a także [[marmur]]y, [[Łupek|łupki]] oraz [[ił (skała)|iły]].▼
* 342.31 [[Płaskowyż Suchedniowski]]
* 342.32 [[Garb Gielniowski]]
* 342.33 [[Przedgórze Iłżeckie]]
* 342.34-5 [[Góry Świętokrzyskie]]
* 342.36 [[Wyżyna Sandomierska]]
* 342.37 [[Pogórze Szydłowskie]]
▲
Zróżnicowana odporność skał na wietrzenie spowodowała powstanie tzw. rzeźby rusztowej. Tworzą ją łańcuchy górskie i wysokie wzniesienia zbudowane z twardych, mniej podatnych na [[erozja|erozję]] skał, poprzecinanych zagłębieniami powstałymi w skałach miękkich (łupkach, iłach), bardziej podatnych na erozję. Jest to typowy przykład uzależnienia rzeźby od budowy geologicznej.
| |||