|
== Życiorys ==
Była najstarszą córką Marii Schultz i dr. Henryka Cunitza ze Świdnicy. Pochodziła z polsko-niemieckiej rodziny{{fakt|data=2010-03}}. Była wybitnie uzdolniona, otrzymała staranne wykształcenie, znała [[język grecki]], [[Łacina|łacinę]], [[język francuski|francuski]], [[język niemiecki|niemiecki]], [[język polski|polski]], [[język włoski|włoski]] i [[język hebrajski|hebrajski]], interesowała się m.in. [[medycyna|medycyną]], [[matematyka|matematyką]], [[astronomia|astronomią]] i [[historia|historią]]. W wieku 19 lat spotkała znanego matematyka i astronoma Eliasza Kreczmara, który za swoje dzieło ''Horologium Zodiacale'' uzyskał tytuł szlachecki ''Leonibus'' (von Löwen). Dzięki tej znajomości Maria przeniosła swoje wcześniejsze zainteresowania astrologią na najważniejszy problem ówczesnej astronomii, jakim była zapoczątkowana przez [[Mikołaj Kopernik|Kopernika]] debata nad budową Wszechświata. W [[1630]], po śmierci ojca Marii, wyszła za mąż za Eliasza. Wraz z nim wspólnie obserwowała (z dachu swojego domu w Świdnicy) [[planeta|planety]]: [[Wenus]] i [[Jowisz]]a, ''pracując w nocy, a śpiąc w dzień''.
Ze względu na jej wielkie dokonania zwano ją Śląską Pallas ([[Atena|Ateną]]), a jej praca, ''Urania propitia'', wydana własnym sumptem w [[Oleśnica|Oleśnicy]] w [[1650]] roku, będąca udoskonaleniem [[Tablice Rudolfińskie|Tablic Rudolfińskich]] [[Johannes Kepler|Keplera]], przyniosła jej sławę europejską. Napisała ją w wiosce [[Łubnice (województwo łódzkie)|Łubnice]], niedaleko klasztoru w [[Ołobok (województwo wielkopolskie)|Ołoboku]], gdzie wraz z mężem znalazła schronienie przed [[wojna trzydziestoletnia|wojną trzydziestoletnią]] u boku ksieni [[Konwent cysterekCysterek w Ołoboku|konwentu cysterek]] Zofii Łubieńskiej. Swoje dzieło zadedykowała cesarzowi [[Fryderyk III Habsburg|Fryderykowi III]]. ''Urania propitia'' zawierała nowe tablice astronomiczne, tzw. [[Efemerydy (astronomia)|efemerydy]] oraz w bardziej jasny i prosty sposób rozwiązywała (korygując wcześniejsze obliczenia) „problem [[Johannes Kepler|Keplera]]”, który zagęszczał maksymalnie sfery w przestrzeni trójwymiarowej. W [[1656]] roku, podczas pożaru [[Byczyna|Byczyny]], spaliła się większość jej dorobku naukowego: notatek i rękopisów.
Maria i Eliasz prowadzili kilkuletnią korespondencję z [[Jan Heweliusz|Janem Heweliuszem]], a następnie z francuskim astronomem [[Ismail Bouillaud|Ismailem Bouillaudem]]. Jej listy przechowywane są Bibliotheque Nationale de France oraz w Bibliotheque de l’Observatoire w Paryżu. Znany jest też fakt jej korespondencji z Johannem Albrechtem Portnerem z Ratyzbony oraz z sekretarzem królowej Polski, Pierre’em Desnoyersem.
Maria Cunitz owdowiała w roku [[1661]] i potem zaprzestała działalności naukowej.
WJohann rokuCaspar 1727Eberti napisałw Johannroku Caspar1727 Ebertinapisał: ''„Cunicia (Maria) albo Cunitzin, córka sławnego pana Henryka Cunitiego, [...]. Uczona niewiasta, błyszcząca zarazem jak królowa pośród śląskich niewiast, mówiła siedmioma językami: niemieckim, włoskim, francuskim, polskim, łaciną, greką i hebrajskim, była doświadczona w muzyce i potrafiła sporządzić piękny obraz. Przy tym była bardzo zajęta astrologią [...]; rozważania astronomiczne były jej największą przyjemnością"''.
W czasach nowożytnych jeden z nielicznych [[krater uderzeniowy|kraterów uderzeniowych]] na [[Wenus]] na jej cześć nazwano [[Cunitz (krater wenusjański)|Cunitz]] jak również jedną z [[planetoida|planetoid]] [[12624 Mariacunitia]].
|
