Skrajna Turnia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ToSter (dyskusja | edycje)
m drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Belissarius (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 21:
'''Skrajna Turnia''' ([[język słowacki|słow.]] ''Krajná kopa'', [[język niemiecki|niem.]] ''Randturm'', [[język węgierski|węg.]] ''Szélső-torony''<ref name=wet>{{Cytuj książkę | nazwisko= Radwańska-Paryska | imię=Zofia | autor link= Zofia Radwańska-Paryska | nazwisko2= Paryski | imię2=Witold Henryk | autor link2= Witold Henryk Paryski | tytuł= Wielka encyklopedia tatrzańska | data=2004 | wydawca=Wydawnictwo Górskie | miejsce=Poronin | isbn=83-7104-009-1}}</ref>, 2097&nbsp;m [[n.p.m.]]) – pierwszy od zachodu szczyt [[Tatry Wysokie|Tatr Wysokich]] pomiędzy [[Liliowe (Tatry)|przełęczą Liliowe]], a [[Skrajna Przełęcz|Skrajną Przełęczą]], znajdujący się w [[grań Tatr Wysokich|głównej grani Tatr]]. Następnym szczytem w tym grzbiecie w kierunku na wschód jest [[Pośrednia Turnia]], a potem [[Świnica]]. Przez szczyty te i przełęcze przebiega granica słowacko-polska<ref name=Polkart>{{cytuj książkę|tytuł=Tatry Wysokie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25&nbsp;000|miejsce=Warszawa |rok=2005/06|wydawca= Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka |isbn= 83-87873-26-8}}</ref>. Skrajna Turnia zbudowana jest z [[granitoidy|granitoidów]]. [[Ludwik Zejszner]] w 1850 r. pisał o niej: ''"...leży w środku pasma tatrowego i stanowi granicę petrograficzną dla granitu."''<ref>{{cytuj książkę|imię=Józef |nazwisko=Nyka |autor link= Józef Nyka|tytuł=Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XIII |miejsce=Latchorzew |rok=2003 |wydawca=Wyd. Trawers |isbn= 83-915859-1-3}}</ref>. Po stronie słowackiej zbocza Skrajnej Turni opadają do [[Dolina Walentkowa|Doliny Walentkowej]], po stronie polskiej do [[Dolina Gąsienicowa|Doliny Gąsienicowej]]. Od strony Doliny Gąsienicowej zbocza części wierzchołkowej są strome, przecięte żlebem tworzącym u podstawy duży stożek [[piarg]]owy<ref name=Polkart/>.
 
Na szczyt od dawnodawna wchodzili górale. Prawdopodobnie był na nim ok.około 1805 r.roku [[Stanisław Staszic]], na pewno zaś 16 lipca 1867 r.roku [[Eugeniusz Janota]] z towarzyszami. Pierwsze zanotowane wejście zimą: Michał Bojczuk i [[Mariusz Zaruski]] w 1904 r.roku<ref name=whp>{{Cytuj książkę |nazwisko=Paryski |imię=Witold Henryk |autor link=Witold Henryk Paryski |tytuł=Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część I. Liliowe – Mały Kościelec |data=1951 |wydawca=Sport i Turystyka |miejsce=Warszawa}}</ref>
 
Z rzadkich roślin występują na Skrajnej Turni [[sasanka wiosenna]], [[mietlica alpejska]] i [[ukwap karpacki]]<ref>{{Cytuj książkę |imię=Zbigniew |nazwisko=Mirek |imię2=Halina |nazwisko2=Piękoś-Mirkowa |tytuł=Czerwona księga Karpat Polskich |wydawca=Instytut Botaniki PAN |miejsce=Kraków |data=2008 |isbn =978-83-89648-71-6}}</ref>.