Sonderkommando: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dodanie narodowości narodowych socjalistów
→‎Sonderkommando w Auschwitz: uścicślenie narodowości oprawców
Linia 4:
 
== Sonderkommando w Auschwitz ==
Pierwsze komando specjalne w Auschwitz I (w Oświęcimiu) założone zostało w celu obsługi pierwszego krematorium (na terenie niemieckiego obozu Auschwitz I) i uczestniczyło w pierwszych próbach [[cyklon B|gazowania cyklonem B]] na polskich więźniach politycznych oraz radzieckich jeńcach wojennych w piwnicach jednego z bloku. Wraz z powstaniem obozu Auschwitz II Birkenau (w niedalekiej Brzezince) Sonderkommando zostało przeniesione na teren nowego obozu. Podczas pracy przy [[holocaust|zagładzie]] było złożone prawie wyłącznie z Żydów. W pierwszym etapie więźniowie pracowali przy dwóch prowizorycznych komorach gazowych, założonych w dwóch domach chłopskich (tzw. Biały Domek i [[Czerwony Domek]]). Następnie w zbudowanych specjalnie i oddanych do użytku w marcu, kwietniu i czerwcu 1943 krematoriach nr II i III (zawierających pod ziemią część rozbieralną) oraz naziemnych krematoriach IV i V. Wszystkie te krematoria oprócz pieców posiadały swoje komory gazowe.
 
Sonderkommando dzieliło się na grupy wedle rodzajów pracy. Pierwsi pomagali ofiarom rozbierać się i zapraszali do komór gazowych, pod pretekstem kąpieli i dezynfekcji. Następnie zbierali pozostawione ubrania. Drudzy opróżniali komorę z ciał po przeprowadzonej przez [[Schutzstaffel|SS]] akcji zagazowania. Przed wrzuceniem ciał do dołów paleniskowych bądź krematoriów, tzw. "dentyści" wyrywali ofiarom złote zęby i ściągali pozostałą biżuterię. Następni zajmowali się wrzucaniem ciał do dołów bądź - w drugiej fazie - układaniem ciał do wózków paleniskowych oraz kremowaniem ciał. Spośród wszystkich [[komando|komand]] była to najcięższa psychicznie praca. Zdarzało się, że więźniowie widzieli śmierć najbliższych im osób.
Linia 14:
Dzięki rozluźnieniu panującemu przy wyprowadzaniu więźniów [[Auschwitz-Birkenau]] przed nadejściem Armii Czerwonej, wielu z pozostałych przy życiu przedostało się do pozostałych części obozu, do innych więźniów, a dzięki wcześniejszemu lepszemu odżywieniu przeżyło [[Marsze śmierci|marsz śmierci]].
 
Po wojnie członkowie Sonderkommando byli pierwszymi świadkami na procesach przeciwko hitlerowcomNiemckim zbrodniarzom wojennym. Przez dłuższy czas wielu z nich nie odważyło się opowiadać swych losów nawet najbliższej rodzinie, bywali napiętnowani jako uczestnicy mordów.
 
== Komanda specjalne w innych obozach ==