Szkoła wenecka: Różnice pomiędzy wersjami

Terminem '''szkoła wenecka''' określa się styl muzyki tworzonej przez kompozytorów czynnych w [[Wenecja|Wenecji]] w latach od około [[1550]] do około [[1610]]. Weneckie kompozycje [[polichóralność|polichóralne]] końca XVI wieku należały do najbardziej znanych wydarzeń muzycznych w Europie, a ich wpływ na praktykę muzyczną w innych krajach był ogromny. Innowacje wprowadzone przez szkołę wenecką w dużej mierze określają koniec [[Odrodzenie|renesansu]] w muzyce i początek baroku.

Były dwa ważne czynniki, które wpłynęły na powstanie szkoły weneckiej. Pierwszym i najważniejszym była architektura wspaniałej [[bazylika św. Marka w Wenecji|bazyliki św. Marka w Wenecji]], z jej wyjątkowym wnętrzem z dwoma chórami muzycznymi położonymi naprzeciwko siebie. Z powodu obszerności wnętrza bazyliki konieczne było rozwinięcie stylu muzycznego wykorzystującego pogłos, zamiast próbującego z nim walczyć. W ten sposób powstał wenecki styl polichóralny, którego cechami charakterystycznymi były: rozwój stylu koncertującego, monumentalne utwory wokalno-instrumentalne o dużej obsadzie, z wyrazistymi partiami instrumentalnymi. Grupy chóralne oraz instrumentów muzycznych w jednych momentach współzawodniczące ze sobą, w innych współgrające, jednoczone były przez dźwięk organów. Pierwszym kompozytorem, który słynął z wykorzystania tego efektu był [[Adrian Willaert]], ''maestro di cappella'' bazyliki św. Marka od [[1527]] aż do śmierci w [[1562]]. [[Gioseffo Zarlino]], jeden z najbardziej wpływowych teoretyków muzyki swego czasu nazwał Willaerta "nowym [[Pitagoras]]em". Wpływ Willaerta nie tylko jako kompozytora, ale również jako nauczyciela, był głęboki.

Szczytem rozkwitu szkoły weneckiej były lata 80. XVI wieku, gdy [[Andrea Gabrieli]] ze swoim uczniem i bratankiem [[Giovanni Gabrieli|Giovannim Gabrielim]] stworzyli ogromną liczbę dzieł na wiele chórów, grup instrumentów dętych i smyczkowych oraz organy. Dzieła te były pierwszymi, które zawierały wskazówki wykonawcze dotyczące [[dynamikaDynamika (muzyka)|dynamiki]] i jednymi z pierwszych zawierających dokładną instrumentację. W tym czasie organistami w bazylice byli m. in. [[Claudio Merulo]] i [[Girolamo Diruta]], których styl wykonawczy i dzieła teoretyczne miały wpływ na następne pokolenia muzyków w północnej Europie, osiągając kulminację w twórczości [[Jan Pieterszoon Sweelinck|Jana Pieterszoona Sweelincka]], [[Dietrich Buxtehude|Dietricha Buxtehudego]] i [[Jan Sebastian Bach|J. S. Bacha]].

== Kompozytorzy ==

* [[Adrian Willaert]] (ok. [[1490]]-[[1562]]);

* [[Andrea Gabrieli]] (ok. [[1510]]-[[1586]]);

* [[Nicola Vicentino]] ([[1511]] - ok. [[1576]]);

* [[Cypriano de Rore|Cipriano de Rore]] (ok. [[1515]]-[[1565]]);

* [[Gioseffo Zarlino]] ([[1517]]-[[1590]]);

* [[Costanzo Porta]] (ok. [[1529]]-[[1601]]);

* [[Claudio Merulo]] ([[1533]]-[[1604]]);

* [[Girolamo Diruta]] (ok. [[1554]] - po [[1610]]);

* [[Girolamo Dalla Casa]] (zm. [[1601]]);

* [[Giovanni Gabrieli]] (ok. [[1555]]-[[1612]]);

* [[Giovanni Croce]] (ok. [[1557]]-[[1609]]).