Skawina: Różnice pomiędzy wersjami

[[FilePlik:Oswiecz et Zator.jpg|thumb|left|Skawina pisana jako Skiwina na starej mapie z 1603 roku autorstwa [[Abraham Ortelius|Abrahama Orteliusa]]]]

Zanim Skawina otrzymała swoją nazwę, istniała już nazwa przepływającej tędy rzeki. Pierwotnie – w latach [[1253]]–[[1258]]1253–1258 – mówiono o niej „Skauina", po lokacji miasta utrwaliła się nazwa [[Skawinka]]. W języku staropolskim słowo „skać" oznaczało „kręcić się", „toczyć się", „skartia" zaś - „kręcenie się", „toczenie się". Podobne znaczenie miało [[Język prasłowiański|prasłowiańskie]] słowo „szkoti". Natomiast [[Języki germańskie|germańskie]] „skaulon" oznaczało „poruszać się naprzód" lub „pędzić". Nazwa w pełni odpowiada charakterowi rzeki, która wije się licznymi meandrami i ma niezwykle wartki nurt wzdłuż całego biegu.

* 1815 – Wielki pożar miasta (zniszczeniu uległ kazimierzowski kościół parafialny – odbudowano go dopiero w [[1826]] r.)

* 1878 – W Skawinie powstaje [[Ochotnicza Straż Pożarna]] (w [[Krzęcin (województwo małopolskie)|Krzęcinie]] – [[1906]] r., w [[Radziszów|Radziszowie]] – [[1907]] r., w [[Jaśkowice (województwo małopolskie)|Jaśkowicach]] – [[1908]] r.).

* 1895 – Budowa Browaru Parowego w Skawinie (prowadził on działalność do [[1915]] r.)

* 1896 – Założenie gniazda [[Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół"|Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół"]] w Skawinie ([[1904]]–[[1906]]1904–1906 budowa siedziby „Sokoła" na terenie ruin zamku kazimierzowskiego)

* 1900 – Budowa rafinerii nafty w Skawinie (zakład ten prowadził produkcję od [[1922]] r. do [[1932]] r.)

* 1939 – Początek budowy w Skawinie huty aluminium (otwartej w [[1954]] r.).

''' Rafał ze Skawiny''' ([[1400]]-[[1469]]) – syn Michała Pusznika. Był księdzem [[Wikariusz|wikarym]] w [[Kraków|Krakowie]]. Rozbudował zamek [[Kazimierz Wielki|Kazimierza Wielkiego]]. Przyczynił się do rozwoju szkolnictwa w Skawinie. Był znany na dworze królewskim, wspomniał o nim [[Jan Długosz (historyk)|Jan Długosz]] mówiąc, iż był to nieprzeciętny umysł, uczony i sprawiedliwy.

'''ks. Walenty Troska''' – był absolwentem [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytetu Jagiellońskiego]], później jego [[profesor]]em i [[rektor]]em. Był [[kanonik]]iem i członkiem [[kapituła|kapituły]] krakowskiej. Pochodził z zamożnej rodziny [[Mieszczaństwo|mieszczańskiej]], wywodzącej się ze Skawiny. Ksiądz Walenty Troska zmarł w [[1623]] roku i został pochowany na cmentarzu koło [[kościół parafialny|kościoła parafialnego]] (dziś jest tam plac przykościelny, jednak grób pozostał). W testamencie spisanym w [[1619]] roku przekazał miastu swoją bibliotekę, która po jego śmierci została umieszczona przy szkole parafialnej.

'''ks. [[Sebastian Piskorski]]''' – urodził się w [[1636]] roku, jego ojciec Marcin osiedlił się w Skawinie z początkiem [[XVII wiek|XVII w]]. Sebastian Piskorski ukończył studia w [[1660]] roku na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]] i uzyskał stopień [[bakałarz]]a. Studia kontynuował w [[Padwa|Padwie]] i [[Rzym]]ie. Przetłumaczył książkę pt. ''Żywoty Pustelników''. W [[1676]] roku przyjął [[święcenia kapłańskie]]. [[Patron (opiekun)|Patronował]] budowie [[Kościół św. Anny w Krakowie|kościoła św. Anny w Krakowie]]. Zmarł w [[1707]] roku.

