Proszek do pieczenia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Luckas-bot (dyskusja | edycje)
m r2.7.1) (Robot dodał lv:Cepamais pulveris
drobne merytoryczne
Linia 4:
 
== Historia ==
Proszek do pieczenia został wynaleziony przez [[Eben Norton Horsford|Ebena Nortona Horsforda]], byłego studenta [[Justus von Liebig|J. Liebiga]], który w swych działaniach wspierany był przez bońskiego aptekarza i przedsiębiorcę [[Ludwig Clamor Marquart|Ludwiga Clamor Marquarta]], założyciela firmy ''Marquart's skład przyborów chemicznych'' (dziś: C. Gerhardt). Horsford eksperymentował od roku 1856, najpierw z kwaśnym fosforanem wapnia i hydrokarbonatemkwaśnym węglanem sodu. Natomiast Marquart rozpoczął jako pierwszy produkcję proszku do pieczenia w swoim własnym zakładzie na skalę przemysłową. Niemiecki aptekarz, [[August Oetker]], założyciel firmy [[Dr. Oetker]] zaś jako pierwszy wpadł na pomysł rozprowadzania torebek proszku do pieczenia z ilością potrzebną do wypieku ciasta z jednego [[funt (masa)|funta]] mąki.
 
== Działanie ==
Proszki do pieczenia są mieszaninami, które są trwałe w warunkach przechowywania (temperatura pokojowa, brak wilgoci), lecza w warunkach przygotowywania ciasta lub pieczenia wydzielająulegają znacznerozkładowi ilościz wytworzeniem znacznej objętości gazów, które przekształcają ciasto w rodzaj [[Piana (chemia)|piany]].
 
Najczęściej spotykanym składnikiem proszku do pieczenia jest [[wodorowęglan sodu]] (NaHCO<sub>3</sub>), który w temperaturze powyżej 60&nbsp;°C ulega dość szybkiemu rozkładowi z wydzieleniem [[dwutlenek węgla|dwutlenku węgla]]:
Linia 13:
* 2 NaHCO<sub>3</sub> → [[węglan sodu|Na<sub>2</sub>CO<sub>3</sub>]] + [[woda|H<sub>2</sub>O]] + [[dwutlenek węgla|CO<sub>2</sub>]]
 
Proszek oparty na samym wodorowęglanie sodu, ze względu na [[Zasady|zasadowe]] własności tego związku, nadaje produktom finalnym nieprzyjemny posmak ługu. Z tego powodu miesza się wodorowęglan sodu ze słabymi kwasami, lub solami o lekko kwaśnym odczynie, nazywanymi [[Regulatory kwasowości|regulatorami kwasowości]]. Mieszanie z kwasami dodatkowo przyspiesza wydzielanie się dwutlenku węgla dzięki reakcji:
 
* NaHCO<sub>3</sub> + HX → NaX + H<sub>2</sub>O + CO<sub>2</sub>
Linia 24:
* siarczan glinowo-sodowy NaAl(SO<sub>/4</sub>)<sub>2</sub>
Sam wodorowęglan sodu ma własności [[higroskopijność|higroskopijne]] i ma tendencję do zbrylania się przy dłuższym przechowywaniu. Z tego powodu do proszku dodaje się [[skrobia|skrobię]] lub [[mąka ziemniaczana|mąkę ziemniaczaną]], które spowalniają ten proces. Często stosowana jest także skrobia kukurydziana. Skrobia stanowi "wypełniacz" rozdzielający poszczególne składniki proszku do pieczenia, przez co zapobiega ich zlepianiu i zbrylaniu. Dodatek skrobi powoduje rozwinięcie powierzchni kryształków proszku i ułatwia wymieszanie proszku ze składnikami ciasta<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Tegge | imię = Gunther| tytuł = Skrobia i jest pochodne | wydawca = Polskie Towarzystwo Technologów żywności. Oddział Małopolski| miejsce = Kraków| rok = 2010| strony = 208| isbn =978-83-929686-0-3}}</ref>.
 
W przemyśle zamiast drogich, gotowych proszków do pieczenia stosuje się często mieszaninę wodorowęglanu sodu z kwaśnym [[mleko|mlekiem]] lub [[maślanka|maślanką]], które przygotowuje się bezpośrednio przed użyciem. Obecny w tych przetworach mleka [[kwas mlekowy]] reaguje z wodorowęglanem sodu z wydzieleniem CO<sub>2</sub>, a powstający mleczan sodowy pełni rolę regulatora kwasowości.