Sztuka karolińska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne merytoryczne, poprawa linków, drobne redakcyjne
m →‎Architektura: poprawa linków
Linia 23:
Plan bazylikowy nie był jedynym stosowanym planem podłużnym; wznoszono również kościoły jednonawowe (np. kaplica św. Sylwestra w [[Goldbach (Bawaria)|Goldbach]], IX/X wiek, kościół św. Michała w [[Schopfheim]], IX), a wśród nich kościoły o założeniu trójkonchowym (np. kościół św. Stefana w [[Werden]], IX wiek) i salowe (np. kościół św. Marcina w [[Chur]], 769, zamknięty trzema absydami). Stosowano również plan centralny.
 
Najważniejszą budowlą centralną i kościołem w ogóle była [[kaplica pałacowa w Akwizgranie]] (788-ok. 800), wchodząca w skład kompleksu pałacowego, do którego przylegała od strony południowej. [[Kaplica]], wzniesiona przez architekta Odona (Oda) z [[Metz]]u, była wzorowana na [[kościółBazylika Sanśw. VitaleWitalisa w Rawennie|San Vitale w Rawennie]] i kościele św. Sergiusza i Bachusa w [[Konstantynopol]]u. Jej główną nawę stanowi ośmiobok, utworzony przez osiem [[filar]]ów, złączonych ze sobą łukami. Na pierwszej kondygnacji arkad spoczywa druga, gdzie dużo smuklejsze otwory arkad zostały dodatkowo podzielono poziomo na dwa poziomy, oba tworzone przez kolumny. Kolumny te są [[spolia]]mi, przywiezionymi z Rawenny. Nawa centralna, nakryta [[kopuła (architektura)|kopułą]], otoczona jest przez piętrowe [[ambit|obejście]] o [[sklepienie krzyżowe|sklepieniu krzyżowym]], mające na zewnątrz formę szesnastoboku. Mury zewnętrzne są proste bez ozdób architektonicznych, za to wnętrze jest pełne mozaik i [[fresk]]ów.
 
Inną zachowaną do dziś budowlą centralną, choć częściowo przebudowaną, jest [[oratorium w Germigny-des-Prés]] z ok. [[806]] roku z jedyną do dziś zachowaną karolińską mozaiką. Była to prywatna kaplica Teodulfa, jednego z bliskich współpracowników Karola Wielkiego, pierwotnie wzniesiona na planie krzyża greckiego. Także kaplica św. Michała w [[Fulda|Fuldzie]] była centralna, ale na planie koła (820-822).