Mikołaj Romanow (1856–1929): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kelvin (dyskusja | edycje)
red., poprawa linków, int., WP:SK
drobne porządki
Linia 1:
[[Plik:Grand Duke Nicholas - Project Gutenberg eText 16363.jpg|thumb|200px|Wielki książę Mikołaj Mikołajewicz]]
'''Mikołaj Mikołajewicz Romanow (młodszy)''' (ur. [[6 listopada]] [[1856]] w [[Petersburg|Sankt Petersburgu]], zm. [[5 stycznia]] [[1929]] w [[Antibes]]) – [[wielki książę]], generał kawalerii, generał adiutant, do [[23 sierpnia]] [[1915]] głównodowodzący armii rosyjskiej podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]].
 
Starszy syn generała feldmarszałka, wielkiego księcia [[Mikołaj Mikołajewicz Romanow (starszy)|Mikołaja Mikołajewicza (starszego)]] i [[Aleksandra Oldenburg Romanowa|Aleksandry Piotrowny]]. Wnuk cara [[Mikołaj I Romanow|Mikołaja I]].
 
== Biografia ==
W [[1873]] zakończył [[Nikołajewska Oficerska Szkoła Inżynieryjna|Nikołajewską Oficerską Szkołę Inżynieryjną]], a w [[1876]] [[Nikołajewska Akademia Sztabu Generalnego|Nikołajewską Akademię Sztabu Generalnego]]. Oficer od [[1873]].
 
W czasie [[Wojna rosyjsko-turecka (1877-1878)|wojny rosyjsko-tureckiej]] w [[1877]]-[[1878]] oficer do specjalnych poruczeń Naczelnego Dowódcy Wojsk Rosyjskich. Odznaczył się przy forsowaniu [[Dunaj]]u, w lecie [[1877]] walczył w [[bitwa pod Szipką|bitwie pod Szipką]] w [[Bułgaria|Bułgarii]], gdzie w wyniku zasług został awansowany do stopnia pułkownika. Brał udział także w zdobyciu twierdzy [[Plewen|Plewna]] ([[10 grudnia]] [[1877]]) oraz zajęciu [[Edirne|Adrianopola]] w styczniu [[1878]]. Od [[1878]] dowodził eskadronem, a następnie dywizjonem. Od [[10 listopada]] [[1890]] dowodził 2 Brygadą, 2 Dywizją Kawalerii Gwardii. Od maja [[1885]] do czerwca [[1905]] generalny inspektor kawalerii. W [[1894]] roku mianowany do stopnia generała adiutanta. Pod jego kierownictwem podjęto szereg przedsięwzięć reorganizacyjnych w kawalerii. 9 grudnia [[1900]] roku mianowany na stopień generała kawalerii.
 
Od 8 czerwca [[1905]] Przewodniczący Rady Obrony Państwa (ROP) (koordynował działania wyższych dowództw, uzgadniał działania między siłami zbrojnymi a ministerstwami, brał udział w wyborze kandydatów na stanowiska dowódców armii i flot, dowódców korpusów i dywizji, wydawał nowe regulaminy operacyjne). Od 26 października [[1905]] roku do rozpoczęcia [[I wojna światowa|I wojny światowej]] Naczelny Dowódca Wojsk Gwardii i Petersburskiego Okręgu Wojskowego (ówcześnie stołecznego). Od 28 lutego [[1909]] przewodniczący Ogólnorosyjskiego Zebrania Oficerskiego armii i flot. 25 czerwca [[1905]] doprowadził do wydzielenia [[Sztab generalny|Sztabu Generalnego]] z ministerstwa wojny. Będąc na stanowisku przewodniczącego ROP wchodził w kompetencje ministrów wojny i floty.
== I wojna światowa ==
Od 8 czerwca [[1905]] Przewodniczący Rady Obrony Państwa (ROP) (koordynował działania wyższych dowództw, uzgadniał działania między siłami zbrojnymi a ministerstwami, brał udział w wyborze kandydatów na stanowiska dowódców armii i flot, dowódców korpusów i dywizji, wydawał nowe regulaminy operacyjne). Od 26 października [[1905]] roku do rozpoczęcia [[I wojna światowa|I wojny światowej]] Naczelny Dowódca Wojsk Gwardii i Petersburskiego Okręgu Wojskowego. Od 28 lutego [[1909]] przewodniczący Ogólnorosyjskiego Zebrania Oficerskiego armii i flot. 25 czerwca [[1905]] doprowadził do wydzielenia [[Sztab generalny|Sztabu Generalnego]] z ministerstwa wojny. Będąc na stanowisku przewodniczącego ROP wchodził w kompetencje ministrów wojny i floty.
 
