|
'''Antoni Jankowski''' [[Nowina (herb szlachecki)|herbu Nowina]] (ur. [[13 października]] [[1783]] w [[Chronówek|Chronówku]] (parafia [[Wolanów (województwo mazowieckie)|Wolanów]] k. [[Radom]]ia), zm. [[15 sierpnia]] [[1831]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – szwoleżer, weteran gwardii napoleońskiej, kampanii 1807 roku, walk w Hiszpanii, wojny z Austrią, wyprawy na Moskwę, kampanii roku 1813 i generał Wojska Polskiego.
Syn płk. Ignacego (dziedzica Wolanowa, posła na sejm z [[1780]] rroku) i Ludwiki Chronowskiej z Chronówka, [[Gryf (herb szlachecki)|herbu Gryf]] (II''secundo v.voto'' Ponińskiej), młodszy brat płk. Józefa ([[1781]]-[[1847]]), dziedzica Chronówka, wnuk Józefa, generała-majora wojsk koronnych. Służbę wojskową rozpoczął w [[1806]] r.roku jako podporucznik 2 pułku jazdy Księstwa Warszawskiego. W [[1811]] r.roku został mianowany kapitanem gwardii napoleońskiej, a w [[1815]] r. był już pułkownikiem 1 pułku strzelców konnych liniowych, w [[1831]] r.roku mianowany generałem brygady, a wkrótce generałem dywizji.
W [[roku 1816]] r. ożenił się z Zofią z Tomkowiczów, c.córką Józefa i Marianny z Jankowskich (c. jego siostry stryjecznej). Z małżeństwa tego narodziło się troje potomstwa, a mianowicie: Józef (ur. w [[1817]] r.), Aniela (ur. w [[1818]] r.), późniejsza Potkańska, i Heliodor (ur. ok. [[1820]] r.). Po śmierci żony w [[1821]] r.,roku wkrótce ożenił się ponownie z Apolonią Dunin-Brzezińską, [[Łabędź (herb szlachecki)|h. Łabędź]] (c.córką Józefa i Józefy z Szymanieckich), z którą miał trzech synów; Ludwika (ur. ok. [[1823]] r.), późniejszego generała-majora wojsk rosyjskich z [[1874]] r. (walczył w kampanii krymskiej, ożeniony z prawosławną) oraz Adama i Antoniego.
W [[1831]] r. po przejściu ataku paraliżu, będąc jeszcze nie w pełni sił,roku wódz naczelny mianował generała Jankowskiego dowódcą korpusu, co przyjął on bardzo niechętnie, gdyż nie czuł się na siłach po przejściu ataku paraliżu, by w tak złym stanie zdrowia dowodzić większym korpusem mieszanymkorpusemm. Prowadząc działania na terenie województwa lubelskiego, przeciwko oddziałom wojsk rosyjskich, popełnił kilka niezamierzonych błędów za co został w dniu [[24 czerwca]] [[1831]] aresztowany i postawiony przed sądem.
Zanim jednak sąd orzekł nieudolność generała, rozjuszony tłum [[15 sierpnia]] [[1831]] roku wtargnął na teren [[Zamek Królewski w Warszawie|Zamku Królewskiego w Warszawie]] i wyciągnął stamtąd aresztowanych oficerów zarzucając im zdradę idei [[powstanie listopadowe|powstania listopadowego]]. W wyniku samosądu wzburzonego pospólstwa Jankowski – weteran gwardii napoleońskiej (szwoleżer), kampanii z [[1807]] r., walk w Hiszpanii, wojny z Austrią, wyprawy na Moskwę, kampanii z [[1813]] r., i jeden z wyższych dowódców powstania z [[1830]]/[[1831]] r. – zakończył życie, w upokorzeniu i męczarniach, przez powieszenie na warszawskiej latarni, gdyżgdy dwa razy sznur zrywał się pod ciężarem jego ciała.
|