'''Stanisław Pyzik''' – urodzony w Skawinie, brał udział w manifestach i strajkach. W [[1912]] roku wyemigrował do [[Argentyna|Argentyny]] gdzie pisał polskie pisma pod [[pseudonim]]em „Skawiniak” dając tym samym wyraz pamięci o Skawinie i [[Polska|Polsce]].

Istnieje od 1992 roku jako samorządowa instytucja kultury; jest specyficzną placówką tego typu w kraju i jedyną w województwie małopolskim. Celem działalności Centrum jest wspieranie amatorskiego ruchu artystycznego i działalności sportowej, ale w sposób profesjonalny, za pomocą odpowiednio przygotowanej do tego kadry. Centrum było gospodarzem min.: ogólnopolskiej inauguracji [[Dni Olimpijczyka]] w [[1993]] roku; co roku aktywnie przyczynia się do organizowania w Skawinie [[Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy|Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy]], organizuje Mistrzostwa Polski Zawodowych [[Pary taneczne|Par Tanecznych]] oraz Mistrzostwa Okręgu Małopolskiego w [[Taniec towarzyski|Tańcu Towarzyskim]]; było gospodarzem Mistrzostw Polski Samochodów Zdalnie Sterowanych; współorganizowało Konkurs Kapel, Śpiewaków i Gawędziarzy Ludowych „Wstążka Krakowska" organizuje doroczne Dni Skawiny.

Przy Centrum działają sekcje i grupy artystyczne: tańca towarzyskiego, tańca nowoczesnego, [[Rytmika Dalcroze'a|rytmiki]], kółko teatralne, kółko plastyczne, studio piosenki oraz nauka gry na gitarze. Centrum prowadzi też amatorskie sekcje sportowe oraz gimnastykę korekcyjną dla dzieci. Na wysokim poziomie znajduje się też [[tenis stołowy]] (Druga Liga Państwowa Kobiet) oraz [[brydż sportowy]] (mają na swoim koncie medale na Mistrzostwach Europy Juniorów Młodszych oraz Mistrzostwach Świata Młodzieży Szkolnej). W ramach Centrum działa również pracownia [[modelarstwo|modelarska]]. Od chwili powstania w [[1958]] roku opiekuje się nią pan Józef Małysa. Pracownia organizuje corocznie szereg imprez gromadzących miłośników i pasjonatów modelarstwa z całej Polski: Wiosenne Zawody Latawców, Okręgowe Zawody Modeli Pływających, Mistrzostwa [[LOK]], Wojewódzkie Zawody [[latawiec|Latawców]] i w końcu Mistrzostwa Polski Modeli Kartonowych. Modelarstwo to zajęcie wymagające wiele cierpliwości, gromadzące wielbicieli w różnym wieku. Zawody modelarskie są niezwykle barwne i widowiskowe.

* '''Kościół św. app Szymona i Judy Tadeusza''', akt fundacyjny kościółka w Skawinie pochodzi z dnia 19 listopada [[1364]]. Po pożarach ([[1704]] i [[1815]]). Odbudowana świątynia została [[Konsekracja kościoła|konsekrowana]] w roku [[1826]].

* '''Kościół pw. Ofiarowania NMP (dawny poszpitalny pw. [[Święty Walenty|św. Walentego]])''', zwany "małym kościółkiem" , powstał jako kościół przyszpitalny, ufundowany 26 stycznia [[1471]]. Kaplica ta została wybudowana niedługo przed [[1595]], ok. [[1611]] spłonęła i została całkowita odbudowa. Od [[1704]], kaplica nosi wezwanie św. Walentego i Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny, a od 1729 dochodzi trzecie: Matki Bożej Śnieżnej. Z tego samego roku pochodzi wzmianka o istniejącym przy niej [[cmentarz]]u.

* '''Kościół Miłosierdzia Bożego''' z lat 1982-1995. Ośrodek duszpasterski utworzono w [[1979]]. 14 kwietnia 2007 został konsekrowany.