=== I wojna światowa ===
Po wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] został [[20 lipca]] [[1914]] wyznaczony naczelnym dowódcdowódcą wojsk rosyjskich. W celu sprawnego kierowania wojskami zorganizowano u boku wielkiego księcia [[Kwatera (dowództwo)|Stawkę]] i sztab w [[Baranowicze|Baranowiczach]], z szefem sztabu [[Mikołaj Januszkiewicz|gen. M. M. Januszkiewiczem]] i gen. kwatermistrzem [[Jurij Daniłow|J. M. Daniłowem]] na czele. To właśnie gen. Daniłow odegrał główną rolę w planowaniu operacji, szczególnie na pierwszym etapie wojny. [[14 sierpnia]] [[1914]] Mikołaj Mikołajewicz wydał manifest, który zawierał obietnicę zjednoczenia po zakończeniu wojny ziem polskich z trzech zaborów pod berłem [[car]]a i nadania im [[Autonomia|autonomii]].
 
Rok [[1914]] zakończył się połowicznym sukcesem wojsk rosyjskich dowodzonych przez Mikołaja Mikołajewicza, [[Rosjanie]] ponieśli wprawdzie klęski w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]], zdołali jednak po udanym ataku na [[Austro-Węgry]] opanować znaczną część [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicji]], a listopadzie [[1914]] roku ich wojska podeszły pod [[Kraków]] i [[Łódź]]. Ofensywa rosyjska na kierunku zachodnim została w wyniku ciężkich walk zatrzymana, jednak wojskom austro-węgierskim nie udało się przyjść z pomocą obleganej przez Rosjan [[Twierdza Przemyśl|Twierdzy Przemyśl]], która w marcu [[1915]] musiała kapitulować. W ciągu miesięcy zimowych [[1914]] roku zacięte walki toczyły się w [[Karpaty|Karpatach]], które Rosjanie próbowali sforsować, aby przedrzeć się na [[Węgry]].
 
W [[1915]], po niepowodzeniach wojennych z [[państwa centralne|państwami centralnymi]] w starciach w [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicji]] i [[Królestwo Kongresowe|Kongresówce]], został zdymisjonowany przez cara [[23Mikołaj sierpniaII Romanow|Mikołaja II Romanowa]] [[191523 sierpnia]] roku złożył rezygnację, a obowiązki naczelnego dowódcy przejął po nim car[[25 sierpnia]] [[Mikołaj1915]] IIsam car Romanow|Mikołaj II]]<ref>TVP, Sensacje XX wieku, odc. ''Złoto Romanowów''</ref>. Mikołaj Mikołajewicz w latach [[1916]]-[[1917]] pełnił z sukcesami funkcję wojskowego namiestnika na [[Kaukaz (kraina historyczna)|Kaukazie]], naczelnego dowódcy Armii Kaukaskiej i atamana Kaukaskich Wojsk Kozackich. Próbował faktycznie podporządkować sobie Armię Kaukaską, jednakże jej dowództwo pozostało w rękach [[Nikołaj Judenicz|gen. M. M Judenicza]]. Z dużymi sukcesami zajmował się kwatermistrzostwem i administracją.
 
