Chlew: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
MerlIwBot (dyskusja | edycje)
m Robot usunął de:Stall (strongly connected to pl:Stajnia)
Linia 1:
[[Grafika:Chlew.jpg|thumb|right|250px|Chlew]]
[[Plik:Chlywiki Ruda Sl.JPG|thumb|200px|Chlewiki obok [[familok]]ów w [[Ruda Śląska|Rudzie Śląskiej]]]]
{{integruj doz|ChlewChlewik}}
[[Plik:Familoki w Chwałowicach (chlewik).jpg|thumb|200px|Tradycyjny „chlewik” budynek gospodarczy przy familokach w Rybniku-[[Chwałowice (Rybnik)|Chwałowicach]]]]
'''Chlew''' – [[budynek]], lub pomieszczenie w budynku, przeznaczone do [[hodowla|hodowli]] [[Świnia domowa|trzody chlewnej]]. Określenie to stosowane jest na ogół do tych budynków, w których przebywa niewielka liczba [[Świnia domowa|świń]], obiekty przystosowane do przebywania kilkuset i więcej sztuk [[Świnia domowa|nierogacizny]] nazywane są "chlewniami".
{{integruj do|Chlew}}
{{źródła|data=2010-03}}
 
Pojęcie "chlew" dotyczyć może samego tylko obiektu, w którym przebywa [[Świnia domowa|trzoda chlewna]], lub (rzadziej) obejmować też inne obiekty gospodarskie związane z hodowlą [[Świnia domowa|świń]] ([[parnik]], skład paszy).
'''Chlewik''' ([[Etnolekt śląski|śl.]] ''chlywik'') – początkowo [[Etnolekt śląski|gwarowe]], dziś już jednak wpisane w [[język polski|polszczyznę]] określenie budynków gospodarczych przeznaczonych dla pracowników [[przemysł ciężki|przemysłu ciężkiego]], przede wszystkim górników i hutników, budowanych na przełomie [[XIX wiek|XIX]] i [[XX wiek]]u w miastach [[Górny Śląsk|Górnego Śląska]].
 
Typowy chlew jest obiektem niskim, murowanym (chlewy drewniane są rzadkością), z niewielkimi [[Okno|oknami]]. Małe okna i niewielka wysokość wnętrza chlewu mają na celu zapewnienie ciepła w obiekcie. Do niedawna podłoga chlewu była tradycyjnie wyścielana słomą, która następnie wraz z zalegającymi na niej odchodami [[Świnia domowa|świń]] stanowiła cenny naturalny [[nawozy|nawóz]]. Obecnie normy [[Unia Europejska|unijne]] nakazują wykładanie jej kafelkami w celu zapewnienia większego komfortu zwierząt i ułatwienia utrzymania czynności w chlewie. Wewnątrz chlewa znajdują się kojce – przegrody dla poszczególnych osobników lub ich grup; małe chlewy (przeznaczone dla niewielkiej liczby osobników) nie posiadają przegród; wszystkie zwierzęta przebywają razem. Do karmienia zwierząt w chlewie służą [[Koryto (naczynie)|koryta]].
Chlewiki to [[Pomieszczenie|pomieszczenia]] gospodarcze, które znajdowały się na osiedlach robotniczych obok [[familok]]ów w podwórzach, w których mieszkańcy trzymali [[węgle kopalne|węgiel]] i hodowali drobny inwentarz świnie, [[królik]]i lub [[drób]].
 
Chlew ma etymologię storogocką, podobnie jak wywodząca się od tej samej podstawy [[Chyża (budynek)|chyża]]<ref>"chyzb, Haus, nach Miklosich aus dem Germanischen, nach Uhlenbeck aus germ. *huza mit tonendem ''s'', got. und ahd. hus, Wen nun Meringers Erlarung von ''Chlevb'', aus got. hlaiw, ..." [w:] Johann Peisker. Neue Forschungen zur sozial-und Wirtschaftsgeschichte der Slaven. 1905. s.70-71
Chlewiki (indywidualne komórki) zlokalizowane na podwórzu przypisane do każdego mieszkania w familoku.
</ref> Od staropolskiej nazwy chlewu ''kob'', pochodzi wyraz [[kobieta]], który z czasem zatracił swoją pejoratywną [[konotacja|konotację]].
{{Przypisy}}
== Zobacz też ==
{{wikisłownik|chlew}}
* [[Obora (dla bydła)|obora]]
* [[chlewkurnik]]
* [[stajnia]]
 
[[Kategoria:ObiektyBudynek budowlaneinwentarski]]
=== Cechy charakterystyczne chlewików ===
Cechy charakterystyczne tego typu budynków: murowane, budowane z [[cegła|cegły]], rzadko dwie [[kondygnacja|kondygnacje]].
 
== Zobacz też ==
* [[chlew]]
* [[Szopa (pomieszczenie gospodarcze)|szopa]]
 
[[an:Zolle]]
[[Kategoria:Architektura Śląska]]
[[bg:Кочина]]
[[Kategoria:Obiekty budowlane]]
[[br:Kraou]]
[[cs:Vepřín]]
[[en:Sty]]
[[es:Pocilga]]
[[eo:Stalo]]
[[fr:Porcherie]]
[[it:Porcile]]
[[lt:Tvartas]]
[[ru:Свинарник]]
[[sah:Хотон]]
[[scn:Purcili]]
[[fi:Sikala]]
[[sv:Svinstia]]
[[bat-smg:Kūtė]]