Apokryf: Różnice pomiędzy wersjami

Nie jest możliwe ustalenie pełnej listy ksiąg apokryficznych. Tego typu wykazy tworzone już były w [[Starożytność|starożytności]], ale i wtedy nie obejmowały wszystkich pism niekanonicznych, zwłaszcza, że przy sporządzaniu tego typu list natrafiano na szereg trudności, np. wiele tych samych tekstów funkcjonowało pod różnymi tytułami, a inne nie były znane szerszemu kręgowi odbiorców, gdyż powstawały np. w niewielkich wspólnotach religijnych. Obecnie uważa się, że apokryfami [[Stary Testament|Starego Testamentu]] jest ok. 60 pism, a [[Nowy Testament|Nowego Testamentu]] znacznie więcej, przy czym, jak już zostało wspomniane nie jest możliwe ustalenie nawet przybliżonej liczby wszystkich niekanonicznych pism nowotestamentalnych. Jeden z bardziej znanych dokumentów wczesnochrześcijańskich, tzw. [[dekrety pseudogelazjańskie]] – pochodzące z [[IV wiek|IV]] i [[VI wiek]]u – zawierające wykaz ksiąg kanonicznych i listę pism apokryficznych, wymienia tych ostatnich ponad 60 ksiąg, przy czym autor (lub autorzy) zaznaczają, że wymieniają tylko niektóre z nich.

 

 

== Apokryfy (pseudoepigrafy) Starego Testamentu ==

Przyczyn powstawania chrześcijańskiej literatury apokryficznej jest wiele. Do najważniejszych należą przede wszystkim względy teologiczne (jako wyjaśnienie pewnych niejasności głównie z powodu powstawania coraz liczniejszych innych nurtów w łonie chrześcijaństwa bazujących na różnej interpretacji przesłania Jezusa lub zdarzeń z jego życia), filozoficzne (w odpowiedzi na ataki filozofów pogańskich, np. [[Kelsos|Celsusa]]). Kolejnymi bodźcami warunkującymi powstawanie apokryfów była z jednej strony potrzeba wyznawców chrześcijaństwa, do poznania bardziej szczegółowego życia i przesłania Jezusa Chrystusa, a z drugiej strony (dotyczy to różnych odrębnych odłamów w łonie chrześcijaństwa) uzasadnienie takich czy innych poglądów religijnych, rzekomego autorstwa któregoś z apostołów, aby w ten sposób nadać im rangę prawdy objawionej – dotyczyło to szczególnie pism gnostyckich.

 

* ortodoksyjne (nieheretyckie) – nie wykraczające doktrynalnie poza treści przedstawione w księgach kanonicznych, będące tylko uzupełnieniem tychże;

* nieortodoksyjne (heretyckie) – przede wszystkim chodzi tutaj o apokryfy gnostyckie, znacząco odbiegające w swojej treści od ksiąg kanonicznych, istotnie zmieniającymi przesłanie Jezusa, albo jego pozycję i rolę, a nawet wszystko razem.

 

* '''[[Ewangelia|Ewangelie]]'''

*** [[Ewangelia Bartłomieja]];

*** [[Ewangelia Filipa]];