Bön: Różnice pomiędzy wersjami

Według nauk Jungdrung Bön założycielem religii jest Salwa (gSal ba) zwany później Shenrabem Miwocze lub Tonpą Shenrabem (gShen-rab Mi-bo-che lub sTon-pa gShen-rab) jeden z trzech braci zamieszkujących niebo [http://bon-encyclopedia.wikispaces.com/file/view/OriginandHistoryofBon.pdf/30149359/OriginandHistoryofBon.pdf Sipa Yesan]g (Srid pa Ye sangs) w którym razem studiowali nauki Bönu, pod kierunkiem Bumtri Logi Chechena ('Bum khri gLog gi lCe can).

 

 

W pierwszej epoce nauczał pierwszy z braci Dagpa ( Dag pa), w obecnej epoce Salwa, który przyjął imię Shenrab (gShen rab), a w następnej epoce nastąpi jego brat Shepa (Shes pa).

 

 

 

Według współczesnych tybetologów obszar na którym rozprzestrzenił się Bön to współczesne tereny Tadżykistanu, Kirgistanu, Kazachstanu, Uzbekistanu, Turkmenistanu, Iranu, Bhutanu, części Nepalu (obecnie nadal istniejący w regionach Dolpo i Mustang), południowych rejonów Indii, Tybetańskiego Regionu Autonomicznego, od zachodniej części Chin do północnych części Wietnamu (obecnie znanych jako [[dongba]] w grupach etnicznych [[Naxi]] żyjących w Chinach i w Wietnamie) choć niektórzy badacze posuwają się jeszcze dalej jak chociażby Gabriele Fahr-Becker<ref> Arte dell' Estremo Oriente, Gabriele Fahr-Becke (Koln, Konemann 1999 </ref> odnajdujący ślady na Sri-Lance i Bali.

 

 

Tonpa Shenrab tylko raz przybył do Tybetu (z Tagzig via Zhang-Zhung tzw. Drogą Strzały), a zastając tam prymitywne plemiona i będąc świadkiem składania ofiar ze zwierząt dla lokalnych duchów, stwierdził, że Tybetańczycy nie są jeszcze gotowi i postanowił przekazać tylko podstawowe nauki Bön. Jedną z pierwszych głównych zasad był całkowity zakaz składania ofiar ze zwierząt i zastąpienie ich rytualnymi formami z [[tsampa|tsampy]] (prażonej mąki) tzw. [http://en.wikipedia.org/wiki/Torma tormami]. Wyjeżdżając z Tybetu pozostawił proroctwo, że gdy nadejdzie odpowiedni czas wtedy wyższe nauki Bönu, w tym dzogchen, zostaną tam przekazane. Tak też w istocie się stało – najsilniejszy wpływ nauk Bön w Tybecie rozpoczął się wraz z ekspansją i rozkwitem królestwa Zhang-Zhung, które objęło znaczną część późniejszego królestwa Tybetu i częściowo Nepalu<ref>[http://www.tibetarchaeology.com/article1.htm The official Website of John Vincent Bellezza<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref><ref name=autonazwa1> Bo and Bon – ancient shamanic traditions of Siberia and Tibet, [http://www.boandbon.com/reviews.html Dmitry Ermakov] </ref><ref>The tresury of Good Saying – A Tibetan History of Bon, [http://en.wikipedia.org/wiki/Samten_G._Karmay Samten G. Karmay]y </ref>.

 

== Nauka ==

 

Będąc dzierżawcą wszystkich linii dzogczen, tantr i sutr, stworzył od podstaw nowy system monastyczny, zawierający precyzyjnie system nauczania. Na miejscu zniszczonego przez powódź klasztoru Yeru Wensakha, zbudował klasztor [http://www.bonfoundation.org/aboutbon.html Menri] (sMan-ri) "Leczniczą Górę", który stał się wkrótce macierzystym klasztorem wszystkich bonpo i dzięki wysokiej jakości edukacji mnichów stał się również miejscem do którego zaczęli przybywać najzdolniejsi praktykujący w celu pogłębienia wiedzy.

 

Niestety przez wiele stuleci wskutek rozgrywek politycznych mających miejsce w Tybecie, kolejni władający starali się wykorzenić wiedzę i zniszczyć dowody o pre-buddyjskiej historii i tradycji Jungdrung Bön. Publikowano więc i szeroko kolportowano pamflety, oszczerstwa i kłamliwe informacje na temat Bön, czy to ze strachu przed odrodzeniem się wpływów tej tradycji<ref> The Arrow and the Spindle vol.2 Part III Bonpo people and thier heritage chapter 10. The Thirthy-Nine Tribes of Hor </ref>, czy też wskutek sekciarskiego sposobu myślenia. W początkowym okresie wprowadzania buddyzmu za panowania króla Drigum Tsenpo (Gri-gum btsan-po) (drugie prześladowania nastąpiły za panowania króla [http://en.wikipedia.org/wiki/Songtsän_Gampo Songcen Gampo] (Srong-bstan sGam-po)) bonpo stawali przed wyborem: wygnania z kraju, konwersji religijnej na buddyzm lub śmierci z rąk kata. Potem stosowano bezwzględną konwersje bonpowskich czortenów ([[Stupa|stup]]), gomp i innych obiektów sakralnych w celu całkowitego zatarcia śladów poprzedniej religii. Siła manipulacji faktami i konwertowania nawet bonpowskich tekstów rytualnych była tak duża, że wielu tybetologów ulegało jej przez dość długi okres powielając czasem tego typu opinie aż do dziś. Ewenementem jest również to, że w systemie [[Paramita|Pradźniaparamity]] Bönu zawarty jest pogląd dzogchen<ref> Bon Studies vol.2 chapter Bon and its Relationship to Buddhism </ref>.

 

 

 

== Bön współcześnie ==