Octavian Goga: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
RedBot (dyskusja | edycje)
m r2.7.2) (Robot dodał it:Octavian Goga
poprawa linków do ujedn. i przek., usunięcie nadmiarowych linków do dat, WP:SK
Linia 3:
 
== Życie ==
Urodził się w [[Răşinari]], niedaleko [[Sybin|Sibiu]]. Naukę rozpoczął w 1892 r. w gimnazjum w [[Sybin|Sibiu]], które ukończył w [[Braszów|Braszowie]] w 1900 r. Pierwsze próby z twórczości poetyckiej ukazały się w roku 1893 na łamach '''''Revista ilustratá''''' i '''''Familia'''''. Wydał je pod pseudonimem '''''Octavian''''' wierszem ''Nu-i fericire pe pāmînt '' (Nie ma szczęścia na ziemi).
 
Studiował na wydziale humanistycznym i filozoficznym w [[Bukareszt|Bukareszcie]] w latach 1900-1904.W tym okresie swoją twórczość przedstawiał na łamach pisma kulturalnego '''''Luceafărul'''''. Tam też opublikował swój pierwszy tom ''Poezje'' z 48 utworami. Od roku 1906 rozpoczął wydawać utwory na łamach czasopisma '''''Viaţa românească''''' . Dominowały tam wiersze o tematyce problematyki społecznej, co zaowocowało dobrymi recenzjami wśród krytyków i torowało drogę do jego przyszłej kariery politycznej.
 
Został aktywnym członkiem rumuńskiego ruchu emancypacyjnego w [[TransylwaniaSiedmiogród|Transylwanii]] i jego grupy przewodniej [[Rumuńska Partia Narodowa|Rumuńskiej Partii Narodowej]] (PNR) w [[Austro-Węgry|Austro-Węgrzech]]. Jako jej działacz w roku 1907 wydawał gazetkę '''''Ţara noastră'''''. W roku 1910 poniósł porażkę w wyborach do parlamentu co spowodowało jego przeprowadzkę do Bukaresztu. Porażka ta natchnęła go do napisania przez niego komedii ''Domnul notar'' (Pan notariusz). W swojej działalności polityka działał o wyzwolenie narodowe i społeczne Rumunów siedmiogrodzkich. Odciął się od prohabsburskiej polityki przywódców partii narodowej i założył własne ugrupowanie z własnym organem prasowym '''''Tribuna'''''.
 
Przed [[I wojna światowa|I wojną światową]] w roku 1912 Goga został aresztowany przez władze węgierskie i osadzony w więzieniu w Seghedinie. Tam też powstały jego kolejne utwory.
 
Po zawarciu unii przez Transylwanię i Rumunię historyczną w [[1918]], udał się do Rumunii, gdzie prowadził aktywną działalność w kręgach literackich i politycznych. Opuścił PNR i przyłączył się do [[Partia Ludowa (Rumunia)|Partii Ludowej]] generała [[Alexandru Averescu]], [[populizm|populistycznego]] ruchu utworzonego po zakończeniu wojny.
 
Goga popadł w konflikt z Averescu, którego przedmiotem stał się stosunek do króla [[Karol II Hohenzollern-SigmaringenRumuński|Karola II]]. Goga doprowadził do rozłamu w partii, tworząc Narodową Partię Agrarną, która nawiązała sojusz z Narodowo-Chrześcijańską Ligą Obrony [[A.C. Cuza|A.C. Cuzy]], przekształcając ją w [[Narodowa Partia Chrześcijańska (Rumunia)|Narodową Partię Chrześcijańską]].
 
W roku 1919 Octavin Goga został mianowany ministrem oświaty, w roku 1926 został ministrem spraw wewnętrznych. W roku 1924 otrzymał nagrodę państwową z dziedziny poezji. W roku 1931 został uhonorowany przez uniwersytet w [[Kluż-Napoka|Cluj]] tytułem [[doctor honoris causa]].
 
[[Premierzy Rumunii|Premierem Rumunii]] Goga został [[28 grudnia]] [[1937]] roku i sprawował tę funkcję do [[10 lutego]] [[1938]]. Został powołany na to stanowisko przez króla [[Karol II Rumuński|Karola II]], który chciał umocnienia swojej pozycji i wprowadzenia dyktatury.
 
== Twórczość ==
Linia 65:
=== Bibliografia ===
* Halina Mirska-Lasota, ''Mały słownik pisarzy rumuńskich'', Wiedza Powszechna, Warszawa 1975
 
 
{{Do weryfikacji|brak potwierdzeń bibliograficznych}}
{{Źródła|brak potwierdzeń bibliograficznych|data=2010-03}}
 
W czasie krótkiego pozostawania u steru rządów, znany przede wszystkim z powodu przyjęcia pierwszych [[antysemityzm|antysemickich]] ustaw. [[12 stycznia]] [[1938]] roku rząd Gogu pozbawił rumuńskich [[Żydzi|Żydów]] obywatelstwa. Goga sam miał poglądy antysemickie, co przygotowało podatny grunt na późniejszą działalność [[Żelazna Gwardia|Żelaznej Gwardii]]. Bojówki reżimu Gogi i Cuzy, o charakterze [[faszyzm|faszystowskim]] [[Lăncieri]] odpowiedzialne były za nasilenie przemocy względem Żydów.
 
Po rezygnacji z pełnionego stanowiska, Goga udał się do Transylwanii, gdzie [[5 maja]] [[1938]] roku miał [[Udar mózgu|udar]]. Zmarł dwa dni później. Jego ciało pochowano w pałacu w [[Bukareszt|Bukareszcie]], a sam [[Adolf Hitler]] przysłał kwiaty, aby udekorować jego grób{{fakt|data=2010-03}}.
=== Poezja ===
* ''Cíntă moartea'' (Śmierć śpiewa)
Linia 80 ⟶ 79:
Dodatkowo Goga znany jest jako tłumacz takich węgierskich twórców jak [[Sándor Petőfi]], [[Endre Ady]] czy [[Imre Madách]].
 
{{Władca-Premier Rumunii|urząd=Premier Rumunii|lata=1937-1938|poprzednik=[[Gheorghe Tătărescu]]|następca=[[Miron (patriarcha Rumunii)|Miron Cristea]]}}
 
{{DEFAULTSORT:Goga}}
 
[[Kategoria:UrodzeniRumuńscy w 1881|Gogapolitycy]]
{{Władca-Premier Rumunii|urząd=Premier Rumunii|lata=1937-1938|poprzednik=[[Gheorghe Tătărescu]]|następca=[[Miron Cristea]]}}
[[Kategoria:ZmarliRumuńscy w 1938|Gogapisarze]]
 
[[Kategoria:Rumuńscy politycy|Gogawolnomularze]]
[[Kategoria:RumuńscyPremierzy pisarze|GogaRumunii]]
[[Kategoria:RumuńscyUrodzeni wolnomularze|Gogaw 1881]]
[[Kategoria:PremierzyZmarli Rumunii|Gogaw 1938]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1881|Goga]]
[[Kategoria:Zmarli w 1938|Goga]]
 
[[da:Octavian Goga]]