Gołoborze: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
interwiki |
drobne redakcyjne |
||
Linia 6:
[[Plik:8maja2006 babiagora 018.jpg|thumb|250px|Gołoborze na zboczu [[Babia Góra|Babiej Góry]]]]
[[Plik:Tarnica 6.jpg|250px|thumb|Grehot na [[Tarnica|Tarnicy]]]]
'''Gołoborze''' ([[język angielski|ang.]] ''stone run'', ''stone river'', ''stone stream'', ''stone sea'', [[język niemiecki|niem.]] ''Blockhalde'') – rodzaj pokrywy stokowej lub wierzchowinowej (grzbietowej), składającej się z lekko redeponowanego [[rumosz skalny|rumoszu]] skalnego ([[gruz skalny|gruzu]], [[głaz]]ów lub [[blok (skała)|bloków]]). Inaczej mówiąc – [[rumowisko skalne|rumowiska skalne]] w górach. Gołoborze zbudowane jest wyłącznie z grubej frakcji, nie zawiera [[żwir]]u, [[Piasek|piasku]] ani [[Ił (skała)|iłu]].
== Geneza ==
Głównym czynnikiem powstania gołoborzy były [[procesy mrozowe]] (zmiany temperatury – [[Krystalizacja|zamarzanie]] i rozmarzanie podłoża; zamarzanie wody w szczelinach i spękaniach [[Cios (geologia)|ciosowych]]) powodujące rozpad blokowy skał. Większość istniejących obecnie gołoborzy, zarówno na półkuli północnej jak i południowej, powstała w [[plejstocen]]ie, w czasie kolejnych [[Zlodowacenie|zlodowaceń]]. Dla ich powstania potrzebna była odpowiednia [[litologia]] oraz [[ukształtowanie terenu]].
== Występowanie ==
Termin gołoborze jest określeniem regionalnym ([[Góry Świętokrzyskie]]) i oznacza miejsce "gołe", bez "boru". Jednak według niektórych opracowań naukowych<ref>Jaroszewski W., Marks L., Radomski A., ''Słownik geologii dynamicznej''. Wydawnictwa Geologiczne, 1985.</ref>, termin ten stosuje się do wszystkich utworów tego typu, niezależnie od ich lokalizacji geograficznej. W terminologii geomorfologicznej używa się terminów: pole blokowe, morze blokowe, strumień blokowy, rzadziej rozwalisko, [[rumowisko skalne]].
| |||