Kazimierz Florian Czartoryski: Różnice pomiędzy wersjami

|data śmierci = [[15 maja]] [[1674]]

|miejsce śmierci = [[Warszawa]]

|1. funkcja - okres = 1673 – 1674

|2. funkcja = interreks Polski

Reskryptem z 11 kwietnia [[1669]] wydanym w Smardzewie jako biskup kujawski pod karą klątwy zabronił poddawania torturom bez dowodów winy, a na podstawie samego tylko oskarżenia, powtórnego brania na tortury odwołujących zeznania, jak również podpowiadania nazwisk rzekomych wspólników, stosowania nowych rodzajów tortur nie przewidzianych w przepisach, zakazywania apelacji. Zabronił też pławić, więzić i wydawać wyroki, nim cały proces do biskupa odesłany nie zostanie. „Życzymy nakoniec i napominamy wszystkich sędziów, którzy mają żarliwość świętej sprawiedliwości, aby karali grzechy, jednak nie tajemne i których trudno dowieść, lecz tylko jawne, na przykład zabójstwa, kradziestwa, wydarcia, oszukiwania i gwałty, zdrady w kupiectwach, w rzeczach, do odziewania, albo pożywienia należących, cudzołóstwa także, obciążenia ubogich, pijaństwa, świąt nieświęcenie, potwarze i t. p." Zdaniem Zygmunta Glogera<ref>[http://pl.wikisource.org/wiki/Encyklopedia_staropolska/Czary_i_czarownice Encyklopedia Staropolska - hasło "Czary i czarownice"]</ref> okólnik ten wyprzedzał europejskie ustawodawstwa o cały wiek (w Rzeczypospolitej Obojga Narodów ustawa Sejmu 1776 r. „Konwikcje w sprawach kryminalnych" zabroniła używania tortur we wszystkich sprawach kryminalnych, a kary śmierci w sprawach o czary). Zawarte w reskrypcie ograniczenie stosowania tortur (bo jeszcze nie całkowity ich zakaz) przypomina z kolei wcześniejsze o wiek podobne nauki [[Bartłomiej Groicki|Bartłomieja Groickiego]] zawarte w "Postępku sądów około karania na gardle" (1559).

 

 

{{Przypisy}}