Wraz z podpisaniem aktu o [[Abdykacja|abdykacji]] car Mikołaj II [[2 marca]] [[1917]] wyznaczył księcia [[Gieorgij Lwow|G. J Lwowa]] kierownikiem [[Rząd Tymczasowy (Rosja)|Rządu Tymczasowego]], a Mikołaja Mikołajewicza ponownie naczelnym dowódcą armii rosyjskiej. [[11 marca]] [[1917]] roku Mikołaj Mikołajewicz został zdjęty ze stanowiska i zwolniony ze służby. Pozbawiony stanowisk przeniósł się na [[Krym]]. W marcu [[1919]] został zmuszony przez toczącą się w Rosji wojnę domową do emigracji do [[Włochy|Włoch]]. Ewakuacja wielkiego księcia i jego najbliższej rodziny nastąpiła na angielskim krążowniku [[HMS Marlborough (1912)|Marlborough]]. Następnie przeniósł się do [[Francja|Francji]], gdzie w [[1929]] roku po krótkiej chorobie zmarł. W latach [[1924]]-[[1929]] przewodniczący [[Rosyjski Związek Ogólnowojskowy|Rosyjskiego Związku Ogólnowojskowego (ROWS)]], [[Migracja ludności|emigracyjnej]] organizacji skupiającej oficerów armii rosyjskiej.
 
W marcu [[1919]] został zmuszony przez toczącą się [[Wojna domowa w Rosji|w Rosji wojnę domową]] do emigracji do [[Włochy|Włoch]]. Ewakuacja wielkiego księcia i jego najbliższej rodziny nastąpiła na angielskim krążowniku [[HMS Marlborough (1912)|Marlborough]]. Następnie przeniósł się do [[Francja|Francji]], gdzie w [[1929]] roku po krótkiej chorobie zmarł. W latach [[1924]]-[[1929]] był przewodniczącym [[Rosyjski Związek Ogólnowojskowy|Rosyjskiego Związku Ogólnowojskowego (ROWS)]], [[Migracja ludności|emigracyjnej]] organizacji skupiającej oficerów armii rosyjskiej.
Uchodził za zdecydowanego przeciwnika [[Grigorij Rasputin|Grigorija Rasputina]], który osiągnął olbrzymie wpływy na dworze carskim. Wielki książę widział w nim hochsztaplera i bezwzględnego manipulatora. Pewnego razu podczas I wojny światowej na wieść, że Rasputin ma zamiar odwiedzić kwaterę główną wojsk rosyjskich na froncie, Mikołaj Mikołajewicz odpowiedział telegramem ''Przyjeżdżaj, a ja cię tutaj powieszę''.
 
Uchodził za zdecydowanego przeciwnika [[Grigorij Rasputin|Grigorija Rasputina]], który osiągnął olbrzymie wpływy na dworze carskim. Wielki książę widział w nim hochsztaplera i bezwzględnego manipulatora. Pewnego razu podczas I wojny światowej na wieść, że Rasputin ma zamiar odwiedzić kwaterę główną wojsk rosyjskich na froncie, Mikołaj Mikołajewicz odpowiedział telegramem: ''Przyjeżdżaj, a ja cię tutaj powieszę''.
== Małżeństwo ==
 
=== Małżeństwo ===
Od [[1907]] był żonaty z księżniczką czarnogórską [[Anastazja Czarnogórska|Anastazją]], córką króla [[Mikołaj I Petrowić-Niegosz|Mikołaja I Petrowića-Niegosza]] i [[Milena Czarnogórska|Mileny Vukotić]]. Ich małżeństwo należało do szczęśliwych, między innymi dlatego, że oboje byli głęboko religijni z tendencją do mistycyzmu. Para jednak nie miała dzieci.
 
Młodsza siostra Anastazji – [[Milica Czarnogórska|Milica]] wyszła potem za mąż za młodszego brata Mikołaja – Piotra.
 
{{Commonscat|}}
== Bibliografia ==
{{Wikiźródła|tekst=nie|Odezwa wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza do Polaków|<br />Odezwa wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza do Polaków}}
== Bibliografia ==
 
* ''Bolszaja Sowietskaja Encykłopedija'' t. 18, s. 13, 1974
* K. A Zalesskij, ''Pierwaja mirowaja wojna. Prawitieli i wojennaczalniki'', Wyd. "Wecze", Moskwa 2000
 
{{przypisy}}
 
{{DEFAULTSORT:Romanow, Mikołaj Mikołajewicz}}