Alkiny: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m r2.6.5) (robot poprawia: mk:Алкини |
m drobne redakcyjne, źródła/przypisy, WP:SK |
||
Linia 1:
[[
'''Alkiny''' (zwyczajowo ''[[acetyleny]]'')
▲'''Alkiny''' (zwyczajowo ''acetyleny'') — [[związki organiczne|organiczne związki chemiczne]], [[węglowodory nienasycone]], w których występuje co najmniej jedno [[wiązanie wielokrotne|wiązanie potrójne]] między atomami [[węgiel (pierwiastek)|węgla]] (-C≡C-). Najprostszym alkinem jest [[Etyn|acetylen]] (etyn), H−C≡C−H. Alkiny są bardziej reaktywne od [[Alkany|alkanów]] i [[Alkeny|alkenów]], są nietrwałe i podlegają wielu samorzutnym reakcjom. Ogólny wzór alkinów: C<sub>''n''</sub>H<sub>2''n''−2</sub>. Alkiny, tak jak wszystkie węglowodory, ulegają reakcjom spalania.
== Nazewnictwo ==
Nazwy alkinów są tworzone z nazw odpowiednich [[Alkany|alkanów]]. Z nazwy alkanu posiadającego ten sam szkielet węglowy usuwa się końcówkę „-an” i dodaje końcówkę „-yn” (lub „-in” po spółgłoskach ch, f, g, k, l
Łańcuch główny (od którego pochodzi główny człon nazwy) musi zawierać wiązanie potrójne i być najdłuższy z możliwych. Atomy węgla numeruje się tak aby wiązanie potrójne miało jak najmniejszy numer, bez względu na inne podstawniki. Jeżeli w węglowodorze występuje wiązanie podwójne i potrójne to ważniejsze przy nazewnictwie jest podwójne.
Linia 17 ⟶ 16:
}}
{{Przypisy-lista|1=
* <ref name="GoldBook">{{GoldBook|A00236|nazwa=Alkynes|data dostępu=2012-05-30}}</ref>
* <ref name="RobertsCaserio">{{cytuj książkę|imię=J.D. |nazwisko=Roberts |imię2=M.C. |nazwisko2=Caserio |tytuł=Chemia organiczna |rok=1969 |wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN]] |miejsce=Warszawa |strony=227}}</ref>
}}
{{Alkiny}}
Linia 27 ⟶ 30:
[[ar:ألكاين]]
[[be:Алкіны]]
[[bs:Alkini]]▼
[[bg:Алкин]]
▲[[bs:Alkini]]
[[ca:Alquí]]
[[cs:Alkyny]]
|