Komandor: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków
Linia 16:
{{disambigR|stopnia wojskowego|[[komandor (funkcja)]]}}
 
'''Komandor''' (kmdr) – wojskowy [[stopień wojskowy|stopień]] [[Oficer (wojsko)|oficerski]] w polskiej [[Marynarka Wojenna Rzeczypospolitej Polskiej|Marynarce Wojennej]], odpowiadający [[pułkownik]]owi w [[Wojska Lądowe Rzeczypospolitej Polskiej|Wojskach Lądowych]] i [[Siły Powietrzne Rzeczypospolitej Polskiej|Siłach Powietrznych]]. Jego odpowiedniki znajdują się także w [[marynarka wojenna|marynarkach wojennych]] innych państw.
 
== Geneza ==
Termin ''komandor'' pojawił się po raz pierwszy we flotach wojennych około [[XII wiek]]u, jako tytuł dla dowodzącego [[okręt]]em. Jego odpowiednikiem we [[Royal Navy|flocie brytyjskiej]] jest ''captain'', który zgodnie z pierwotnym, dosłownym tłumaczeniem oznacza ''[[Kapitan (żegluga)marynarki|kapitana]]'' [[statek|statku]]. Z czasem wprowadzono tytuły dla różnych jednostek, i tak: ''komandor'' dowodził dużymi okrętami (np. [[okręt liniowy]], [[krążownik]]), ''[[komandor porucznik]]'' średnimi (np. [[niszczyciel]], [[Fregata (okręt)|fregata]]), a ''[[komandor podporucznik]]'' małymi (np. [[korweta]]).
 
Następnie tytuły przekształciły się w stopnie wojskowe i przestały dotyczyć jedynie oficerów dowodzących okrętami. W niektórych [[marynarka wojenna|marynarkach wojennych]] nazwy odpowiedników polskich komandorów figurują zgodnie z historycznym pochodzeniem. Na przykład w [[Bundesmarine]] (Marynarka Wojenna [[Niemcy|Republiki Federalnej Niemiec]]) istnieją następujące stopnie: ''Kapitän zur See'' (dosł. ''Kapitan morski'', odpowiednik komandora); ''Fregattenkapitän'' (''Kapitan fregaty'' - komandor porucznik), a także ''Korvettenkapitän'' (''Kapitan korwety'' - komandor podporucznik). Flota Prus i III Rzeszy znała też stopnień ''Kommodore'', wywodzący się od komandora, który był stopniem pośrednim między ''kapitanem morskim'' a admirałem, a oznaczał dowódcę grupy okrętów, np. flotylli. W marynarce wojennej USA ''commodore'' jest najniższym stopniem admiralskim. W [[Rosja|Rosji]] noszą one nazwy odpowiednio ''kapitanów I, II i III rangi''.
 
== Użycie ==
W Polsce stopień ''komandora'' powstał w [[1921]], wraz z pozostałymi pierwszymi stopniami w Marynarce Wojennej. Wcześniej, od [[1918]] używano zapożyczonego z Wojsk Lądowych stopnia ''[[pułkownik]]a marynarki''. Od momentu utworzenia ''komandor'' znajduje się w hierarchii pomiędzy ''komandorem porucznikiem'', a ''[[kontradmirał]]em'' i jest odpowiednikiem ''pułkownika''. W latach 1921-[[1952]] był najwyższym stopniem oficerów sztabowych, a od 1952 jest najwyższym stopniem wojskowym wśród oficerów starszych.
 
Stopień wojskowy ''komandora'' jest zaszeregowany dla grup uposażenia nr 16-16C. W kodzie [[NATO]] określony jest jako OF-05. W związku z tym, że w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] i [[Stany Zjednoczone|USA]] ''captain'' to polski ''komandor'', a ''commander'' to ''komandor porucznik'', często występują omyłki w tłumaczeniach.